Πύλη

Η Πύλη βρίσκεται στην είσοδο της πεδινής περιοχής της Θεσσαλίας προς τα ορεινά της Πίνδου. Τα δύο αντικριστά βουνά: Κόζιακας και Ίταμος που διαχωρίζονται από τον Πορταϊκό ποταμό σχηματίζουν μία φυσική μεγαλόπρεπη Πύλη, απ όπου και το όνομα της κωμόπολης. Την Πύλη χωρίζει από τον συνοικισμό της Πόρτα-Παναγιάς ο Πορταϊκός ποταμός. Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη, γιατί βρίσκεται στο κέντρο σπουδαίων βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων, αλλά και γιατί αποτελεί πέρασμα για τα γραφικά χωριά του Ασπροποτάμου και την Άρτα.

Ιστορία:Στη θέση του συνοικισμού Πόρτα-Παναγιά βρισκόταν η βυζαντινή πόλη Μεγάλαι Πύλαι ή Μεγάλη Πόρτα, η οποία στην Τουρκοκρατία ονομαζόταν Πόρτα-Παζάρ. Ο Άγγλος περιηγητής W. M. Leak (Ληκ), που πέρασε από εκεί το 1810, την αναφέρει ως Απάνω Πόρτα ή Πόρτα Παναγιά, σε αντίθεση με τον καινούργιο οικισμό της Πόρτας, ο οποίος είχε ήδη αναπτυχθεί στη δεξιά όχθη του ποταμού Πορταϊκού και που τον αναφέρει ως Κάτω Πόρτα ή Πόρτα-Νικόλα. Και τα δύο ονόματα (Πύλη και Πόρτα) έχουν σχέση με τη γεωγραφική θέση της κωμόπολης. Στον συνοικισμό Πόρτα-Παναγιά γεννήθηκε ο μητροπολίτης Λαρίσης Βησσαρίων Β΄ (1490-1540) ο οποίος ανακηρύχτηκε άγιος και πολιούχος των Τρικάλων, της Καλαμπάκας και της Πύλης. Η Πύλη υπήρξε πολλές φορές πεδίο σοβαρών μαχών εξαιτίας της θέσης της. Καταστράφηκε επανειλημμένα από τους κατακτητές. Τελευταία φορά πυρπολήθηκε από τα Ιταλικά στρατεύματα την 8η Ιουνίου 1943.

Τα μνημεία οι Γέφυρες: Επί του Πορταϊκού ποταμού , στο ύψος της Πύλης, υπάρχουν, κοντά η μία στην άλλη, τέσσερις γέφυρες διαφορετικών εποχών (1514 έως 1981) και διαφορετικής τεχνικής (πέτρινη τοξωτή, δύο από μπετόν, κρεμαστή). 1) Η τοξωτή γέφυρα . Βρίσκεται 1 χλμ. περίπου δυτικά της Πύλης και έχει κτιστεί το 1514 από τον άγιο Βησσαρίωνα. Η γέφυρα αυτή ήταν η μοναδική ως το 1936, που συνέδεε τον κάμπο με την περιοχή Ασπροποτάμου. Είναι μονότοξη με μήκος 67 μ., πλάτος 2,05 μ., μέγιστο ύψος 30,50 μ. και ύψος στηθαίων 0,70 μ. 2) Η γέφυρα Κονδύλη . Οι ανάγκες της εποχής οδήγησαν στην κατασκευή νέας γέφυρας για την αμαξιτή σύνδεση των Τρικάλων με τα ορεινά χωριά. Έτσι 1 χλμ. δυτικότερα της παλιάς τοξωτής γέφυρας κατασκευάστηκε μια νέα, σύγχρονη για την εποχή εκείνη, από μπετόν. Η κατασκευή της άρχισε τον Νοέμβριο του 1934 και τελείωσε τον Ιούνιο του 1936. Η γέφυρα αυτή, που μοιάζει με σαΐτα, έχει μήκος 45,30 μ., πλάτος 6 μ. και ύψος 22 μ. Στις 9 Ιουνίου 1943 οι αντάρτες, για να παρεμποδίσουν τα μηχανοκίνητα κατοχικά στρατεύματα, ανατίναξαν το αριστερό της βάθρο. Η γέφυρα έπεσε χωρίς να σπάσει. Αργότερα ανασηκώθηκε και αποκαταστάθηκε στην αρχική της θέση, όπου παραμένει έως σήμερα και εξυπηρετεί την επικοινωνία με τα χωριά της Πίνδου, αλλά και την Άρτα. 3) Η γέφυρα Γκίκα. Κατασκευάστηκε το 1960-61 από οπλισμένο σκυρόδεμα και εξυπηρετεί μέχρι σήμερα πολλά χωριά στα ριζά του Κόζιακα. Έχει μήκος 170 μ. 4) Η κρεμαστή πεζογέφυρα . Κατασκευάστηκε το 1981 για την εξυπηρέτηση των κατοίκων της ομώνυμης βυζαντινής εκκλησίας. Έχει μήκος 120 μ, και στηρίζεται σε δύο πυλώνες ύψους 16 μ. Η ανάρτηση του καταστρώματος γίνεται με ευθύγραμμα προτεταμένα καλώδια και είναι η πρώτη γέφυρα στην Ελλάδα που κατασκευάστηκε με αυτή την τεχνική. Το πλάτος της είναι 2 μ. και το ύψος από την κοίτη του ποταμού 7μ.

Η Παναγία των Μεγάλων Πυλών: Απέναντι από την Πύλη, στο συνοικισμό της Πόρτα-Παναγιάς βρίσκεται ο ονομαστός ομώνυμος βυζαντινός ναός, ο οποίος παλαιότερα αποτελούσε το καθολικό σταυροπηγιακής μονής η οποία έφερε το όνομά της Ακαταμάχητου Θεοτόκου. Αυτή διαλύθηκε στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Ο ναός κτίστηκε το 1283 από τον σεβαστοκράτορα Ιωάννη Άγγελο Κομνηνό Δούκα, νόθο γιο του δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄ Δούκα. Αποτελείται από τον κυρίως ναό και τον μεταγενέστερο (για άλλους προγενέστερο) εξωνάρθηκα.

