Προφίλ του νησιού

Η Σαλαμίνα, γνωστή από την αρχαιότητα και ως Κούλουρη. Είναι το μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού Κόλπου και το πιο κοντινό στις ακτές της Αττικής. Βρίσκεται Βορειοδυτικά του Σαρωνικού Κόλπου και έναντι του Κόλπου της Ελευσίνας (νοτιοδυτικά του νομού Αττικής). Πρωτεύουσά της είναι η ομώνυμη πόλη. Έχει πληθυσμό 39.220, έκταση 95 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι το νησί με την μεγαλύτερη πυκνότητα μόνιμου πληθυσμού στη Ελλάδα. Κατά την θερινή περίοδο ο πληθυσμός της Σαλαμίνας σημειώνει τεράστια αύξηση, καθώς υπολογίζεται κοντά στις 280.000. Η Σαλαμίνα είναι η πατρίδα του ομηρικού βασιλιά Αίαντα του Τελαμώνιου και του τραγικού ποιητή Ευριπίδη. Έγινε διεθνώς γνωστή από την ομώνυμη Ναυμαχία που συνέβη το 480 π.Χ., που έδωσαν οι αρχαίοι Έλληνες σταματώντας την Περσική Αυτοκρατορία να εισχωρήσει στην Ευρώπη. Στην Σαλαμίνα ο μεγάλος νεοέλληνας ποιητής Άγγελος Σικελιανός έμεινε σε ένα σπιτάκι από το 1933 έως το 1950, απέναντι από το Μοναστήρι της Φανερωμένης. Ο θρυλικός αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, Γεώργιος Καραϊσκάκης είχε το στρατηγείο του στην παραλία της Σαλαμίνας ενώ ο τάφος του έχει βρεθεί στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου στο Κέντρο της Πόλης. Ο Άγιος Δημήτριος θεωρούταν από τον ίδιο τον αγωνιστή προστάτης άγιός του και τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί εκεί.  Στις βορειοδυτικές ακτές της νήσου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου Σαλαμίνας του Πολεμικού Ναυτικού.

Αξιοθέατα

Ναυμαχία της Σαλαμίνας

Η ναυμαχία της Σαλαμίνας διεξήχθη στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ, μεταξύ των αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών και της Περσικής Αυτοκρατορίας. Αποτέλεσε σημαντική σύγκρουση της δεύτερης περσικής εισβολής στην Ελλάδα, η οποία άρχισε το 480 π.Χ.
Στη μάχη των Θερμοπυλών, η οπισθοφυλακή των Ελλήνων διαλύθηκε, ενώ στη ναυμαχία του Αρτεμισίου οι Έλληνες υπέστησαν βαριές απώλειες και υποχώρησαν μετά την ήττα στις Θερμοπύλες. Αυτό επέτρεψε στους Πέρσες να καταλάβουν τη Βοιωτία και την Αττική. Οι Σύμμαχοι ετοιμάστηκαν να υπερασπιστούν τον Ισθμό της Κορίνθου καθώς ο στόλος αποσύρθηκε στο κοντινό νησί της Σαλαμίνας.
Παρά την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου, ο Θεμιστοκλής έπεισε τους Έλληνες συμμάχους να ξαναντιμετωπίσουν σε μάχη τον περσικό στόλο, με την ελπίδα ότι η νίκη θα απέτρεπε περαιτέρω θαλάσσιες επιχειρήσεις κατά της Πελοποννήσου. Ο Πέρσες βασιλιάς Ξέρξης Α' ήταν επίσης αποφασισμένος για την τελική σύγκρουση. Ως αποτέλεσμα του τεχνάσματος του Θεμιστοκλή, ο περσικός στόλος έπλευσε για τα Στενά της Σαλαμίνας και προσπάθησε να κλείσει και τις 2 εισόδους. Στον περιορισμένο χώρο των Στενών της Σαλαμίνας οι μεγάλοι αριθμοί των περσικών πλοίων ήταν πρόβλημα, καθώς τα πληρώματά τους δεν μπορούσαν να πολεμήσουν με ελιγμούς. Αξιοποιώντας την ευκαιρία, ο ελληνικός στόλος διαμορφώθηκε σε μια γραμμή και πέτυχε σημαντική νίκη, καταστρέφοντας 300 περσικά πλοία.
Ως αποτέλεσμα ο Ξέρξης υποχώρησε στην Ασία με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του και, τον επόμενο χρόνο, τα απομεινάρια του περσικού στρατού ηττήθηκαν αποφασιστικά στη μάχη των Πλαταιών. Οι μάχες στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές σηματοδότησαν την αρχή της νέας φάσης των Ελληνο-Περσικών Πολέμων - οι ελληνικές πόλεις άρχισαν την αντεπίθεση. Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι σε περίπτωση περσικής νίκης θα σταματούσε η ανάπτυξη της Αρχαίας Ελλάδας, καθώς και του δυτικού πολιτισμού, και οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι η Σαλαμίνα ήταν μια από τις πιο σημαντικές μάχες στην ανθρώπινη ιστορία.

Προς τιμήν του Ιστορικού αυτού γεγονότος, ο Δήμος Σαλαμίνας τα τελευταία χρόνια διοργανώνει πολυήμερες εκδηλώσεις με τίτλο «Σαλαμίνια» οι οποίες είναι αφιερωμένες στη Ναυμαχία τιμώντας τη σημασία, την Ιστορικότητα αλλά και όσους θυσιάστηκαν για να εξασφαλιστούν οι αξίες της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας. Ο εορτασμός ξεκινά με κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Πλατεία Συντάγματος, λαμβάνει χώρα στους χώρους του Αρχαίου Λιμένα, στον τύμβο των Σαλαμινομάχων, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Λαογραφικό Μουσείο Σαλαμίνας, στο Ευριπίδειο Θέατρο καθώς και στους χώρους του Δημαρχιακού Μεγάρου και του Ναυστάθμου Σαλαμίνας του Πολεμικού Ναυτικού. Στις εκδηλώσεις δίνουν το παρών εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, της Βουλής των Ελλήνων, της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Μητροπόλεων της περιφέρειας, η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, πρέσβεις και διπλωματικοί ακόλουθοι από όλο τον κόσμο καθώς και εκπρόσωποι 23 Δήμων που έλαβαν μέρος το 480 πΧ στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.