ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΑΓΙΟΥ ΗΛΙΑ ΠΥΡΓΟΥ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑ - ΑΓΝΟ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ - ΚΟΡΩΝΑΙΚΟ ΛΑΔΙ - ΕΛΑΙΟΠΑΡΑΓΩΓΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

Η Κορωνέικη (Olea Europea var. microcarpa alba ή κατ’ άλλους var.Mastoides) λέγεται και κορωνιά, κορώνι, κρητικιά, βάτσικη, λαδολιά, λιανολιά και ψιλολιά.

Η βασίλισσα των ελληνικών ποικιλιών ελιάς προϊόν αιώνων (τουλάχιστον 10) συστηματικής καλλιέργειας με πατρίδα της την περιοχή της Κορώνης όταν αυτή αποτελούσε το πιo σημαντικό εμπορικό λιμάνι της Πελοποννήσου. Είναι ποικιλία μικρόκαρπη.

Χωρίς ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές απαιτήσεις στο βαθμό που ανταγωνίζεται και την αγριελιά. Χαρακτηρίζεται από δυo σημαντικά πλεονεκτήματα: την ανθεκτικότητά της στην ξηρασία και η υψηλή και σταθερή καρποφορία της (από 30 ως και πάνω από 150 κιλά καρπού κατά δέντρο).

Η Κωρονέικη ποικιλία ελιάς περιέχει μεγάλη ποσότητα ελαιοκανθάλης, ουσία με ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση εφάμιλλη εκείνων που απαντώνται στα φάρμακα, καθώς και ελαιασίνη που είναι η πιο ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία του ελαιόλαδου.

H ελαιοκανθάλη είναι η ουσία που προκαλεί κάψιμο στο λαιμό κατά την κατάποση. Αυτό, κατά τους εμπειρικούς ελαιοκαλλιεργητές δείχνει ότι το λάδι είναι καλό.

Διεθνής και Ελληνικές μελέτες που έγιναν για να αποδείξουν τον υγειοπροστατευτικό χαρακτήρα του ελαιόλαδου απέδειξαν ότι το λάδι που προέρχεται από την Κωρονέικη ποικιλία έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αντιφλεγμονώδεις ουσίες.

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Ορθής Καλλιεργητικής Πρακτικής και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης μας έδωσε τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουμε στις σύγχρονες προκλήσεις μιας νέας εποχής. Η ορθολογική χρήση όλων των καλλιεργητικών μέσων σε συνδιασμό με τη διασφάλιση της Υγιεινής και το σύστημα ιχνηλασιμότητας που εφαρμόζονται, υποστηρίζουν την παραγωγή ενός επιλεγμένου εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου ανώτερης ποιότητας και ασφάλειας.Οι ελιές συλλέγονται με τα χέρια ή με τίναγμα του δένδρου με ραβδισμό ή με μηχανήματα. Μετά τη συλλογή ο καρπός μεταφέρεται το συντομότερο στο ελαιοτριβείο (ή αλλιώς ελαιουργείο, κοινώς λιοτρίβι, "λουτριβιό" ή φάμπρικα) ώστε να αποφευχθεί η ζύμωση και η ανάπτυξη μούχλας που υποβαθμίζει την ποιότητα του ελαιολάδου.

Στα ελαιουργεία η επεξεργασία αρχίζει με το ζύγισμα, τον διαχωρισμό και το πλύσιμο των ελιών. Οι ελιές, που έχουν τοποθετηθεί σε τελάρα ή σάκκους, μεταφέρονται με αναβατόρια σε μια μεγάλη λεκάνη η οποία βρίσκεται σε ένα ύψωμα του ελαιουργείου. Από εκεί πέφτουν με χοανοειδείς αγωγούς σε θραυστήρες ή μυλόλιθους.

Ακολουθεί η μάλαξη του πολτού της ελιάς, με ανάδευση επί μισή ή μία ώρα σε συσκευές που λέγονται "μαλακτήρες". Εκεί μπορεί να γίνεται και θέρμανση της ελαιόμαζας για να βελτιωθεί η απόδοση σε λάδι. Για καλής ποιότητας ελαιόλαδο η μάλαξη γίνεται "εν ψυχρώ", δηλαδή σε θερμοκρασία δωματίου.

Μετά τη μάλαξη, στα παραδοσιακά πιεστήρια (που πλέον είναι ελάχιστα στην Ελλάδα), με τη βοήθεια ισχυρών υδραυλικών πιεστηρίων, εξάγονται τα υγρά της ελιάς, που είναι μίγμα ελαιολάδου με υδαρή συστατικά του καρπού.