Η Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας: Είναι γυναικεία, κτισμένη πάνω από την Πύλη στο όρος Ίταμος και σε υψόμετρο 640 μ. Η θέα από το μοναστήρι είναι μοναδική. Η μονή ιδρύθηκε το 1743. Λεηλατήθηκε ή κάηκε κατ επανάληψιν (1770, 1823, 1854, 1878, 1943). Τη σημερινή της μορφή άρχισε να παίρνει το 1961.

Τα Φρούρια στον Ίταμο: Σε δύο κορυφές του βουνού Ίταμος, ΝΔ της Πύλης, σώζονται τα ερείπια δύο φρουρίων των ελληνικών χρόνων. Από αυτά ελέγχονται όλα τα περάσματα των Αγράφων και της Πίνδου. Τα εν λόγω φρούρια κατελήφθησαν από τον Φίλιππο Ε΄ της Μακεδονίας το 189 π.Χ. και καταστράφηκαν από τον Ιούλιο Καίσαρα το 46 π.Χ. Στην περιοχή αυτή τοποθετείται η αρχαία πόλη Αθήναιον

Γόμφοι

Οι Γόμφοι παλιά ονομασία είναι «Ραψίστα», ενώ η καινούργια προέρχεται από τον μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας χώρο των αρχαίων Γόμφων. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στα όρια με το Μουζάκι Καρδίτσας. Η μεγάλη ιστορική αξία της περιοχής αποδεικνύεται με τις παρακάτω ενδείξεις:

Ανεκτίμητη ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά, από τη νεολιθική εποχή με πολλά ευρήματα ως σήμερα. Αρχαία πόλη υψηλής στρατηγικής σημασίας, ονομάστηκε «Φιλιππούπολη» προς τιμήν του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας. Υπήρξε μήλο της έριδας μεταξύ Φιλίππου Ε΄ και του Αμυνάδρου Βασιλιά Αθαμανών, Ενεργό μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Πέρασμα του Ύπατου Πόλπιου Λίκινου Κράσσου και του Ιουλίου Καίσαρα στον δρόμο για την αναμέτρησή του με τον Πομπηίο. Αναστήλωση τειχών από τον Ιουστινιανό.

Καθιέρωσή τους ως έδρα Επισκόπων από τον Ηράκλειο. Στους πρόποδες του όρους Ίταμος και στα όρια του νομού Τρικάλων και Καρδίτσας υπάρχουν τρείς λόφοι: το Βουλωτό, το Παλαιομονάστηρο Ι και το Παλαιομονάστηρο ΙΙ.Ανάμεσά τους και προς τα νοτιοανατολικά ως την κοίτη του ποταμού Πάμισου σχηματίζουν μια κοιλάδα με άνοιγμα περίπου 600 μέτρα. Η θέση ονομάζεται σήμερα Επισκοπή. Αυτό το σημείο είχαν επιλέξει οι αρχαίοι Γομφαίοι για να χτίσουν την πόλη τους. Η λέξη Γόμφος σήμαινε χονδρό ξυλοκάρφι, αυτό που χρησιμοποιείται για την συνένωση δύο μεγάλων καδρονιών. Η παρομοίωση της περιοχής με γόμφο ήταν επιτυχής, τόσο γιατί οπτικά έδινε την εικόνα του καρφιού, αλλά και γιατί αποτελούσε τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στη Θεσσαλία και την Ήπειρο.

Η υψηλή στρατηγικής, λοιπόν, σημασίας πόλη έπαιζε το ρόλο του φρουρού και διέκοπτε την πορεία προς την Εστιαιώτιδα (η περιοχή δηλ. των Τρικάλων της αρχαίας Θεσσαλίας) μέσα από το πέρασμα της Πύλης ανάμεσα από τα όρη Τζουμέρκα και το όρος Κόζιακα, καθώς και την πορεία προς την Θεσσαλιώτιδα (η αντίστοιχη περιοχή της Καρδίτσας), ανάμεσα από το όρος Φτέρη και τα Άγραφα μέσα από το Μουζάκι. Γι' αυτό το λόγο οι κάτοικοι είχαν οχυρώσει την πόλη με διπλά τείχη: ένα εξωτερικό με μεγάλους ογκόλιθους πώρινους ή λίθινους και εσωτερικά ένα με ωμές πλίθινες πλάκες σκεπασμένες με κέραμους. Τμήμα του τείχους φαίνεται στα ανατολικά, ενώ τμήμα της Ακρόπολης έχει βρεθεί στο Δάσος του Παλαιομονάστηρου.

Το δάσος παρείχε επιπλέον προστασία από βόρειους ανέμους και έτσι η διαμονή στην πόλη ήταν πιο άνετη. Το κέντρο της βρισκόταν στην περιοχή της επισκοπής και πλαισιωνόταν από 2 συνοικισμούς στο Παλαιομονάστηρο και στη Λυγαριά. Κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η καλλιέργεια σιτηρών. Πρέπει να άνθιζε όμως και η αμπελοκαλλιέργεια αφού σύμφωνα με τις επιγραφές που έχουν βρεθεί, πολιούχος της πόλης ήταν ο «Κάρπιος» Διόνυσος. Επίσης λατρευόταν ο Ζεύς ο Παλάμνιος και ο Ζεύς ο Φίλλιπος ο Β? βασιλιάς της Μακεδονίας κατέλαβε την Θεσσαλία και προς τιμήν του η πόλη μετονομάστηκε προσωρινά σε Φιλλίπους ή Φιλλιπούπολη. Το 208 π.χ. η πόλη προσχωρεί στην Αιτωλική Συμπολιτεία, γεγονός που μαρτυρά ανολοκλήρωτη επιγραφή στους Δελφούς, μεταξύ των ιερομνημόνων της συμπολιτείας. Το 198 π.χ. ο Φίλλιπος ο Ε? καταλαμβάνει την περιοχή και το 197 - 196 π.χ. πέφτει στα χέρια του εχθρού του Ανυμάνδρου Βασιλιά Αθαμανών.

