Η Κίνα αποτελεί την αδιαφιλονίκητη ηγέτιδα δύναμη στον χώρο του
«λευκού χρυσού», προκαλώντας έντονη ανησυχία σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
«Όποιος ελέγχει το πετρέλαιο, ελέγχει και τα έθνη», είχε αναφέρει ο
Χένρι Κίσινγκερ, το γεράκι της αμερικανικής διπλωματίας, και
αρχιτέκτονας της πολιτικής του Ψυχρού Πολέμου έναντι της Σοβιετικής
Ένωσης.
Αρκετά χρόνια μετά την κυνική δήλωση του Κίσινγκερ, ο μαύρος χρυσός
δείχνει να χάνει μέρος της δύναμής του ως μέσο ελέγχου των εθνών και
τον συγκεκριμένο ρόλο των επωμίζεται ο… λευκός χρυσός. Πρόκειται για
το λίθιο, το ελαφρύτερο από τα μέταλλα που, ως στρατηγική πρώτη ύλη
για την ενεργειακή μετάβαση, εξελίσσεται σε «μήλον της Έριδος» μεταξύ
των χωρών.
Το λίθιο αποτελεί, μεταξύ άλλων, το βασικό συστατικό των μπαταριών
ιόντων λιθίου, δηλαδή των σημαντικότερων και πιο κοστοβόρων
εξαρτημάτων των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Τα μηδενικών ρύπων οχήματα ήδη
αυξάνονται με εκθετικούς ρυθμούς, και από το 2035, μετά και τον
διαφαινόμενο τερματισμό των πωλήσεων καινούργιων αυτοκινήτων με
κινητήρες εσωτερικής καύσης στην ΕΕ, θα αποτελέσουν τον απόλυτο
πρωταγωνιστή στον κόσμο της αυτοκίνησης.
Με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, να επελαύνουν, η ζήτηση για λίθιο
εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί από τους περίπου 500.000 μετρικούς τόνους
το 2021, στα 3-4 εκατομμύρια μετρικών τόνων το 2030, κάτι που έχει
αναγκάσει τις χώρες να επιδοθούν σε μια σκληρή μάχη για το ποιος θα
κυριαρχήσει στην εφοδιαστική αλυσίδα λιθίου. Τον άτυπο αυτό πόλεμο,
ωστόσο, μέχρι στιγμής δείχνει να τον κερδίζει άκοπα η Κίνα.
Σημειώνεται ότι σχεδόν το 80% των γνωστών κοιτασμάτων λευκού χρυσού
βρίσκεται σε τέσσερις χώρες: Στο τρίγωνο του λιθίου - δηλαδή την
Αργεντινή, τη Βολιβία και τη Χιλή – και στην Αυστραλία. Η Κίνα κατέχει
λιγότερο από το 7% των παγκόσμιων αποθεμάτων λιθίου, αλλά αποτελεί τον
μεγαλύτερο εισαγωγέα, ενώ κυριαρχεί τόσο στη διύλιση όσο και στην
κατανάλωση του μετάλλου. Ειδικότερα, ελέγχει το 60% της παγκόσμιας
επεξεργασίας του μετάλλου, ενώ παράγει περί τα ¾ των επαναφορτιζόμενων
μπαταριών.
Ο ηγεμονικός ρόλος της Κίνας δεν έχει περάσει απαρατήρητος από την
Ευρώπη και τις ΗΠΑ, οι οποίες ήδη εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από τις
κινεζικές μπαταρίες. Πρόκειται για μία εξάρτηση που επιθυμούν να
μειώσουν, προκειμένου να μην βρεθούν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο της
αποβιομηχάνισης.
Ο Μπάιντεν, μέσω του προεδρικού Διατάγματος για τη Μείωση του
Πληθωρισμού (Inflation Reduction Act) παρέχει σοβαρά κίνητρα τόσο για
τις βιομηχανίες παραγωγής οχημάτων αλλά και μπαταριών προκειμένου να
εγκατασταθούν στις ΗΠΑ, αλλά και για τους καταναλωτές ώστε να
αγοράσουν made in USA ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Οι αμερικανικές κρατικές ενισχύσεις, που περιλαμβάνουν γενναιόδωρες
φοροαπαλλαγές, δεν έχουν χαροποιήσει την Ευρώπη, η οποία δεν δείχνει
τα ίδια αντανακλαστικά στη λήψη μέτρων στήριξης των ευρωπαϊκών
εταιρειών που εξειδικεύονται στην παραγωγή μπαταριών λιθίου.
Ακόμα, όμως, και αν προσφερθεί μια άνευ προηγουμένου χείρα βοηθείας
στις ευρωπαϊκές εταιρείες, θα πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια πριν
μεταβούμε σε ένα καθεστώς πλήρους απεξάρτησης από την Κίνα. 
Αυτό διότι την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έχει επενδύσει τεράστια ποσά
στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης
τεχνολογιών και τεχνογνωσίας παραγωγής που καλύπτουν ολόκληρη την
αλυσίδα εφοδιασμού λιθίου.
Όσο, λοιπόν, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ θα προσπαθούν να «πιάσουν» την Κίνα,
θα είναι εμπορικά μη βιώσιμο να αποφευχθεί η χρήση κινεζικών
μπαταριών,ενώ θα χρειαστεί πολύς χρόνος για τις αμερικανικές και
ευρωπαϊκές εταιρείες προκειμένου να ανταγωνιστούν τον εξ Ανατολών
αντίπαλό τους.