ΔΗΜΟΣ ΗΛΙΔΑΣ
Δεκάδες δρόμοι ξεκινούν και καταλήγουν στην πόλη της Αμαλιάδας και συνολικά στον «Καλλικρατικό» Δήμο Ήλιδας. Κοντινές διαδρομές που συνδέουν την πόλη και το δήμο με τα ορεινά της Πελοποννήσου και τα πανέμορφα παράλια του Ιονίου. Από την πόλη απολαμβάνουμε την κορυφή του Ερύμανθου, το Πορτοβούνι της Αχαΐας, τον όγκο της Ζακύνθου και της Κεφαλονιάς.
Στους δασωμένους λόφους που την περιβάλλουν, μνημειακοί χώροι καλούν για εκδρομές, προσφέρουν ευκαιρίες περιήγησης με αρχαιολογικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον, με φόντο την περιούσια χλωρασιά του τόπου που ποικίλλει με χρώματα και αρώματα τη γεωγραφία.
Πολύ κοντά το φράγμα Πηνειού, με την ομώνυμη λίμνη, στο δημοτικό διαμέρισμα Κέντρου, που προσφέρεται για κανό και καγιάκ όλες τις εποχές του χρόνου και το δρυοδάσος της Κάπελλης, το μεγαλύτερο στο είδος του στην Ελλάδα. Νερά και δάση αποτελούν θύλακα που τυλίγει την πόλη.
Σταυροδρόμι η Αμαλιάδα, που το διέσχισαν οι περιηγητές που πέρασαν από εδώ στη διάρκεια των αιώνων.
Όποιος ενδιαφέρεται για περιήγηση οικολογικού ενδιαφέροντας δεν έχει παρά να επιλέξει τη διαδρομή Τρίπολης-Πάτρας, ή Ε.Ο. 111, μια από τις ωραιότερες της Ελλάδας, ειδικά με μοτοσικλέτα, που ξετυλίγεται στα ορεινά Αχαΐας, Ηλείας και Αρκαδίας και απέχει 40 χιλιόμετρα από την Αμαλιάδα.
Πολύ κοντά είναι και η Δίβρη με τις πηγές της που ρέουν επί αιώνες το "νάμα" τους. Από εδώ μπορεί κανείς να θαυμάσει το δρυοδάσος της Φολόης, που απλώνεται σαν πράσινη θάλασσα για να ανακαλύψει στην ορεινή ενδοχώρα τη διαδρομή του Πηνειού με τους δεκάδες ερειπιώνες μύλων στις όχθες του, που μαρτυρούν την ακμή μιας τοπικής μεταποιητικής αγροτικής οικονομίας που δεν υπάρχει πια. Διαδρομή απείρου κάλλους και αυτή του Πηνειακού Λάδωνα, που πηγάζει από το οροπέδιο Λάλα και καταλήγει στην κοίλη Ήλιδα. Η διαδρομή προσφέρεται για ιππικό ή περιπατητικό τουρισμό.
Στη δυτική πλευρά της πόλης, στα όρια του ηλειακού κάμπου, δεσπόζει το Κάστρο Χλεμούτσι, δειλινό της Ελλάδας. Λίγο βορειότερα βρίσκεται και ο υγροβιότοπος Κοτυχίου με τη μαγευτική Στροφιλιά. Ανεπανάληπτη θα μείνει μια εκδρομή στις Βάσσες, στο ναό του Επικούρειου Απόλλωνα, στον Παρθενώνα της Πελοποννήσου.
Στο δημοτικό διαμέρισμα Δάφνης, ένα δεύτερο μυκηναϊκό νεκροταφείο και ο βυζαντινός ναός, του 12ου αιώνα, του Αϊ Βλάση, στη Δαφνιώτισσα ο βυζαντινός ναΐσκος της Παναγίτσας. Πολύ κοντά και το λιμάνι της Κυλλήνης που οδηγεί σε Ζάκυνθο και Κεφαλονιά. Τέλος, σε απόσταση 40 χλμ. βρίσκεται η Αρχαία Ολυμπία, το λίκνο των Ολυμπιακών Αγώνων.
Σημεία Ενδιαφέροντος
ΠΑΡΑΛΙΕΣ
Παραλία Κουρούτας
Πρόκειται για μοναδική σε κάλλος παραλία της βορειοδυτικής Πελοποννήσου, ο οποία αποτελεί το στολίδι της ευρύτερης περιοχής. Η ακτογραμμή που ξεπερνάει τα 6 χιλιόμετρα, είναι στο σύνολό της αμμουδιά και βρέχεται από τα καταγάλανα νερά του Ιονίου.