Σύμφωνα με μαρτυρία του Πλούταρχου «κ? ο Βασιλεύς Αμύνανδρος προχώρησε προς τους Γόμφους που τους είχε αδιάκοπα στο μάτι κι εκυρίευε την ποθητή αυτήν πόλη «. (Παναγιώτης Κανελλόπουλος - Ιστορία της Αρχαίος Ελλάδος, Τόμος Β? σελ.313).Αυτή τη διετία η πόλη έμεινε σε πολιτική αδράνεια και έχασε την επαφή της με την Συμπολιτεία. Με επανάκτηση της κυριότητας από τον Φίλλιπο τον Ε? το 189 π.χ., απαλλάχθηκε από τους Αθαμανούς και ως το 185 π.χ. ήταν μέλος των Ελεύθερων Θεσσαλικών Πόλεων.Τότε γίνεται και μια συμπολιτεία μεταξύ Γόμφων και Θαμίων της Ιθώμης (σημερινό Φανάρι Καρδίτσας) σε θέματα δικαίου και νόμων, πολιτιστικών στοιχείων κ.λ.π. Το 171 π.χ. διέρχεται ο Ύπατος Πόπλιος Λίκινος Κράσσος στην πορεία του να συναντήσει τον Περσέα βασιλιά της Μακεδονίας.Το 48 π.χ. την πόλη προσεγγίζει ο Ιούλιος Καίσαρας κατά την πορεία του για να συναντήσει τον Πομπηίο και τον Σκιπίωνα. Όμως ο στρατηγός Ανδροσθένης Β? ο Γυρτώνιος, ταγός της Θεσσαλίας και υπερασπιστής της πόλης, παρασυρόμενος από τη νίκη του Πομπηίου στο Δυρράχιο συμμάχησε με αυτόν. Αρνήθηκε λοιπόν την αίτηση του Καίσαρα για φιλοξενία στηριζόμενος στην προστασία από τα τείχη και στη βοήθεια του Πομπηίου. Όμως η βοήθεια καθυστέρησε να έρθει με αποτέλεσμα η πόλη να κυριευτεί από τον Καίσαρα. Στη μάχη αυτή πέθανε και ο Ανδροσθένης. Τα στρατεύματα λεηλάτησαν με αισχρό τρόπο την πόλη και όπως αναφέρει ο Αππιανός ήπιαν άφθονο κρασί και μέθυσαν τόσο πολύ, ώστε συμπεριφέρθηκαν εντελώς απρεπώς. Παράλληλα θεραπεύτηκαν και από μια ασθένεια που βασάνιζε το στράτευμα για πολύ καιρό.Τον 6ο μ. χ. αιώνα και με εντολή του Ιουστινιανού γίνεται επιδιόρθωση των τειχών, ενώ αργότερα ο Ηράκλειος κάνει την πόλη έδρα επισκόπων (ονομασία «Επισκοπή»). Στην περιοχή υπήρχε και ένα παλιό μοναστήρι που έδωσε το όνομά του στην κοινότητα Παλαιομονάστηρου: «Οι Γόμφοι ήκμασαν και κατά τους βυζαντινούς χρόνους και αργότερα είχαν τιμηθεί δι? έδρας επισκόπου. Αναφέρεται δε η επισκοπή υπό του Le Quien υπό τη ΙΕ? τάξει των τη μητροπόλει Λαρίσης υποκειμένων Επισκόπων. Φαίνεται δε ότι πρωϊμως εξέλιπε συγχωνευθείσα κατά τους ύστερους χρόνους τη επισκοπή Φαναρίου και Νεοχωρίου .» (Ν. Γιαννόπουλος, «Επισκοπικοί Κατάλογοι» εφημερίδα «Παρνασσός»). Το 1600 η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς με την επανάσταση του Επισκόπου Τρίκκης και Λαρίσης Διονυσίου του Β? του Φιλοσόφου ή Σκυλοσόφου. Στην περιοχή έχουν βρεθεί από τον αρχαιολόγο κ. Ζιάκα και δύο νεολιθικοί οικισμοί της 6ης χιλιετίας π.χ. με αξιόλογα ευρήματα όπως μια ανάγλυφη πλάκα που απεικονίζει τον Ομηρικό Οδυσσέα να καθαρίζει πληγή του από κυνήγι. Τέλος με την υπουργική απόφαση 1154/4-3-1964 (ΦΕΚ. 91/Β?/19.3.1964) η περιοχή κηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος.

Περτούλι

Το Περτούλι πρωτοαναφέρεται στον κώδικα 221/8α της Μονής Βαρλαάμ στις αρχές του 10ου αι., ενώ στα 1720 επειδή έπεσε επιδημία πανούκλας ερημώθηκε και ξανακατοικήθηκε από τον Τριαντάφυλλο Χατζή Μπέρτα στον οποίο, κατά μία εκδοχή οφείλεται και το όνομα του χωριού (Μπερτούλι, το χωριό του Μπέρτα).

Το όνομα Περτούλι συναντάται και σε κατάστιχο του Μεγάλου Μετεώρου ,το 1741 όπως και σε αναφορά των κατοίκων του Ασπροποτάμου προς τον πασά των Τρικάλων το 1841.

Τον Ιούνιο του 1823 κάηκε από τον Αρβανίτη Σελιχτάρ Μπόδα μαζί με το Νεραϊδοχώρι και την Πύρρα και έτσι καμμένα τα βρήκαν όταν τα επισκέφθηκαν το 1826, ο Στουρνάρης και ο Κασομούλης . Το Περτούλι ξαναχτίζεται στα 1841 όπως και ο πύργος του Χατζηγάκη, εγγονού του Χατζή Μπέρτα που σώζεται μέχρι σήμερα. Το 1943 η ιστορία επαναλαμβάνεται για το Περτούλι καταστρέφεται γιατί ήταν η έδρα του Κοινού Γενικού Στρατηγείου των ελληνικών αντιστασιακών οργανώσεων κατά των Άγγλων. Για αυτά που θα συναντήσουμε και θα δούμε στην περιοχή μας δίνει μια γεύση ο ναός της Αγ. Κυριακής που συναντάμε μόλις μπαίνουμε στον οικισμό του Περτουλίου και που το πανηγύρι την ημέρα της γιορτής της είναι ανεπανάληπτο και αφήνει αξέχαστες στιγμές.

