Με εκπλήξεις και προκλήσεις ξεκινάει το 2016. «Υπόσχεται» ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, αλλά όχι και ελάφρυνση των Ελλήνων πολιτών.

Με τη νέα φορολογία το Δημόσιο ζητάει κατά μέσο όρο περίπου 500 ευρώ επιπλέον από όποιον Ελληνα έχει ΑΦΜ (ή τουλάχιστον 2.000 ευρώ από μια τετραμελή οικογένεια).

«Για το καλό», ποδαρικό στο νέο έτος κάνουν οι φόροι, με αυξήσεις στο κρασί και στα τυχερά παιχνίδια. «Τζόγος» γίνεται και με τους φόρους σε εισοδήματα, ενοίκια και αγρότες. Ολα μπαίνουν στο παζάρι της νέας συμφωνίας με τους θεσμούς.

Με τη νέα χρονιά, για να έχει κάποιος αφορολόγητο θα μετράνε μόνο οι δαπάνες που γίνονται με κάρτες αγορών και όχι με μετρητά.

Το πρώτο τρίμηνο του 2016 αναμένεται καυτό: Μάρτιο ή Απρίλιο θα ανοίξει η συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, που θα ανακουφίσει διπλά τη χώρα: λιγότεροι φόροι, περισσότερη σιγουριά ότι απέφυγε το Grexit.

Για να συμβεί αυτό, όμως, τον Φεβρουάριο θα κλείσει το πακέτο μέτρων που συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών τον Αύγουστο. Στον βωμό της ελάφρυνσης του χρέους θα κοπούν συντάξεις, θα καταργηθούν φοροαπαλλαγές και θα μπουν νέοι φόροι.

Ωστόσο, όπως έλεγε πρόσφατα στη Βουλή ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης, «στην οικονομία τα πράγματα είναι απλά μαθηματικά»: Υφεση 0,7% προβλέπει για το 2016 ο νέος κρατικός προϋπολογισμός που κατέθεσε πριν από τρεις βδομάδες η κυβέρνηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα χάσουν τη δουλειά τους άλλοι 70.000 άνθρωποι.

Ακόμα και αυτή η πρόβλεψη, όμως, μπορεί να αποδειχτεί υπεραισιόδοξη, αφού και για το 2015 η κυβέρνηση προέβλεπε σταθεροποίηση, αλλά ήρθε προ ημερών η Ελληνική Στατιστική Αρχή να πιστοποιήσει πως η ζημιά που έγινε το γ' τρίμηνο του 2015 με τα capital controls αποδείχθηκε μεγαλύτερη απ' ό,τι αρχικά υπολογιζόταν (1,1% αντί 0,5% του ΑΕΠ).
Τα φορολογικά βάρη του 2016 αυξάνονται, παρότι ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα μειώθηκε!

Πώς γίνεται αυτό; Το 2016 ο Προϋπολογισμός προβλέπει να εισπραχθούν 2-2,5 δισ. επιπλέον φόροι (48,3 δισ. έναντι 46 δισ. φέτος) και όχι 8 δισ. που έλεγε το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα το 2014. Το Μεσοπρόθεσμο όμως προέβλεπε 8 δισ. με ΑΕΠ 197 δισ. το 2016. Τα 2 δισ., όμως, ο νέος προϋπολογισμός λέει πως θα προκύψουν με ΑΕΠ... 174 δισ. ευρώ. Αφού χάθηκε εθνικό εισόδημα 23 δισ. ευρώ (από τα οποία θα έβγαιναν και φόροι 8 δισ.), τέτοια έσοδα de facto δεν θα εισπραχθούν.