Παράλληλα, η περιοχή της Κουρούτας παρουσιάζει ανάπτυξη και στις κλίνες όπου μέσω ιδιωτικών επενδύσεων πολλαπλασιάζονται τα τελευταία χρόνια.
Ένα από τα αξιοσημείωτα της περιοχής είναι και το Δημοτικό κάμπινγκ της Κουρούτας το οποίο αποτελεί πόλο έλξης εδώ και δεκαετίες για χιλιάδες κατοίκους κυρίως της Δυτικής Ελλάδας και του λεκανοπεδίου της Αττικής.
Άλλες παραλίες
Τα τελευταία χρόνια είναι και άλλες οι παραλίες που έχουν αναπτυχθεί τουριστικά στον Δήμο Ήλιδας. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι αυτές του Παλουκίου, της «Αγιάς Μαρίνας» και η παραλία Σαβαλίων όπου λαμβάνουν μαζί με την Κουρούτα γαλάζιες σημαίες και πληρούν όλες τις προϋποθέσεις μιας οργανωμένης πλαζ.
Επίσης στην μεγάλη ακτογραμμή του Δήμου υπάρχουν και μικρότερες παραλίες, όπως της Μαραθιάς και της Ροβιάτας όπου και αυτές παρουσιάζουν σημάδια τουριστικής ανάπτυξης.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Αρχαιολογικός χώρος Ήλιδας
Λίγα χιλιόμετρα από την πόλη της Αμαλιάδας βρίσκεται ο Αρχαιολογικός χώρος και το Αρχαίο θέατρο της Ήλιδας. Πρόκειται για έναν χώρο ιδιαίτερης σημασίας, αφού η Ήλιδα κατά την Αρχαιότητα αποτελούσε την διοργανώτρια πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων και την πρωτεύουσα της Εκεχειρίας. Επίσης, ήταν το σημείο όπου οι Ολυμπιονίκες της Αρχαίας Ελλάδας προετοιμάζοντας για τους αγώνες που τελούνταν στον ιερό τόπο της Ολυμπίας.
Νέο Μουσείο Αρχαίας Ήλιδας
Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ήλιδας δεσπόζει πλέον επιβλητικά στους πρόποδες της αρχαίας ακρόπολης με θέα ολόκληρο τον αρχαιολογικό χώρο. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν εκθέματα, που για αρκετά χρόνια, στοιβαγμένα σε αποθηκευτικούς χώρους, δεν ήταν προσιτά στο κοινό. Περιλαμβάνει ευρήματα που έφεραν στο φως οι ανασκαφές και χρονολογούνται από την Πρωτοελλαδική έως τη Ρωμαϊκή εποχή. Εκτίθενται αγγεία, αγάλματα, γλυπτά, επιτύμβιες στήλες, πήλινα και λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη, ειδώλια, χάλκινα σκεύη, όπλα, νομίσματα και άλλα μικροαντικείμενα. Λειτουργεί όλο το χρόνο και δέχεται επισκέψεις τουριστών και μαθητών.
Νέος Πολυχώρος Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων
Ο «Πολυχώρος Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων» αποτελεί το νέο «στολίδι» συνολικά της Ηλείας και μία από τις πλέον σύγχρονες δομές πολιτισμού της χώρας. Πρόκειται για χώρο πολιτιστικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, όπου διαθέτει αμφιθέατρο χωρητικότητας 300 θέσεων, πινακοθήκη σε ξεχωριστή δομή εντός του χώρου και δεκάδες ακόμα συνοδευτικές αίθουσες – βοηθητικούς χώρους. Ειδικότερα, η πινακοθήκη αναπτύσσεται στο παλαιό πλήρως ανακατασκευασμένο νεοκλασικό κτήριο, ενώ το αμφιθέατρο καταλαμβάνει το εσωτερικό του τμήμα και αναπτύσσεται σε πολλά επίπεδα. Στο ισόγειο βρίσκεται το φουαγιέ το οποίο συνδέει το σύνολο των δομών του πολυχώρου, όπου με δύο κλίμακες και ανελκυστήρες οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να εισέλθουν τόσο στην πλατεία, όσο και στον εξώστη. Για την διοικητική υποστήριξη του «Πολυχώρου Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων» υπάρχει χώρος γραφείων στο διώροφο νεοκλασικό, αλλά και στο επίπεδο κάτω από την σκηνή του θεάτρου, όπως και δεκάδες χώροι υγιεινής με ξεχωριστούς χώρους για ΑμεΑ. Το συγκρότημα έχει κατασκευαστεί σε ένα σημείο με ιδιαίτερη ιστορία, αφού για αρκετές δεκαετίες –μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα– αποτελούσε τις δικαστικές φυλακές του Πρωτοδικείου Αμαλιάδας.