Το Περτούλι, περιτριγυρισμένο από τα ξακουστά βουνά Νεράϊδα, Κόζιακας, Λουπάτα και Αυγό και γεμάτο από πυκνά δάση, καταπράσινα λιβάδια ,αγριολούλουδα που με την πολυχρωμία τους ξεπετάγονται δίπλα στα ψηλά έλατα και τα τρεχούμενα νερά του χειμάρρου που γεμίζουν με υδρόβια φυτά, δεν θα ήταν υπερβολή να μιλήσουμε για ένα ορεινό παράδεισο. Το εκκλησάκι των Αγ. Αποστόλων, μια άσπρη μινιατούρα μέσα στο καταπράσινο τοπίο, που γίνεται ακόμα πιο γραφικό και πανέμορφο όταν το χιόνι σκεπάζει την περιοχή και προσφέρει μια εικόνα που δεν μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους εάν δεν τη ζήσει από κοντά. Πασίγνωστα όσο και ονειρεμένα είναι τα Περτουλιώτικα λιβάδια, μεγάλες καταπράσινες εκτάσεις στις οποίες βόσκουν αμέριμνες αγελάδες ντόπιος κτηνοτρόφων.

Ανάμεσα στην Ελάτη και το Περτούλι υπάρχει το Χιονοδρομικό Κέντρο Περτουλίου, ένα υπέροχο τουριστικό Χιονοδρομικό Κέντρο που μόνο και μόνο λόγω της μικρής του απόστασης από τα χωριά της περιοχής αλλά και τα Τρίκαλα, συγκεντρώνει τα βλέμματα των φίλων του σκι. Δίπλα στο βουνό «Γκιώνα» υπάρχει το «Κοκκινοστέφανο» που δίνει την εντύπωση ενός βυζαντινού ή μεσαιωνικού φρουρίου. Εκκλησίες - Μοναστήρια - Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, τρίκλιτη βασιλική, χτισμένη στη θέση παλιότερου ομώνυμου ναού (1863). - Αγίας Κυριακής - Κοιμήσεως της Θεοτόκου Στοιχεία Λαικού Πολιτισμού - Πύργος του Χατζηγάκη (1841), εγγονού του Χατζή Μπέρτα (έχει αναστηλωθεί βάση φωτογραφιών και γκραβούρων που μαρτυρούν την πρώτη του μορφή). Ο Χατζηγάκης ήταν ο μεγαλύτερος τσέλιγκας του Ασπροποτάμου. - Το πέτρινο « Γεφύρι της γριάς», που βρίσκεται στο «φαράγγι της Μάνας», που διασχίζεται από τον παραπόταμο του Αχελώου και αποτελεί αξιόλογο μνημείο της περιοχής καθώς πάνω στο γεφύρι υπάρχουν σκαλισμένες παραστάσεις με εξαιρετική λεπτότητα και τέχνη. - Ο «Μπαζέικος μύλος»: στη δεξιά όχθη φαντάζει πλαγιαστή πλακανίθρα πάνω στην οποία βρίσκεται κουλουριασμένη πετρωμένη πέστροφα.

Πολιτιστικες Παραδοσιακές Εκδηλώσεις 6-7 Ιουλίου, πανηγύρι Αγίας Κυριακής - 5-6 Αυγούστου, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος - 14-15 Αυγούστου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου: Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις ξεκινούν με λειτουργία, «διάκλησι» , όπου πλούσια προσφέρονται ντόπια εδέσματα (κυρίως κρέας, πίτες, γαλακτοκομικά) και κορυφώνονται με γλέντι, με τη συμμετοχή των παρευρισκομένων, με δημοτικά παραδοσιακά συγκροτήματα. - Τον Ιούνιο γίνεται η γιορτή των μελισσοκόμων στην εκκλησία της Αγίας Κυριακής - Τέλη Μαΐου, πραγματοποιείται κάθε χρόνο στα περτουλιώτικα λιβάδια η μεγάλη και σχετικά πρόσφατη γιορτή που είναι το «Αντάμωμα των Σαρακατσαναίων»: Σαρακατσάνοι από όλη την Ελλάδα συγκεντρώνονται για να αναπαραστήσουν τον παλιό νομαδικό τρόπο ζωής, στήνοντας «κονάκια», αργαλειούς και μαγειρεύοντας παραδοσιακά φαγητά υπό τους ήχους της παραδοσιακής μουσικής τους.
Εκδρομές Πεζοπορίας: - Περτούλι- Μάνα - Περτούλι- Μπουντούνα - Ελάτη - Περτούλι - Νεραϊδοχώρι - Πύρρα - Δέση - Γαρδίκι - Αθαμανία (και οδική) -

Χιονοδρομικό καταφύγιο Κόζιακα- Τρύπιο Λιθάρι- Κόρη Κατά τη διάρκεια της διαδρομής από τα Περτουλιώτικα λιβάδια στο Νεραϊδοχώρι και την Πύρρα ακολουθώντας τις σημάνσεις μέσα στο δάσος υπάρχουν σημεία ανάπαυσης στη βρύση Κόρπου, το Χάνι Πατσιαντζή, το ξυλογέφυρο και την ταβέρνα βλάχα Σημεία με Ιδιαίτερη Φυσική Ομορφιά: - Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου (όπου διαβούν σπάνια ζώα και αναπτύσσεται μια μεγάλη ποικιλία ειδών χλωρίδας) - Περτουλιώτικα λιβάδια (οροπέδια): Διασχίζονται από τον «Ξεριά» ή «Περτουλιώτικο» ποταμό που τα χωρίζει σε εξαιρετικά μαιανδρικά σχήματα (ντόπια ονομασία «κουλούρια». Ονομασία είναι τα «κουλούρια» της «Χάϊδως», του «Χατζηγάκη», το «Πηγαδούλι») - Λίμνη Κόζιακα: ανάμεσα στις κορυφές »Αστραπή» και »Αρβανίτες» (1.500- 1.600 υψ) - Φαράγγι της Μάνας: διασχίζεται από τον παραπόταμο του Αχελώου και αποτελεί βιότοπο για αρκούδες, λύκους και ελάφια - Κατασκηνωτικός χώρος της Αγίας Κυριακής στο Περτούλι: προσφέρεται η δυνατότητα στους επισκέπτες να κατασκηνώσουν κοντά στο δάσος - Καταφύγιο »Κερκέτιον» .