Νέα μέτρα το 2016

Στις 18 Ιανουαρίου ξεκινά, εκτός απροόπτου, η πρώτη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους δανειστές, η οποία θα κρίνει την εκταμίευση της επόμενης δόσης των 5,7 δισ. ευρώ. Ηδη καταγράφονται διαφορές μεταξύ Αθήνας και θεσμών, οι οποίοι ζητούν επιπλέον μέτρα που αντιστοιχούν στο 0,5% του ΑΕΠ ή 874 εκατ. ευρώ.
Εκτός από τον ΦΠΑ, οι δανειστές αμφισβητούν και την είσπραξη του ΕΝΦΙΑ. Ανοίγει τρύπα 1,3 δισ. ευρώ και οι δανειστές στέλνουν μήνυμα ότι θα ζητήσουν πρόσθετα μέτρα. Το μεγάλο αγκάθι είναι το Ασφαλιστικό, όπου  η κυβέρνηση φέρεται να έχει συμφωνήσει παρασκηνιακά (τουλάχιστον με την Κομισιόν) να μην κοπούν οι κύριες συντάξεις. Θα κοπούν όμως επικουρικές και πρόωρες, ενώ θα αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές.
Από τις επώδυνες αλλαγές που θα γίνουν στο Ασφαλιστικό (ενοποίηση ασφαλιστικών ταμείων, κούρεμα συντάξεων) πρόκειται να εξοικονομηθούν 1,7 δισ. ευρώ.

Στο ζύγι για τη συμφωνία για το χρέος μπαίνουν και οι αποφάσεις για τα «κόκκινα» καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια. Εως τις 15 Φεβρουαρίου θα έχει κριθεί ποια δάνεια και πότε θα καταλήξουν σε funds και θα βγούνε στο σφυρί.

Ψηφισμένα μέτρα

Οι πιστωτές εκτιμούν ότι, παρά τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα προϊόντα και τη σταδιακή κατάργηση των εκπτώσεων στα νησιά του Αιγαίου, η αύξηση στις εισπράξεις δεν θα είναι η προσδοκώμενη, γι' αυτό πιέζουν να γίνει μια και έξω αύξηση των συντελεστών τον Ιούνιο σε όλα τα υπόλοιπα νησιά - ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα.
Μάλιστα, και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής προέβλεπε ότι από τις αυξήσεις ΦΠΑ τα πρόσθετα έσοδα δεν μπορούν να υπερβούν τα 160 εκατ. ευρώ φέτος, αντί για 250 εκατ. ευρώ που υπολογίζει το υπουργείο Οικονομικών.

Τα επόμενα μέτρα

Περιουσιολόγιο, νέα τέλη κυκλοφορίας με το χιλιόμετρο, νέος ΕΝΦΙΑ, ηλεκτρονικό τσιπάκι στα Ι.Χ. που θα περιλαμβάνει πληροφορίες που θα αφορούν το σήμα τελών κυκλοφορίας, το ΚΤΕΟ, τα ασφάλιστρά του, και μονιμοποίηση του 6% της περικοπής των συντάξεων, αφού αυτό το στοιχείο εμπεριέχεται και στον Προϋπολογισμό του 2016.
Ακόμη μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας έχουν και οι δύο φορολογικές εκκρεμότητες που έχει αφήσει για μετά η κυβέρνηση, δηλαδή οι φόροι σε ενοίκια και αγρότες.

α) Για τα ενοίκια αναμένεται να καθιερωθεί νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, στην οποία οι συντελεστές 11% (για ετήσια ποσά μέχρι 12.000 ευρώ) και 33% (για τα πέραν των 12.000 ευρώ ετήσια ποσά) θα είναι αυξημένοι. Το αποτέλεσμα θα είναι εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων ακινήτων να υποχρεωθούν να πληρώσουν το 2016 επιπλέον φόρους 142 εκατ. ευρώ.
β) Για τα αγροτικά εισοδήματα το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει αύξηση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από το 13% στο 20%. Εχει προηγηθεί η αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στο 75% για τα αγροτικά εισοδήματα του 2015.

