To χρωμόσωμα Υ, που μόνο οι άνδρες διαθέτουν στο γενετικό υλικό τους, φθείρεται με το πέρασμα του χρόνου συνεχώς και σε πέντε εκατομμύρια χρόνια θα έχει εξαφανιστεί, ακόμα και αν εξακολουθεί να υπάρχει το ανθρώπινο είδος. Αυτό υποστήριξε, σε διάλεξή της στην Καμπέρα, η καθηγήτρια Γενετικής Τζένη Γκρέϊβς που πρόσθεσε ότι σε κάποιες απομονωμένες ομάδες ανδρών η διαδικασία φθοράς του χρωμοσώματος Υ ίσως να έχει ήδη ξεκινήσει.

«Τα νέα δεν είναι καλά για του ανδρικό φύλλο» ανέφερε η καθηγήτρια Γκρέϊβς μιλώντας στην Αυστραλιανή Ακαδημία Επιστημών. Οπως τόνισε η Γκρέιβς στη διάλεξή της «Κάποιος για να είναι αρσενικό χρειάζεται το χρωμόσωμα Υ. Περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια πριν το Υ έφερε πάνω του 1.400 γονίδια, ενώ τώρα έχει μόνο 45. Εάν αυτός ο ρυθμός εκφυλισμού συνεχιστεί, τότε σε 5 εκατομμύρια χρόνια το Υ δεν θα φέρει καθόλου γονίδια. Το Υ χρωμόσωμα πεθαίνει, το θέμα είναι τι γίνεται μετά;»

Το ανδρικό χρωμόσωμα Υ φέρει ένα γονίδιο το οποίο είναι αυτό που ευθύνεται για την ανάπτυξη του ανδρικού μορίου και για την έκκριση των ανδρικών ορμονών. Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι τι συμβαίνει με το ανδρικό φύλο σε περίπτωση που το χρωμόσωμα εκφυλιστεί και μαζί του εξαφανιστούν τα γονίδια τα οποία φέρει;

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Γκρέιβς, «οι άνθρωποι δεν έχουν την ικανότητα της παρθενογένεσης, όπως επί παραδείγματι έχουν μερικά ερπετά, αφού κάποια σημαντικά γονίδια για την ανάπτυξη του νέου οργανισμού προέρχονται από το αρσενικό».

Μία από τις πιθανότητες λοιπόν είναι το χρωμόσωμα Υ και το κρίσιμο για τον βιολογικό καθορισμό του φύλου γονίδιο να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο -όπως συμβαίνει σε κάποια τρωκτικά- κι έτσι το είδος θα μπορεί να αναπαραχθεί. Ένα άλλο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι η δημιουργία δύο ειδών ανθρώπων, τα οποία όμως δεν θα μπορούν να αναπαράγονται μεταξύ τους.

Η καθηγήτρια Γκρέϊνς έφτασε στο συμπέρασμα αυτό πριν λίγα χρόνια αλλά άλλες αμερικανικές μελέτες αναίρεσαν το συμπέρασμά της. Για παράδειγμα οι ερευνητές, με επικεφαλής την Τζένιφερ Χιουζ και τον Ντέιβιντ Πέιτζ του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών «Whitehead» της Μασαχουσέτης και του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο Nature και το New Scientist, μελέτησαν τη διαχρονική εξέλιξη του χρωμοσώματος Υ μιας μαϊμούς (ρέζους μακάκου), που διαχωρίστηκε γενετικά από τον άνθρωπο πριν από περίπου 25 εκατ. χρόνια, και τη συνέκριναν με την εξέλιξη του αντίστοιχου χρωμοσώματος του ανθρώπου και του χιμπατζή.

Από τις συγκριτικές μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ανθρώπινο χρωμόσωμα Υ δεν έχει χάσει καθόλου γονίδια κατά τα τελευταία έξι εκατομμύρια χρόνια και έχει χάσει ένα μόλις γονίδιο εδώ και 25 εκατ. χρόνια. «Το Υ δεν πάει πουθενά και η απώλεια γονιδίων έχει πιθανότατα σταματήσει», δήλωσε η Τζένιφερ Χιούζ.

Η καθηγήτρια Γκρέϊβς λέει πως από όλες τις μελέτες της προβλέπεται η σταδιακή εκφύλιση και τελική εξαφάνιση του χρωμοσώματος Υ, ξεκινώντας από το γεγονός ότι σήμερα το γυναικείο χρωμόσωμα Χ έχει περίπου 800 γονίδια, ενώ το αρσενικό Υ λίγες μόλις δεκάδες.