Ορειβασία - Αναρρίχηση: Στο »Φαράγγι της Μάνας» (βλ. Σημεία με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά) Ποδήλατο Βουνού: Στα Περτουλιώτικα λιβάδια, δασικοί δρόμοι και μονοπάτια προσφέρονται για ορεινή ποδηλασία, 4χ4 και motto cross Ιππασία: Στα Περτουλιώτικα λιβάδια σε οργανωμένες διαδρομές από την καθοδήγηση έμπειρου οδηγού Στο χιονοδρομικό κέντρο Περτουλίου το οποίο διαθέτει: - Σκι πίστας - Σκι Δρόμων Αντοχής - Χιονορακέτες - Χιονομηχανές (snowmobiles) - Εναέριο λιφτ (ski lift) Η περιοχή του Περτουλίου προσφέρεται ακόμη για λανγκ- λάουφ Ψάρεμα: Πέστροφα, μπριάνα, χέλια στα νερά του Αχελώου

Αγοράστε: Κρέας μοσχαρίσιο ελεύθερης βοσκής, ρίγανη, βότανα και τυρί. (σε σημεία πώλησης στο Περτούλι και από ιδιώτες - παραγωγούς). Δοκιμάστε: Πίτες φτιαγμένες με σπιτικό φύλλο και αγνά υλικά, παραδοσιακό ζυμωτό ψωμί, αρνί στη γάστρα, σπληνάντερο και κοκορέτσι από ντόπιο κρέας, κυνήγι (αγριογούρουνο, ζαρκάδι, ελάφι, λαγό, πέρδικα, μπεκάτσα)

Νεράιδα

Στην καρδιά της ΝΔ Πίνδου, μετά την Πύλη και πέρα από την Γκρόπα, ο ταξιδιώτης γεύεται την απόκοσμη δροσιά και το χαρούμενο ξάφνιασμα από μια συστάδα χωριών που είναι διάσπαρτα στις ορεινές πλαγιές, ευλογημένα από τη φύση. Ο Αετός, το Αρματολικό, η Κορυφή, η Λαφίνα, η Νεράιδα και το Παχτούρι βρίσκονται σκαρφαλωμένα στους πρόποδες της Παχτουρνάτσας, του Απάτητου και της Κωστηλάτας, μέσα σε καταπράσινα τοπία που ευωδιάζουν από τα μοσχομυρίσματα του ελάτου, της φτέρης , της οξιάς, του κέδρου και των σπάνιων αγριολούλουδων. Σύμβουλος της περιοχής είναι ο Αχελώος, ο θρυλικότερος και ο ομορφότερος ποταμός της Ελλάδος. Η Δ/νη Κοινότητα Νεράιδας κατοικείται από 993 άτομα που το καλοκαίρι υπερδιπλασιάζονται και έχει έκταση 58.888μ2. έδρα της Κοινότητας είναι η Νεράιδα.

Η Νεράιδα (1.050μ υψόμετρο) είναι το πιο ακριτικό χωριό του Νομού Τρικάλων, προς τα δυτικά σκαρφαλωμένο σε μια πλαγιά των Ανατ. Τζουμέρκων, πάνω από το ποτάμι Γρεβενίτη και σπάνια θέα προς τον Άσπρο (Αχελώο). Η ψηλότερη κορυφή των Τζουμέρκων, ο Κριάκουρας (υψ. 2.100μ) χωρίζει τη Θεσσαλία από την Ήπειρο. Χώροι με ιστορική σημασία που μπορεί κανείς να επισκεφτεί είναι: το Μοναστήρι της Αγ. Κυριακής, που ανήμερα της γιορτής της γίνεται τόπος χιλιάδων επισκεπτών , η πέτρινη εκκλησία του Αγ. Γεωργίου με παραδοσιακό δάπεδο, ο πλάτανος του Γλαβά που μίλησε ο Κοσμάς ο Αιτωλός, η πηγή Γλαβάς, το γεφύρι στον Γρεβενίτη. Πολιτιστική εκδήλωση το διήμερο πανηγύρι της Αγ. Παρασκευής (26-27 Ιουλίου), τη δεύτερη μέρα χορεύονται τα παραδοσιακά κάγκελα.

Ελάτη

Η Ελάτη ή Τύρνα (παλαιά ονομασία εως το 1955) είναι ορεινό χωριό του Δήμου Πύλης και αποτελει εναν απο τους πλεον διασημους χειμερινους προορισμους της Ελλαδας. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, σε απόσταση 32 χλμ από την πόλη των Τρικάλων και 13 χλμ από την Πύλη. Το χωριό είναι χτισμένo αμφιθεατρικά μέσα σε δάσος από έλατα, σε ύψος 920 μ., στο όρος Κόζιακας.

Αναφορές σχετικά με την χρονολογία ίδρυσης δεν υπάρχουν αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, κατοικήθηκε λίγα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Αυτό μαρτυρούν και τα διάφορα Βυζαντινά ευρήματα.