Στα σύγχρονα ελαιοτριβεία ο διαχωρισμός των υγρών από τα στερεά γίνεται με φυγοκέντρηση σε συσκευές που ονομάζονται "ντεκάντερ". Το στερεό υποπροϊόν που μένει ονομάζεται "πυρήνας".

Τα υγρά που λαμβάνονται από το ντεκάντερ (βασικά μίγμα νερού και λαδιού) οδηγούνται σε έναν ή περισσότερους φυγοκεντρικούς διαχωριστήρες όπου το λάδι διαχωρίζεται από το υδαρές τμήμα λόγω διαφοράς στην πυκνότητα. Τα υδαρή συστατικά που αποβάλλονται ονομάζονται κοινώς "κατσίγαρος" και είναι σκούρου καφέ χρώματος και χαρακτηριστικής οσμής.

Στα ελαιουργεία υπάρχουν επίσης δεξαμενές όπου συγκεντρώνονται οι μούργες και τα νερά του πλυσίματος των ελαιών. Τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων παλαιότερα απορρίπτονταν στο περιβάλλον, γι' αυτό και τα περισσότερα ελαιοτριβεία ήταν κοντά σε ρέματα ή ακόμα και κοντά στη θάλασσα.

Στη σύγχρονη εποχή αυτά τα απόβλητα θεωρούνται μόλυνση για το περιβάλλον και λαμβάνονται διάφορα μέτρα για επεξεργασία τους ή αποθήκευση σε σηπτικές δεξαμενές. Σε ορισμένες περιπτώσεις από τα υγρά απόβλητα με φυγοκέντρηση παράγεται βιομηχανικό ελαιόλαδο που προορίζεται είτε για ραφινάρισμα είτε για βιομηχανική χρήση.

Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων είναι δύσκολη διότι έχουν υψηλό οργανικό φορτίο και δυσοσμία.

Τα στερεά απόβλητα λέγονται κοινώς "πυρήνας". Αυτός αποτελείται από κυτταρινούχες κυρίως ουσίες από το κουκούτσι, τη σάρκα και το φλοιό της ελιάς. Ο πυρήνας περιέχει ένα σημαντικό ποσό ελαιολάδου το οποίο λαμβάνεται με φυσικοχημικές μεθόδους στα πυρηνελαιουργία. Εκεί βασικά γίνεται ξήρανση του υλικού και στη συνέχεια εκχύλιση του ελαιολάδου με οργανικό διαλύτη. Το ελαιόλαδο που παράγεται εκεί, το ακατέργαστο πυρηνέλαιο, είναι ακατάλληλο για βρώσιμο λόγω υψηλής οξύτητας και δυσάρεστης οσμής και γεύσης. Για να γίνει βρώσιμο υφίσταται εξευγενισμό ή "ραφινάρισμα" σε ειδικά εργοστάσια που λέγονται "ραφιναρίες". Ο εξευγενισμός είναι μια έντονη χημική διαδικασία που καταστρέφει μεγάλο μέρος από τη γεύση, το άρωμα και ορισμένα χρήσιμα θρεπτικά συστατικά του ελαιολάδου. Το παραγόμενο ελαιόλαδο δεν λέγεται πλέον "παρθένο ελαιόλαδο" και διατίθεται στην κατανάλωση μόνο ως μίγμα με παρθένο. Είναι η κατώτερη από τις κατηγορίες βρώσιμου ελαιολάδου που διατίθενται στην αγορά.

Από την επεξεργασία του πυρήνα απομένει η ξηρή ουσία ή "πυρηνόξυλο" που συνήθως χρησιμοποιείται ως καύσιμο, συχνά επιστρέφοντας στα ελαιοτριβεία τα οποία χρειάζονται αρκετή ενέργεια για θέρμανση του νερού. Ο πυρήνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως λίπασμα ή και ζωοτροφή.

Τα ελαιόλαδα που κυκλοφορούν στο εμπόριο διακρίνονται σε βρώσιμα και σε βιομηχανικά. Τα πρώτα διακρίνονται βασικά σε παρθένα ελαιόλαδα και σε απλά ελαιόλαδα. Τα τελευταία είναι τα μίγματα παρθένου ελαιολάδου με εξευγενισμένο ελαιόλαδο ή πυρηνέλαιο.

