Η μακρόχρονη έκθεση ενός ανθρώπου στη ρύπανση της ατμόσφαιρας, ιδίως όταν μένει κοντά σε δρόμο με μεγάλη κίνηση οχημάτων, αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό, όπως επιβεβαιώνουν νέες επιστημονικές έρευνες, μία αμερικανική και μία γερμανική.

Η πρώτη μελέτη, με επικεφαλής την καθηγήτρια επιδημιολογίας Σάρα Αντάρ της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ιατρικής "PLoS Medicine", διαπίστωσε ότι η αύξηση των αιωρούμενων μικροσκοπικών σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, που είναι μικρότερα από δυόμισι μικρόμετρα (ΡΜ2,5), δηλαδή εκατομμυριοστά του μέτρου, επιταχύνουν την αρτηριοσκλήρυνση, αυξάνοντας έτσι τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Οι ερευνητές μελέτησαν περίπου 5.400 άτομα ηλικίας 45 έως 84 ετών, χωρίς εμφανή καρδιοπάθεια, που ζουν σε μητροπολιτικές περιοχές, όπου η ρύπανση του αέρα είναι κατά κανόνα μεγαλύτερη. Οι επιστήμονες έκαναν περιοδικούς ελέγχους με υπερήχους (ανά τριετία) στις αρτηρίες των ατόμων και συσχέτισαν την υγεία των αρτηριών με το επίπεδο της ρύπανσης στην περιοχή όπου ζούσε κάθε συμμετέχων στην μελέτη. Ακόμα κι αν κανείς δεν έχει εμφανή συμπτώματα καρδιοπάθειας, το πάχος της καρωτίδας και άλλων αρτηριών αποτελεί βασικό δείκτη για το πόσο εκτεταμένη είναι η αρτηριοσκλήρυνση.

Κατά μέσο όρο, το πάχος της σημαντικής αρτηρίας της καρωτίδας, που τροφοδοτεί με αίμα την καρδιά και τον εγκέφαλο, αύξανε κατά 14 μικρόμετρα κάθε χρόνο, όμως σε όσους ζούσαν στα σημεία των πόλεων με την μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση, η καρωτίδα γινόταν πιο παχιά και σκληρή με ταχύτερο ρυθμό.

Οι αμερικανοί επιστήμονες συμπέραναν ότι μόνο από αυτόν τον παράγοντα κινδύνου (τη ρύπανση του αέρα με σωματίδια), αυξάνει κατά 2% η πιθανότητα να πάθει κάποιος εγκεφαλικό σε σχέση με όσους ζουν σε μια πιο καθαρή περιοχή της πόλης. Η μελέτη έδειξε ότι όταν μειωνόταν η έκθεση κάποιου στη ρύπανση του αέρα (π.χ. επειδή μετακόμιζε σε πιο καθαρό μέρος), επιβραδυνόταν διαχρονικά η σκλήρυνση των αρτηριών.

Η δεύτερη μελέτη, με επικεφαλής τον δρα Χάγκεν Κελς του Γερμανικού Κέντρου Καρδιάς του Έσεν, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιολογίας "EuroPRevent 2013" στη Ρώμη, διαπίστωσε ότι η μακρόχρονη έκθεση ενός ανθρώπου στα λεπτά σωματίδια της ατμόσφαιρας των πόλεων (PM2,5) λόγω της ρύπανσης από τα αυτοκίνητα, αυξάνει τον κίνδυνο αρτηριοσκλήρυνσης.

Οι ερευνητές μελέτησαν περίπου 4.800 άτομα με μέση ηλικία 60 ετών και συσχέτισαν την απόσταση που ζούσαν από κάποιο δρόμο με μεγάλη κίνηση οχημάτων (που είχε αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση), με το επίπεδο της αρτηριοσκλήρυνσης στη θωρακική αορτή. Για κάθε 100 μέτρα που κάποιος ζούσε πιο κοντά σε ένα τέτοιο επιβαρυμένο δρόμο, η αρτηριοσκλήρυνση αύξανε κατά 10% (μετρούμενη με βάση τη συσσώρευση ασβεστίου στα αγγεία).

Εξάλλου, μια μεγάλη δανική έρευνα, το 2012, είχε διαπιστώσει ότι μια άλλη μορφή ρύπανσης, η ηχητική, λόγω του συνεχούς θορύβου από την κυκλοφορία των οχημάτων, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για την καρδιά. Για κάθε δέκα ντεσιμπέλ που αυξάνει ο θόρυβος, αυξάνει κατά 12% ο κίνδυνος εμφράγματος.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τόσο τα σωματίδια που εκπέμπουν τα αυτοκίνητα, όσο και ο θόρυβος που κάνουν, αποτελούν δύο ξεχωριστούς παράγοντες κινδύνου για αρτηριοσκλήρυνση, αν και κατά πάσα πιθανότητα δρουν στο σώμα με μέσω παρόμοιων βιολογικών μηχανισμών.