Η σημερινή θέση του χωριού είναι νέα. Το χωριό, πριν το 1943, βρισκόταν δυτικότερα και προς το ποτάμι. Η γραφικότητα της Ελάτης, το υπέροχο κλίμα της, η μοναδική φιλοξενία των ντόπιων, η αξιόλογη ξενοδοχειακή υποδομή, οι υπαιθριες αγορές παραδοσιακων προιόντων αλλα και το πλήθος των παραδοσιακών ταβερνών , την καθιστούν έναν από τους πιο δημοφιλείς και κοσμοπολίτικους προορισμούς της Ελλάδας. Στις τοπικές ταβέρνες αξίζει να απολαύσει κανείς την τοπική κουζίνα που προσφέρει κυνήγι μαγειρευμένο με μοναδικό τρόπο και ντόπια φαγητά. Για να γνωρίσετε καλύτερα το χωριό, διαβείτε τα δρομάκια του, περάστε από την εκκλησία της « Κοίμησης της Θεοτόκου» για να θαυμάσετε το παλιό τέμπλο της που χρονολογείται από το 1822 και φιλοτεχνήθηκε από Ηπειρώτες ξυλογλύπτες. Στην τοπική αγορά της Ελάτης μπορείτε να προμηθευτείτε σπάνια είδη βοτάνων, τσαϊ του βουνού, ρίγανη, φλαμούρι, μόσχο, καθώς και σπιτικά λικέρ, μέλι, γλυκά του κουταλιού, τσίπουρο, παραδοσιακά ζυμαρικά, συνθέσεις αποξηραμένων φυτών.

Πίσω από την τοπική αγορά, ένα μικρό άλσος οπου βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, ένα γήπεδο 5χ5 και ένας πανέμορφος παιδότοπος.

Στουρναραίικα

Τα Στουρναραίικα συναντά κανείς στο 37ο χλμ. της Εθνικής οδού Τρικάλων - Άρτας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 840 μ.. Η πρώτη αναφορά που έχουμε για το χωριό είναι στην Τουρκική απογραφή του 1454/55 με το όνομα «Κούτσαινα».
Η απόψεις για τη σημασία του ονόματος διίστανται. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για λέξη σλαβικής καταγωγής και σημαίνει οικογενειακό χωριό ή ότι πρόκειται για ανθρωπονύμιο ενώ η άλλη άποψη υποστηρίζει πως προέρχεται από την Αλβανική λέξη kuze, που δηλώνει μεγάλο και ρηχό ταψί με γυρισμένα χείλη. Ήταν η πατρίδα του Νικολού Στουρνάρη, οπλαρχηγού του αρματολικίου «πόρτα κολ» (πολιταρχία), που στις 5 Ιουλίου 1821 κήρυξε την επανάσταση στην περιοχή του Ασπροποτάμου μαζί με τον Χατζηπέτρο και το Λιακατά!

Ο Νικολός Στουρνάρης έπεσε στην έξοδο του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου 1826. Στο χωριό δίδαξε το 1777 (κατ' άλλους το 1779) ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Η παράδοση αναφέρει πως το χωριό επισκέφτηκε ο Ρήγας Βελεστινλής, μεταμφιεσμένος σε ζητιάνο καθώς και ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ. Ο L.Hezey το 1858 το χαρακτήρισε ως το σημαντικότερο χωριό της περιοχής. Το χωριό ονομάστηκε Στουρναραίικα το 1929 προς τιμήν του Νικολού Στουρνάρη. Στα χρόνια της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης ήταν έδρα της Ιης Μεραρχίας του ΕΛ.ΑΣ. Πριν φτάσουμε στο χωριό, σε ένα από τα πανέμορφα σημεία της διαδρομής, συναντούμε δύο γραφικές γέφυρες, την Πηγή των Θεών και το Εκκλησάκι του Αη-Νικόλα, το οποίο είχε καταστραφεί από κατακλυσμό και μόλις πρόσφατα ανακατασκευάστηκε. Από εκείνο το σημείο είναι ορατός ο εντυπωσιακός καταρράκτης «κοριτσαμπήδημα».

Σύμφωνα με το θρύλο, από εκείνο το σημείο έπεσαν τρία κορίτσια για να γλιτώσουν από τα χέρια Σαρακηνών ή Τούρκων που τα καταδίωκαν. Στη θέση «Κουκουρέλος», κοντά στο χωριό, υπάρχουν ερείπια κάστρου Ελληνιστικών χρόνων. Στο κέντρο του χωριού η πλατεία και η πέτρινη βρύση της σκεπάζονται από τον τρισαιωνόβιο πλάτανο, ένα από τα ελάχιστα, τέτοιου είδους, μνημεία της φύσης. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει η θέση Ψάρρο- ονομασία που οφείλεται στον αρματολό του 1821 καπετάν -Ψαρρό, που σκοτώθηκε σ' εκείνο το σημείο. Προχωρώντας και φτάνοντας στο βουνό Κυδωνιά, υπάρχει το ομώνυμο σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Στο χωριό υπάρχουν, ακόμη, δύο νερόμυλοι ενώ μπορούμε να συναντήσουμε και λιθοξόους. Τα γύρω βουνά (Αυγό, Κυδωνιά, Καρατζούνη ,Σφένδαμος, Πυργάκια, Λουπάτα, Μαυροπούλι, Μποζιάρης-Πικοράρος, Πετρόσκαλες, Φούρκα, κτλ.) με υψόμετρο που κυμαίνεται από 1200 ως 2000 περίπου μέτρα, προσφέρουν εκπληκτική θέα (μπορεί κανείς από το κατάλληλο σημείο να αντικρύσει τον Θεσσαλικό κάμπο, τη Λίμνη Πλαστήρα, τα Τζουμέρκα και τα Άγραφα), αλλά και δυνατότητες για δραστηριότητες όπως πεζοπορία, αναρριχήσεις, κυνήγι (στην κυνηγετική περιοχή στο δάσος Σακάτικο-απ' όπου διέρχεται και ο δασικός δρόμος που οδηγεί στην Ελάτη), ψάρεμα πέστροφας στο «πηγαδάκι», λίγο πιο κάτω απ' τις πηγές της Γκούρας. Στο Διάσελο υπάρχει βιότοπος της καφετιάς αρκούδας και του λύκου. Το χωριό πανηγυρίζει στις 20 Ιουλίου στο εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία(που είναι χτισμένο σε τοποθεσία με πανοραμική θέα), στις 26 Ιουλίου στην Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στο κέντρο του χωριού, στις 15 Αυγούστου στην Εκκλησία της Παναγίας, στον ομώνυμο συνοικισμό. Σ' όλες τις περιπτώσεις ακολουθούν εκδηλώσεις, παράθεση φαγητού και γλέντι στο οποίο συμμετέχει όλο το χωριό.Ο συνοικισμός Καστανιά (Ράχοβο), που ανήκει στα Στουρναραίικα , πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου στο εξωκλήσι Ιωάννη του Προδρόμου, όπου υπάρχουν τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τα 1663/64.

