Ένα πρόγραμμα εθελουσίας περιτομής που εφαρμόσθηκε σε ευρεία κλίμακα επέτρεψε να μειωθεί σημαντικά το ποσοστό των νέων λοιμώξεων από τον ιό HIV του AIDS σε μια παραγκούπολη της Νότιας Αφρικής, υπογραμμίζει μελέτη που δημοσιεύει η αμερικανική επιθεώρηση Plos Medicine.

Η προστατευτική επίδραση της περιτομής όσον αφορά τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV στον άνδρα είχε ήδη αποδειχτεί σε κλινική δοκιμή που πραγματοποιήθηκε το 2005 στη Νότια Αφρική και επιβεβαιώθηκε σε δοκιμές στην Κένυα και την Ουγκάντα. Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχουμε την απόδειξη ότι η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην πραγματική ζωή" και σε ευρεία κλίμακα, δήλωσε ο καθηγητής Μπερτράν Οβέρτ, επικεφαλής της νέας μελέτης.

Η έρευνα που διενεργήθηκε από γάλλους, αμερικανούς και νοτιοαφρικανούς ερευνητές από το 2007 έως το 2011 στην παραγκούπολη Orange Farm της Νότιας Αφρικής (που έχει 200.000 κατοίκους) συνιστά την δωρεάν και υπό ιατρική αγωγή περιτομή σε όλους τους άνδρες ηλικίας άνω των 15 ετών. Τουλάχιστον 20.000 περιτομές πραγματοποιήθηκαν συνολικά.

Εξετάζοντας δείγμα 3.000 ανδρών, οι επιστήμονες διαπίστωσαν μείωση του ποσοστού των νέων λοιμώξεων στους περιτμημένους άνδρες από 57 έως 61% σε σχέση με τους άνδρες οι οποίοι δεν έκαναν περιτομή, ακόμη κι αν η σεξουαλική συμπεριφορά (χρήση προφυλακτικού, αριθμός ερωτικών συντρόφων) δεν ήταν διαφορετική στις δύο ομάδες.

Η περιτομή αποδείχτηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική στους άνδρες ηλικίας 15 έως 29 ετών και οι ερευνητές εκτιμούν ότι με την απουσία του προγράμματος περιτομής ο αριθμός των λοιμώξεων από τον HIV θα ήταν κατά 28% υψηλότερος στην ηλικιακή αυτή ομάδα (19% για το σύνολο του πληθυσμού που εξετάστηκε).

"Η μελέτη δείχνει ότι είναι πιθανόν να υπάρξουν αποτελέσματα σε διάστημα μόλις λίγων χρόνων, συμπεριλαμβανομένων και των πληθυσμών στους οποίους η περιτομή δεν αποτελεί συνήθη πρακτική, όπως στις χώρες της νότιας και ανατολικής Αφρικής στις οποίες συγκεντρώνεται το 50% της επιδημίας της νόσου παγκοσμίως", σχολιάζει ο καθηγητής Οβέρτ.

"Τo αποτέλεσμα δημοσιεύεται ενώ προγράμματα περιτομής ξεκινούν σε 14 χώρες της Αφρικής μετά τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της UNAIDS, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για την καταπολέμηση του AIDS, που προτείνουν από το 2007 την περιτομή ως στρατηγική πρόσθετης προφύλαξης από τον ιό HIV.

Η προστατευτική επίδραση επιτυγχάνεται χάρις στη μείωση της επιφάνειας που περιέχει μεγάλο αριθμό κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος (κύτταρα δενδριτικά) πολύ ευαίσθητων στον ιό, και στην τροποποίηση της επιφάνειας του βλεννογόνου. Mετά την επέμβαση, ένα στρώμα κυττάρων όμοιων με αυτά που καλύπτουν το δέρμα σχηματίζεται στην επιφάνεια του βλεννογόνου περιορίζοντας την είσοδο του ιού HIV.

Λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση που παρατηρείται σε αυτή την μελέτη, η γενίκευση της περιτομής πρέπει σήμερα περισσότερο από ποτέ να γίνει μια προτεραιότητα δημόσιας υγείας στη νότια και ανατολική Αφρική", προσθέτει από την πλευρά του ο καθηγητής Ζαν-Πολ Ντελφρεσί της Εθνικής υπηρεσίας έρευνας για το AIDS και τις ιογενείς ηπατίτιδες (AnRS).

Για τον καθηγητή Οβέρτ, η επιτυχία των προγραμμάτων περιτομής θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια επιδημία του AIDS κατά 25%. Κάθε φορά που γίνονται πέντε περιτομές αποτρέπεται μια λοίμωξη από τον HIV για τα 15 προσεχή χρόνια", τονίζει.

Η UNAIDS αποτιμά σε 1,8 εκατομμύριο τον αριθμό των νέων λοιμώξεων στην Αφρική το 2011, εκ των οποίων η μεγάλη πλειοψηφία καταγράφεται στην υποσαχάρεια Αφρική.

Μια νέα μελέτη είναι σε εξέλιξη για να διευκρινιστεί η επίδραση της περιτομής στη μείωση του κινδύνου της λοίμωξης στον γυναικείο πληθυσμό.