Κτίριο Μπελογιάννη – Μουσείο «Νίκος Μπελογιάννης»
Το ιστορικό κτίριο που στέγασε τα παιδικά όνειρα του αγωνιστή Νίκου Μπελογιάννη φιλοξενεί πλέον το «Μουσείο Νίκος Μπελογιάννης». Στους χώρους του που δημιουργήθηκαν υπό την επίβλεψη του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, φυλάσσονται εκθέματα που αφορούν στη ζωή και την δράση του αγωνιστή της Αριστεράς.
Μουσείο Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας
Η πρώτη προσπάθεια για να ιδρυθεί το Μουσείο Ραδιοφωνίας του ιστορικού Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας έγινε το 1991 κατόπιν δωρεάς του κ. Σπύρου Μπεράτη στο Λαογραφικό Μουσείο της πόλης. Το 2017 αποφασίστηκε από τον Δήμο Ήλιδας το μουσείο να δημιουργηθεί στη φυσική του θέση το κτήριο του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας, που από το 1952 βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αγίου Τρύφωνος και Ρήγα Φεραίου. Αποτελείται από πολύτιμο και σπάνιο υλικό, όπως παλιά ραδιόφωνα, πικ-απ, μαγνητόφωνα, γραμμόφωνα, τηλεοράσεις του περασμένου και του προπερασμένου αιώνα, στρατιωτικό ηλεκτρονικό υλικό, και το σημαντικότερο: όλα είναι σε άριστη κατάσταση και τα περισσότερα λειτουργούν! Το Ραδιοφωνικό Μουσείο Αμαλιάδας διαθέτει ίσως τα σπανιότερα ηλεκτρονικά αντικείμενα από την διαδρομή του ραδιοφώνου στην Ελλάδα μέχρι τις μέρες μας. Επίσης, διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες και σπανιότερες δισκοθήκες της Ελλάδας σε δίσκους των 75 – 45 – 33 στροφών, μαγνητοταινίες κ.α. με σπάνιες ηχογραφήσεις! Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκονται και οι δύο πρώτοι ελληνικοί δίσκοι που ηχογραφήθηκαν από την εταιρία His Master Voice.
Κτίριο Τατάνη – Μουσείο Τύπου του Απόδημου Ελληνισμού
Αποτίοντας φόρο τιμής στον Πέτρο Τατάνη, ιδρυτή της ομογενειακής εφημερίδας «Εθνικός Κήρυκας» της Αμερικής, το διατηρητέο κτίριο προορίζεται να λειτουργήσει ως Μουσείο Τύπου του Απόδημου Ελληνισμού, με σκοπό να προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον με διοργανώσεις συνεδρίων των αποδήμων Ελλήνων.
Παπαχριστοπούλειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμαλιάδας
Διαθέτει περί τους 16.000 τίτλους βιβλίων. Στεγάζεται σε κτίριο που κατασκευάστηκε με χρήματα από τη δωρεά Παπαχριστόπουλου. Λειτουργεί ως αναγνωστήριο και δανειστική βιβλιοθήκη. Εξίσου σημαντική είναι και η πολιτιστική του δραστηριότητα που απευθύνεται στο κοινό της Αμαλιάδας και στους μαθητές.
Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο Αμαλιάδας
Στο χώρο εκτίθενται έργα της εγχώριας λαϊκής τέχνης, αντικείμενα εγχώριας παραγωγής καθώς και εκθέματα, που προέρχονται από το εξωτερικό. Τα περισσότερα αντικείμενα από αυτά χρησιμοποιήθηκαν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Το Μουσείο φιλοξενεί και τμήμα του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας και Συλλογή Παραδοσιακών Παιχνιδιών από καλάμι του Χρήστου Αναστασόπουλου.