Ιερά Μονή του Αγίου Βησσαρίωνα, ή «Δούσικο»

Η Ιερά Μονή του Αγίου Βησσαρίωνος (Δούσικου) αποκαλείται και μονή του Σωτήρος των Μεγάλων Πυλών λόγω της σύνδεσής της με την κοντινή και διαλυμένη σήμερα, βυζαντινή μονή του 13ου αιώνα, της Πόρτα-Παναγιάς της Πύλης Τρικάλων.

Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1527-1535, στον χώρο ερειπίων μονής του 13ου - 14ου αιώνα αφιερωμένης στο Χριστό. Το πρώτο Καθολικό της μονής έκτισε ο κτήτορας της μονής και καταγόμενος από την περιοχή, ο Άγιος Βησσαρίων (εορτή 15 Σεπτεμβρίου), Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης και προσωπικότητα μεγάλης εμβέλειας, ο οποίος εκτός από την αγιότητα και την ταπείνωση του, έγινε γνωστός για το κτίσιμο σπουδαίων έργων για την εποχή του, όπως το μοναστήρι του και τις γέφυρες του Κοράκου στον Αχελώο, του Πορταϊκού και της Σαρακίνας στο νομό Τρικάλων.

Η μονή ήταν από τα πλούσια και δραστήρια μοναστήρια της περιοχής με κτήματα στη Ρουμανία, καθώς ο Άγιος Βησσαρίων είναι γνωστός στη Μολδοβλαχία για τα θαύματα, που έχει επιτελέσει εκεί. Η παράδοση αναφέρει ότι στην περίοδο της ακμής του διέθετε 365 κελιά μοναχών, Τράπεζα (1682) αλλά και πλουσιότατη βιβλιοθήκη.

Το 1771 και το 1820 η μονή λεηλατήθηκε από τους Τουρκαλβανούς, ενώ το 1823 μετά τη σύλληψη και φυλάκιση του ηγουμένου της μονής, ακολούθησε σφαγή και λεηλασία της από τους στρατιώτες του Σούλτζε Κόρυτζα. Το μοναστήρι έπαθε νέες καταστροφές από πυρκαγιά και τους βομβαρδισμούς του 1943. Σήμερα λειτουργεί με λίγους μοναχούς και είναι άβατο για τις γυναίκες, για τις οποίες ωστόσο έχει κτιστεί ένα εκκλησάκι έξω από τη μονή.

Ο επισκέπτης εισέρχεται μέσω της κεντρικής εισόδου, η οποία βρίσκεται στο μέσο περίπου της νότιας πλευράς του. Κεντρικό κτίριο της αυλής αποτελεί το Καθολικό της μονής, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Πρόκειται για έναν αθωνικού τύπου ναό, στον οποίο έχει προστεθεί νάρθηκας και εξωνάρθηκας. Πάνω από τους χώρους αυτούς βρίσκονται τα παρεκκλήσια των Εισοδίων της Θεοτόκου, του Τιμίου Προδρόμου και των Αγίων Πάντων. Η σπουδαία αγιογράφηση του Καθολικού, έργο του περίφημου ζωγράφου Τζώρτζη (της Κρητικής Σχολής), αποπερατώθηκε τον Νοέμβριο του 1557. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Καθολικού είναι μεταγενέστερο και χρονολογείται στα 1813.

Το Καθολικό περιβάλλεται από τριώροφα κτίρια με ξύλινους εξώστες που στεγάζουν τις υπόλοιπες δραστηριότητες της μονής. Αριστερά της εισόδου στη μονή βρίσκεται η Τράπεζα. Πολλά από τα αρχικά κτίρια της μονής, όπως το τμήμα της δυτικής πτέρυγας των κελιών καταστράφηκαν και σήμερα έχουν αναστηλωθεί.

Η μονή εορτάζει στις 6 Αυγούστου (Μεταμόρφωση του Σωτήρος) και στις 15 Σεπτεμβρίου (Αγίου Βησσαρίωνα). Στο μοναστήρι φυλάσσεται η Κάρα του Αγίου Βησσαρίωνα.

Περιοχή

Το μοναστήρι του Αγίου Βησσαρίωνα βρίσκεται σε μια υπέροχη καταπράσινη περιοχή σε απόσταση 24 χλμ. από τα Τρίκαλα και 5 χλμ. από την κωμόπολη της Πύλης (έδρα του ομώνυμου Δήμου) και πάνω από το χωριό Άγιος Βησσαρίων (πρώην Δούσικο). Για να φθάσει ο επισκέπτης στο μοναστήρι περνά από την γέφυρα του Πορταϊκού στην Πύλη, που έκτισε ο ίδιος ο Άγιος Βησσαρίων.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού

Ιερά Μονή Μεγάλων Πυλών (Πόρτα Παναγιά)

Στην όχθη του Πορταϊκού ποταμού, απέναντι από την κωμόπολη της Πύλης, στον παλαιό οικισμό της Πόρτα-Παναγιάς που ήταν γνωστός στην βυζαντινή εποχή ως "Μεγάλαι Πύλαι", βρίσκεται ο ναός της Πόρτα-Παναγιάς, άλλοτε καθολικό σταυροπηγιακής μονής. Η μονή που ήταν αφιερωμένη στο όνομα της Ακαταμαχήτου Θεοτόκου ιδρύθηκε το 1283 από τον σεβαστοκράτορα Ιωάννη Άγγελο Κομνηνό Δούκα, νόθο γιο του δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄ Δούκα και διαλύθηκε στην διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

Το καθολικό που είναι σύγχρονο με την αρχική φάση της μονής, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο κτίσμα της. Το 1843 πέρασε στη δικαιοδοσία της γειτονικής μονής Δουσίκου, ενώ παράλληλα εξακολουθούσε να λειτουργεί ως ενοριακός ναός των κατοίκων του χωριού της Πόρτα-Παναγιάς.