Αγνωστα μέτρα

Μπουρίνι όμως θα φέρουν και οι νέες παρεμβάσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία. Ειδικότερα το 2016 θα πληρώσουμε στο κράτος:

■ 142,2 εκατ. ευρώ με την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης εισοδήματος από ενοίκια.
■ 32 εκατ. ευρώ από την αύξηση φόρου εισοδήματος στους αγρότες.
■ 150 εκατ. ευρώ από τις αλλαγές στις κλίμακες και τα αφορολόγητα όρια του φόρου εισοδήματος.
■ 1,310 δισ. ευρώ από τις αυξήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ και την κατάργηση της έκπτωσης 30% στα νησιά.
■ 377 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
■ 32 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
■ 150 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
■ 90 εκατ. ευρώ από την αύξηση στα ασφάλιστρα.
■ 20 εκατ. ευρώ από την κατάργηση ορισμένων απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ.
■ 157 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στα νομικά πρόσωπα.
■ 114 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στους ελεύθερους επαγγελματίες.
■ 79 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στους αγρότες.
■ 13 εκατ. ευρώ από την κατάργηση επιστροφής του φόρου στο πετρέλαιο για αγροτική χρήση.
■ 210 εκατ. ευρώ από την επιβολή του ειδικού τέλους 5 λεπτών ανά στήλη σε κάθε τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ.
■ 123 εκατ. ευρώ από άλλους φόρους.
Επιπλέον, τη νέα χρονιά στο στόχαστρο της κυβέρνησης μπαίνουν και οι 716 φοροαπαλλαγές (όπως για ιατρικές δαπάνες, δωρεές και χορηγίες, έκπτωση φόρου λόγω αναπηρίας, έκπτωση 1,5% στην παρακράτηση φόρου κ.λπ.) που κοστίζουν στον προϋπολογισμό πάνω από 2,5 δισ. ευρώ ετησίως.

Η νέα χρονιά θα μας έρθει με ελπίδες για κούρεμα δημόσιου χρέους, αλλά και φόβους για σφαγή υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων

Οι 7 πληγές της Εφορίας

Επτά αλλαγές στη φορολογία των εισοδημάτων θα τεθούν σε ισχύ το επόμενο έτος:

1. Αυξάνεται από το 26% στο 29% η προκαταβολή φόρου για κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα.
2. Αυξάνεται από το 55% στο 75% του κύριου φόρου που αναλογεί στα εισοδήματα του 2015 η προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους την οποία οφείλουν να καταβάλλουν οι ατομικές επιχειρήσεις και οι αγρότες.
3. Από Φεβρουάριο ή Μάρτιο, όταν αλλάξει η κλίμακα φόρου, θα αλλάξουν η παρακράτηση στους μισθούς και το καθαρό ποσό στην τσέπη για μισθωτούς και συνταξιούχους.
4. Καταργείται η έκπτωση 2% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του φόρου.
5. Αυξάνονται κατά 42,8% έως και 185,7% οι συντελεστές ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
6. Δεν θα φορολογηθούν τα ανείσπρακτα ενοίκια με την προϋπόθεση ότι οι ιδιοκτήτες θα ασκήσουν αγωγή κατά των ενοικιαστών για τα ποσά που δεν εισπράττονται.
7. Η υποβολή των δηλώσεων θα ξεκινήσει τον Μάρτιο και θα λήξει
στις 30 Απριλίου 2016.

2016:Το καλαντάρι των φόρων

Ιανουάριος: 4η δόση του ΕΝΦΙΑ
Φεβρουάριος: 5η δόση του ΕΝΦΙΑ
Μάρτιος και Απρίλιος: υποβολή δηλώσεων φόρου εισοδήματος
Μάιος: 1η δόση φόρου εισοδήματος, έκτακτης εισφοράς, φόρου πολυτελούς διαβίωσης και τέλους επιτηδεύματος
Ιούνιος: 1η δόση του νέου φόρου ακινήτων
Ιούλιος: 2η δόση φόρου εισοδήματος και 2η δόση φόρου ακινήτων
Αύγουστος: 3η δόση φόρου ακινήτων
Σεπτέμβριος: 3η δόση φόρου εισοδήματος, 4η δόση φόρου ακινήτων
Οκτώβριος: 5η δόση φόρου ακινήτων
Νοέμβριος: 6η δόση φόρου ακινήτων
Δεκέμβριος: 7η δόση φόρου ακινήτων και τέλη κυκλοφορίας 2017