Λαογραφικό Μουσείο Αυγείου
Άλλο ένα Λαογραφικό Μουσείο στο Τοπικό Διαμέρισμα του Αυγείου, που έχει δημιουργηθεί από τον τοπικό Πολιτιστικό Σύλλογο.
Λαογραφικό Μουσείο Κεραμιδιάς
Στο Τοπικό Διαμέρισμα Κεραμιδιάς, στις παρυφές του δήμου, με θέα την τεχνητή λίμνη του ποταμού Πηνειού. Μέσα από τα εκθέματα παρουσιάζεται η πολιτιστική ιστορία της περιοχής.
Τεχνητή λίμνη Κωνσταντίνου Καραμανλή
Ο Πηνειός ποταμός σχηματίζει μια εκτεταμένη δελταϊκή πεδιάδα 83 km2 η οποία αρδεύεται από το ομώνυμο φράγμα του με μήκος 70km και είναι γνωστός από την αρχαιότητα, αφού σύμφωνα με τη μυθολογία με τα νερά του ο Ηρακλής καθάρισε τους στάβλους του βασιλιά Αυγέα.
Η τεχνητή λίμνη του Πηνειού στην Ηλεία βρίσκεται πάνω από την Αρχαία και Νέα Ήλιδα, 20 περίπου χιλιόμετρα από την ακτή κοντά στο χωριό Κέντρο. Η θεμελίωση του έργου άρχισε το 1957 και περατώθηκε το 1968. Το ύψος του φράγματος είναι 50μέτρα, το μήκος του 2175μ.και καλύπτει 21χιλ. στρέμματα. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα του Νομού. Το νερό χρησιμοποιείται για την άρδευση των πεδινών εκτάσεων τους μήνες Απρίλιο έως Οκτώβριο κατά μήκος του άξονα Λάππα – Αμαλιάδας – Καρδαμά ενώ σε σύντομο χρονικό διάστημα θα λειτουργήσει ένα σύγχρονο Διυλιστήριο πόσιμου νερού με το οποίο θα καλύπτονται οι ανάγκες της ύδρευσης του Δήμου Ήλιδας αλλά και ολόκληρης της βόρειας Ηλείας.
Ιερά Μονή Φραγκαβίλλας
Στο καταπράσινο ύψωμα με την πυκνή βλάστηση που βρίσκεται νοτιοανατολικά της Αμαλιάδας, προβάλλει ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Ηλείας, ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που ήταν το καθολικό της βυζαντινής μονής της Φραγκαβίλλας. Η ονομασία πιθανότατα απηχεί τη φραγκική παρουσία στην περιοχή σε μεταγενέστερους χρόνους και δεν έχει άμεση σχέση με τον ναό, που είναι παλαιότερος από την εποχή της Φραγκοκρατίας. Ο ναός οικοδομήθηκε τον 11ο αιώνα και είναι το μόνο κτίσμα που έχει διατηρηθεί από το συγκρότημα της μονής, όμως, έχει υποστεί σημαντικές μετατροπές στο πέρασμα των αιώνων, ιδιαίτερα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Αρχιτεκτονικά, ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού, με τρούλο που στηρίζεται σε πεσσούς. Είναι ενδιαφέρον ότι ανήκει σε μία ιδιαίτερη κατηγορία ναών, στους οποίους το δυτικό σκέλος του σταυρού είναι μικρότερο. Οι τοίχοι του είναι κτισμένοι με μεγάλους λαξευμένους πωρόλιθους και πλίνθους, με κεραμοπλαστικό διάκοσμο στην αψίδα του ιερού, ενώ στον τρούλο έχει υιοθετηθεί η περίφημη τεχνική της «κρυμμένης πλίνθου», που απηχεί την αρχιτεκτονική παράδοση της Κωνσταντινούπολης και εμφανίζεται εδώ για πρώτη φορά στην Πελοπόννησο. Η στέγη του δεν είναι η αρχική, αλλά αποτελεί διαμόρφωση της δεκαετίας του 1960, όταν έγιναν εκτεταμένες επεμβάσεις στο κτήριο. Στο εσωτερικό του σώζονται ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 17ο αιώνα, ενώ νεότερες είναι οι τοιχογραφίες στο κτιστό τέμπλο. Κοντά στον ναό βρίσκεται το κτήριο που στεγάζει το οικοτροφείο (Φοιτητική Εστία) της Ιεράς Μητρόπολης Ηλείας. |