Ο ναός της Πόρτα-Παναγιάς αποτελείται από τον κυρίως ναό και τον μεταγενέστερο εξωνάρθηκα. Ο κυρίως ναός χαρακτηρίζεται ως τρίκλιτη σταυρεπίστεγη βασιλική τύπου Γ1 κατά την τυπολογική κατάταξη του Α. Ορλάνδου. Τα κλίτη διαιρούνται εσωτερικά με κιονοστοιχίες. Η τοποθέτηση των στεγών των επιμέρους τμημάτων του ναού σε διαφορετικά ύψη δίνει στο μνημείο μια μοναδική πλαστικότητα. Οι εξωτερικοί τοίχοι μέχρι το ύψος των 2 μ. από την ευθυντηρία είναι κατασκευασμένοι από μεγάλους φαιούς ασβεστόλιθους, μερικοί από τους οποίους σχηματίζουν σταυρούς. Στο υπόλοιπο τμήμα τους δομούνται κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Σποραδικά αντί για μια πλίνθο στους κατακόρυφους αρμούς υπάρχουν επάλληλα οριζόντια τεμάχια. Τα δίλοβα ή τρίλοβα παράθυρα περιβάλλονται από τοξωτά πλαίσια που φτάνουν ως την ποδιά τους και περιγράφονται από οδοντωτές ταινίες. Τα τύμπανα των παραθύρων κοσμούνται με κεραμοπλαστικό διάκοσμο που συνίσταται σε επάλληλες ορθές γωνίες και ενίοτε οριζόντιες οδοντωτές ταινίες ή ομόλογες καμπύλες. Οι εξωτερικοί τοίχοι διασπώνται επίσης από κεραμοπλαστικό διάκοσμο, οδοντωτές ταινίες κάτω από τα πώρινα γείσα, μαιάνδρους, σταυρούς κ.λ.π. Ο εξωνάρθηκας, ο οποίος προστέθηκε στο τέλος του 14ου αι. έχει σχήμα σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλο.

Το μεγαλύτερο μέρος του γλυπτού διακόσμου του ναού καταστράφηκε κατά την πυρκαγιά του 1855. Το μαρμάρινο τέμπλο είναι το αρχικό με ορισμένες αναπροσαρμογές που οφείλονται στην αποκατάσταση του Α. Ορλάνδου. Τα κιονόκρανα που επιστέφουν τους κιονίσκους, καθώς και το επιστύλιο, κοσμούνται με ανάγλυφο επιπεδόγλυφο διάκοσμο που φέρει υπολείμματα κηρομαστίχης. Στους δυο ανατολικούς πεσσούς είναι προσαρμοσμένες, σε θέση αντίστροφη της ορθόδοξης διάταξης, ολόσωμες ψηφιδωτές εικόνες του Χριστού και της Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΥΛΗΣ

Αγαπητοί επισκέπτες φίλες και φίλοι,

Ως νέος δήμαρχος σας καλωσορίζω στον δικτυακό τόπο του Δήμου μας. Προσαρμοσμένοι στις σύγχρονες τεχνολογικές απαιτήσεις της εποχής της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, μιας εποχής όπου η πληροφόρηση αποτελεί κεφάλαιο, προσπαθούμε να σας παρουσιάσουμε τoν όμορφο δήμο μας και επίσης να ανοίξουμε ένα νέο κανάλι επικοινωνίας με τους δημότες και τους επισκέπτες μας, με στόχο την ολοκληρωμένη ενημέρωση και εξυπηρέτηση των συμπολιτών, των επαγγελματιών της περιοχής και των λοιπών φίλων μας.

Με τη νέα μορφή της ιστοσελίδας του Δήμου μας προσπαθούμε να κάνουμε την ενημέρωση του πολίτη καλύτερη και την εξυπηρέτησή του πιο άμεση. Η ιστοσελίδα δεν είναι για μας αυτοσκοπός αλλά ένα ακόμη εργαλείο για να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις ευθύνες που έχουμε αναλάβει προς τους συμπολίτες μας.

Η νέα δικτυακή πύλη, πραγματεύεται θέματα ενημέρωσης του δημότη, προβολής των επαγγελματιών, πληροφόρησης των επισκεπτών, και ενίσχυσης της διαφάνειας.

Επιπλέον, αναπτύσσει εκ νέου τη διαδραστική επικοινωνία του πολίτη με το Δήμο μέσω της πλατφόρμας υποδοχής και διαχείρισης αιτημάτων, όπως επίσης δίνει τη δυνατότητα επέκτασης σε μια πληθώρα καινοτόμων ηλεκτρονικών υπηρεσιών.

Φίλες και Φίλοι,

Η Δημοτική αρχή στοχεύοντας στην βελτίωση των υποδομών του Δήμου, αλλά και την εξυπηρέτηση του Δημότη προσπαθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των συνδημοτών μας και τις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής.

Στη νέα αυτή πορεία θέλουμε συμπαραστάτες όλους τους δημότες και όλες τις δημότισσες. Μαζί μπορούμε να οραματιζόμαστε, να προγραμματίζουμε, να υλοποιούμε. Για ένα Δήμο πιο όμορφο, πιο ανθρώπινο, αντάξιο τις ιστορίας του και με αίσθημα ευθύνης απέναντι στις νέες γενιές.

Γιατί ο δημότης ΠΥΛΗΣ είναι για μας πρωταγωνιστής.

Καλή περιήγηση!

Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΥΛΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΑΒΑΣ