Κόβουν τη θέρμανση, φωτίζονται με κεριά ή κάνουν μπάνιο μία μόνο φορά την εβδομάδα: στην Ισπανία εκατομμύρια θύματα της «ενεργειακής μιζέριας» στραγγαλίζονται οικονομικά από τους λογαριασμούς των υπηρεσιών ενέργειας.

Η κατάσταση αυτή, την οποία καταγγέλλουν εδώ και χρόνια οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, ήρθε στη δημοσιότητα όταν η Ρόζα, μια 81χρονη στην πόλη Ρέους της Καταλονίας έχασε τη ζωή του σε πυρκαγιά που προκλήθηκε στο διαμέρισμά της στις 13 Νοεμβρίου από ένα κερί το οποίο χρησιμοποιούσε για να βλέπει, καθώς της είχαν κόψει το ηλεκτρικό ρεύμα.

«Τι φρίκη, οι άνθρωποι να πεθαίνουν από ενεργειακή μιζέρια στην Ισπανία», δήλωσε ο επικεφαλής του Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας στη διάρκεια  συνεδρίασης του κοινοβουλίου.

«Απαιτούμε να κηρύξετε αμέσως μια χειμερινή εκεχειρία», δήλωσε η βουλευτίνα των Σοσιαλιστών, Πιλάρ Λούσιο απευθυνόμενη στον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι.

Το μέτρο αυτό προβλέπεται επί της αρχής από μια ευρωπαϊκή οδηγία του 2009, όμως ο Πέδρο Μαρτίνες ακόμη περιμένει.

Άνεργος από το 2013 ο 48χρονος Μαρτίνες, κάτοικος Βαρκελώνης, λαμβάνει μόνο ένα βοήθημα 426 ευρώ κάθε μήνα για να ζει και όποια χρήματα του έχουν μείνει από την αποζημίωσή του. Με αυτό το ποσό πρέπει να τρέφει τα δύο του παιδιά: έναν γιο 20 ετών και μια κόρη 23 ετών η οποία πάσχει από νοητική στέρηση.

«Τον χειμώνα είναι δύσκολα. Έχουμε μόνο ένα ηλεκτρικό καλοριφέρ το οποίο ανάβουμε πολύ λίγο γιατί φοβόμαστε τον λογαριασμό του ρεύματος», είπε. «Το κρύο μας διαπερνά. Ντυνόμαστε και το βράδυ παίρνουμε όλες τις κουβέρτες που έχουμε και αντέχουμε το κρύο όπως μπορούμε», πρόσθεσε, εκφράζοντας τον φόβο ότι σε τρεις μήνες δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει τον λογαριασμό του ρεύματος.

Από το 2008 ως το 2013 η Ισπανία πέρασε μια βαθιά οικονομική κρίση, η οποία οδήγησε σε αύξηση ρεκόρ της ανεργίας, φτάνοντας ως το 27% το 2013.

Παράλληλα αυξήθηκαν κατακόρυφα οι χρεώσεις για το νερό, το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα. Η αύξηση φτάνει το 30% με 50%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία και οι εταιρείες δέχονται συχνά επικρίσεις για τις υπερβολικές τους τιμές.

«Για πολλές οικογένειες το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο είναι προϊόντα πολυτελείας», εξηγεί ο Τέρε Μπερμούντες εκπρόσωπος της οργάνωσης Caritas της Βαρκελώνης.

Από το 2007 ως το 2015, η μη κυβερνητική οργάνωση πολλαπλασίασε επί 30 τις βοήθειες που δίνει για την πληρωμή λογαριασμών.

Ο Μοχάμεντ Σάιρι, ένας άνεργος Μαροκινός 37 ετών που ζει στην Ισπανία εδώ και 10 χρόνια, είναι ένας από τους πολλούς που επωφελούνται από τη βοήθεια αυτή.

«Κάνουμε μπάνιο μία φορά την εβδομάδα, την Παρασκευή, ώστε τα παιδιά να είναι καθαρά το Σαββατοκύριακο», εξηγεί.

Σε μια γωνιά του σαλονιού ο γιος του παίζει με ένα σβηστό ηλεκτρικό καλοριφέρ. Η οικογένεια δεν χρησιμοποιεί φυσικό αέριο και προτιμά σόμπες με βουτάνιο που είναι πολύ πιο φθηνές.

Ο λογαριασμός του ηλεκτρικού έχει μόλις φτάσει: 24 ευρώ, την ώρα που η σύζυγός του κερδίζει 250 ευρώ τον μήνα. «Εγώ μπορώ να πεινάσω ή να μείνω χωρίς φως, όμως τα παιδιά …», αναρωτήθηκε.

Το 2015, σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία της Ισπανίας, το 10,6% των Ισπανών δεν μπόρεσαν να ζεστάνουν επαρκώς το σπίτι τους. Το 2008 το ποσοστό ήταν 5,9%.

Όπως αναφέρει η Ένωση Επιστημών του Περιβάλλοντος, που ειδικεύεται στο θέμα, η κατάσταση αυτή προκαλεί τον θάνατο 7.100 ανθρώπων το χρόνο.

Οι πυροσβέστες της Καταλονίας κρούουν επίσης τον κώδωνα του κινδύνου: «Έχουμε βρει ανθρώπους που ζεσταίνονταν καίγοντας εφημερίδες ή ακόμη και παπούτσια», δήλωσε ο Αντόνιο ντελ Ρίο εκπρόσωπος του συνδικάτου τους.

Το 2015, η τιμή του φυσικού αερίου στην Ισπανία ήταν η τρίτη υψηλότερη σε ολόκληρη την ΕΕ και η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος η τέταρτη πιο υψηλή. Την ίδια χρονιά τουλάχιστον 600.000 νοικοκυριά που δεν ήταν σε θέση να πληρώσουν τον λογαριασμό βρέθηκαν να τους κόβουν το ηλεκτρικό ρεύμα, σύμφωνα με την ένωση καταναλωτών Facua.