Ανάλογα με το στάδιο ωρίμασης των ελαιών, ορισμένα παρθένα ονομάζονται αγουρέλαια. Η μέση απόδοση από 100 κιλά ελαιών, που κυμαίνεται ανάλογα με την ποιότητα, το έτος και το σύστημα επεξεργασίας, είναι περίπου 10-25 κιλά λάδι, 35-50 κιλά ελαιοπυρήνα και 35-50 κιλά υγρά υπολείμματα.

ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΠΗΓΉ ΖΩΗΣ.

Αποτελεί αναμφισβήτητα έναν από τους διατροφικούς θησαυρούς της χώρας μας, έτσι ώστε να θεωρούμαστε τυχεροί που το διαθέτουμε σε αφθονία.

Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε καθώς και σε φυσικά αντιοξειδωτικά, τις πολύτιμες πολυφαινόλες και τα φλαβονοειδή, που προστατεύουν τον οργανισμό από την πρόωρη γήρανση και πολλές ασθένειες.

Επίσης, διαθέτει μεγάλο ποσοστό μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, τα αποκαλούμενα και «καλά λιπαρά», καθώς έχουν συνδεθεί με τη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος.

Ακόμη, το ελαιόλαδο σε σύγκριση με τα υπόλοιπα έλαια αφομοιώνεται από τον οργανισμό με τον καλύτερο τρόπο και ευνοεί τη λειτουργία διαφόρων οργάνων, όπως της χολής. Για όλους αυτούς τους λόγους, θα πρέπει να επιλέγουμε μόνο ελαιόλαδο για κάθε χρήση, είτε ωμό είτε στο μαγείρεμα, ακόμα και στο τηγάνισμα και να αποφεύγουμε τα σπορέλαια.

Μπορεί να είναι πιο οικονομικά, αλλά έχει αποδειχτεί ότι βλάπτουν σοβαρά την υγεία μας.

Το ελαιόλαδο περιέχει υψηλά επίπεδα μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (MUFA) καθώς και πληθώρα βιοδραστικών συστατικών. Από αυτά, τα φαινολικά συστατικά είναι τα εκτενέστερα μελετημένα.

Σχετικά με τα οφέλη των MUFA στην ανθρώπινη υγεία, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Ποτών αδειοδότησε ποιοτικούς ισχυρισμούς υγείας (health claims), για πρώτη φορά το 2004, σχετικά με την προστασία που προσφέρουν τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του ελαιολάδου κατά του κινδύνου καρδιοαγγειακών παθήσεων.

Συνολικά, τα οφέλη των λιπαρών οξέων του ελαιόλαδου συνοψίστηκαν στο πρώτο Διεθνές Συνέδριο για το Ελαιόλαδο και την υγεία, το 2005.

Το ελαιόλαδο όμως είναι παραπάνω από μια πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Τα φαινολικά του συστατικά έχουν δείξει αντι-φλεγμονώδεις και χημειο-προστατευτικές ιδιότητες.

Η ολεοκανθάλη (oleocanthal) του ελαιόλαδου, έχει βρεθεί να έχει παρόμοια δράση με το αντιφλεγμονώδες φάρμακο ibunoprofene. Σε καμία από τις μελέτες, στις οποίες έχει εξεταστεί ο ρόλος των φαινολικών συστατικών του ελαιόλαδου, δεν έχει παρουσιαστεί κυτταροτοξικότητα.

Η ευρωπαϊκή μελέτη EUROLIVE (The effect of olive oil consumption on oxidative damage in European populations) παρουσίασε, το 2006, τεκμηριωμένες αποδείξεις για τον προστατευτικό ρόλο των φαινολικών συστατικών του ελαιόλαδου [7] Τα πειράματα της μελέτης αυτής πραγματοποιήθηκαν σε 200 υγιείς εθελοντές από όλη την Ευρώπη και κατέδειξαν προστασία ενάντια στο οξειδωτικό στρες, κατόπιν καθημερινής κατανάλωσης 25 ml ελαιόλαδου πλούσιου σε φαινολικά συστατικά (παρθένο ελαιόλαδο).

Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε αύξηση στα επίπεδα HDL (καλής χοληστερόλης), και μειωμένοι δείκτες λιπιδικού οξειδωτικού στρες μετά από τρίμηνη κατανάλωσης παρθένου ελαιόλαδου. Επιπλέον, η ίδια μελέτη, έδειξε μείωση σε δείκτες οξείδωσης του DNA, της τάξεως του 13% - ποσοστό συγκρίσιμο με τα ποσά που παρατηρούνται ετά το ¨κόψιμο¨ του καπνίσματος.