|
| | | |
Όπλα που ελέγχονται με το νου και άλλα που ελέγχουν το νου του αντιπάλου
Νευροεπιστήμη: Το νέο ανησυχητικό πρόσωπο του πολέμου
Λονδίνο
Η νευροεπιστήμη ανοίγει πλέον νέες προοπτικές για τον τρόπο
διεξαγωγής του πολέμου, σύμφωνα με μια νέα βαρυσήμαντη έκθεση της
Βασιλικής Εταιρίας, της ακαδημίας επιστημών της Βρετανίας, η οποία
επισημαίνει ότι, παρά τα οφέλη σε άλλους τομείς όπως η ιατρική, οι
αλματώδεις πρόοδοι των νευροεπιστημόνων, οι οποίες έχουν πρακτικές
εφαρμογές στο πεδίο της μάχης και γενικότερα της ασφάλειας, θα πρέπει
να εξετασθούν προσεκτικά πριν υιοθετηθούν.
Οι νέες τεχνικές της νευροεπιστήμης, οι οποίες τείνουν να
αξιοποιηθούν από τους στρατιωτικούς και γενικότερα από τις δυνάμεις
ασφαλείας, περιλαμβάνουν οπλικά συστήματα που ελέγχονται άμεσα από το
νου και άλλα που αποσκοπούν στον έλεγχο του νου των αντιπάλων ή που
στέλνουν ακτίνες κατευθυνόμενης ενέργειας και προκαλούν πόνο.
Παράλληλα όμως, φαίνεται να κερδίζουν έδαφος άλλες πρακτικές, όπως η
εξέταση -με ειδικές τεχνικές νευροαπεικόνισης- του εγκεφάλου των
στρατιωτικών που είναι υποψήφιοι για στρατολόγηση ή η χρησιμοποίηση
νέων μεθόδων διακρανιακής εγκεφαλικής και νευρικής διέγερσης για
καλύτερη μάθηση κατά τη στρατιωτική εκπαίδευση.
Τα σενάρια αυτά και άλλα περιγράφονται στην έκθεση του αρχαιότερου
επιστημονικού φορέα στον κόσμο, που επισημαίνει ότι η τυχόν υιοθέτησή
τους θα φέρει στο προσκήνιο μια σειρά από ηθικά και νομικά διλήμματα
και προκλήσεις για την κοινωνία, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και
τη βρετανική "Γκάρντιαν".
Οι Βρετανοί επιστήμονες προβλέπουν επίσης ότι σταδιακά θα
χρησιμοποιηθούν στις ένοπλες δυνάμεις και στις δυνάμεις ασφαλείας
ειδικά φάρμακα που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα του προσωπικού
τους (π.χ. των πιλότων ή των ειδικών δυνάμεων), αλλά και άλλα που θα
διευκολύνουν τις ανακρίσεις ή θα αποκοιμίζουν τον εχθρό. Ακόμα
υπογραμμίζουν ότι ο (όποιος) εχθρός θα καταφύγει σε ανάλογα
νευρο-όπλα.
Ορισμένες τεχνικές της νευροεπιστήμης είναι ήδη ώριμες και έτοιμες
για στρατιωτική αξιοποίηση. Ορισμένοι νευροεπιστήμονες δεν φαίνεται να
έχουν επίγνωση ότι η επιστήμη τους προορίζεται και για μη ειρηνικές
χρήσεις, ενώ άλλοι ήδη εμφανίζονται αμήχανοι ή ανήσυχοι, καθώς δεν
θέλουν να σταματήσουν τις έρευνές τους, που μπορεί να ωφελήσουν πολύ
την ανθρωπότητα.
Μια από τις πιο εντυπωσιακές προοπτικές, που αναφέρει η έκθεση της
Βασιλικής Ακαδημίας, είναι η χρησιμοποίηση από τους στρατιώτες στο
κεφάλι τους ειδικού εξοπλισμού (διεπαφής) που θα τους επιτρέπει να
ελέγχουν με τη σκέψη τους διάφορα απομακρυσμένα οπλικά συστήματα, όπως
μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η δυνατότητα αυτή προκύπτει από τις
έρευνες που έχουν γίνει στο πεδίο της βιοϊατρικής πληροφορικής για τον
έλεγχο από άτομα με ειδικές ανάγκες των τεχνητών άκρων ή του κέρσορα
του υπολογιστή μόνο με το νου τους.
"Ένα νευρωνικά διασυνδεμένο (στον εγκέφαλο) οπλικό σύστημα θα
παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των συμβατικών οπλικών
συστημάτων από άποψη ταχύτητας και ακρίβειας", όπως επισημαίνει η
έκθεση, υπεύθυνος της οποίας ήταν ο καθηγητής βιοχημικής φαρμακολογίας
Ροντ Φλάουερ του πανεπιστημίου Κουίν Μέρι του Λονδίνου.
Όπως είπε όμως, η νευροεπιστήμη "θολώνει τη διαχωριστική γραμμή
ανάμεσα στην ατομική ευθύνη και στη (δυσ)λειτοργία της μηχανής. Αν
ελέγχεις με το νου ένα μη επανδρωμένο σκάφος και χτυπήσεις ένα λάθος
στόχο ή μια γαμήλια γιορτή, ποιός φταίει για αυτό; Εσύ ή η μηχανική
διεπαφή στο κεφάλι σου;".
Ακόμα, η έκθεση αναδεικνύει τις συνέπειες των προόδων στη
νευροφαρμακολογία και αναφέρει ότι φάρμακα που μειώνουν το άγχος, την
κούραση ή την απώλεια μνήμης (όλα σχετίζονται με τις έρευνες πάνω στην
άνοια) έχουν ήδη δοκιμαστεί από ένοπλες δυνάμεις διαφόρων χωρών ως
ενισχυτικά των νοητικών λειτουργιών, προκειμένου να κρατούν τους
στρατιώτες τους σε εγρήγορση. Από την άλλη, ουσίες με βάση την
ωκυτοκίνη, τη λεγόμενη ορμόνη της στοργής, μελετώνται για να
χρησιμοποιηθούν κατά του εχθρού, ώστε να γίνει πιο ενδοτικός και
επιδεκτικός χειραγώγησης.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
|
|
|
|