Η   Ε λ λ η ν ι κ ή   Φ ω ν ή   σ ε   5 5   γ λ ώ σ σ ε ς
   G r e e k   V o i c e   i n   5 5   l a n g u a g e s



Πάμε Σινεμά ; Οι ταινίες της εβδομάδας
 
ελληνική φωνή - κεντρική σελίδα  
επικοινωνία εκτύπωση
 
Εκδότης-Διευθυντής: ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΤΥΧΙΔΗΣ
Διευθύντρια Σύνταξης: ΤΟΝΙΑ ΜΑΝΙΑΤΕΑ
Ηλεκτρονική Ενημέρωση για την Ελλάδα και τον Κόσμο - News - Nachrichten
Θέατρο - Σινεμά    (click)   Μουσική    (click)  Αθλητισμός    (click)  Οικονομικά Θέματα    (click)
     




Αζερμπαϊτζάν, ταξίδι σε ένα κόσμο μεταξύ κόσμων

της Βάσως Κόλλια*


Η οροσειρά του Καυκάσου, με τις κοιλάδες και τα οροπέδια, τους απομονωμένους πληθυσμούς και τα αρχαία μονοπάτια, είναι ένα φυσικό μωσαϊκό γλωσσών, θρησκειών και πολιτισμών, στην «ουδέτερη ζώνη» μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, Κασπίας και Μαύρης Θάλασσας. Όλοι όσοι πέρασαν από το Αζερμπαϊτζάν άφησαν τα σημάδια τους: αρχαίοι Έλληνες, Ρωμαίοι, Μογγόλοι, Άραβες, Πέρσες, Οθωμανοί και Ρώσοι. Είτε ως σταθμός στο δρόμο του μεταξιού, είτε ως πηγή φυσικών πόρων, το Αζερμπαϊτζάν δεν ήταν ποτέ μια αδιάφορη περιοχή. Το Αζερμπαϊτζάν ήταν πάντα ένας κόσμος μεταξύ κόσμων, με ορίζοντες διευρυμένους. Και σ’ αυτήν την παράδοση παραμένει πιστό και το σημερινό, κυρίαρχο πλέον, έθνος-κράτος. Η ηγετική ελίτ του Αζερμπαϊτζάν έχει σπουδάσει στη Μόσχα, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Το Αζερμπαϊτζάν είναι μέλος της Συμμαχίας για την Ειρήνη (PfP), αλλά έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θέλει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Έχει συνάψει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά έχει επίσης καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί να γίνει μέλος της. Δικαιώματα στα κοιτάσματα της Κασπίας έχουν εταιρείες Βρετανικών, Ολλανδικών, Γαλλικών, Ιταλικών, Ρωσικών, ακόμα και Ιρανικών συμφερόντων. Γνωρίζουμε πλέον όλοι στην Ελλάδα για το περίφημο κοίτασμα του ShahDeniz, αλλά λιγότεροι συνειδητοποιούν ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι η πύλη της Ευρώπης για τα κοιτάσματα του Καζακστάν και του Τουρκμενιστάν στην Κεντρική Ασία. Το Μπακού δεν είναι Ευρώπη, δεν είναι Μέση Ανατολή, δεν είναι Καύκασος. Είναι όλα αυτά μαζί, με ένα τοπίο όπου ουρανοξύστες που παραπέμπουν στο Ντουμπάι συνυπάρχουν με Ρώσικες εκκλησιές, τζαμιά, ακόμα και ένα αρχαίο ναό αφιερωμένο στη φωτιά, λατρευτικός τόπος για Ζωροάστρες και Ινδουιστές. Οι Αζέροι δεν ισορροπούν, είναι ισορροπημένοι, δεν είναι ‘μείγμα’ αλλά υβρίδιο. Το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι μια χώρα σημαντική για το πού είναι και το τι έχει (βλέπε πετρέλαιο), αλλά μια χώρα που κάνει επιλογές. Η διαφαινόμενη ισορροπία απαιτεί διαρκή κίνηση. Μπορεί το Αζερμπαϊτζάν να είναι μια χώρα Σιιτών, αλλά δεν μετατράπηκε σε ένα Ισλαμικό καθεστώς τύπου Ιράν και όχι επειδή κάποιοι δεν είχαν ανάλογες φιλοδοξίες. Παρ’ όλα αυτά, το Ιράν έχει μερίδιο στο ShahDeniz. Μπορεί να υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια Αζέροι στον Ιράν, αλλά το Μπακού δεν είχε ποτέ επεκτατικές φιλοδοξίες. Μπορεί το Αζερμπαϊτζάν να είναι μια τουρκόφωνη χώρα και, μάλιστα, ένα κοσμικό κράτος στα πρότυπα του Κεμαλικού, αλλά δεν φλερτάρει με τον Νέο-Οθωμανισμό. Για την ακρίβεια, το Μπακού «ξέχασε» τη στήριξη της Άγκυρας σ’ ένα αποτυχημένο coupd’ état τη δεκαετία του 1990 και συνεχίζει να καλλιεργεί μια στρατηγική σχέση σε ενεργειακό, εμπορικό και ευρύτερα οικονομικό επίπεδο. Μπορεί το Αζερμπαϊτζάν να είναι μια ανάσα μακριά από το Νταγκεστάν, μπορεί η Ρωσία να στήριξε και να στηρίζει την Αρμενία στον πόλεμο για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά το Μπακού δεν άφησε ποτέ το ακραίο Ισλάμ να σηκώσει κεφάλι, ούτε έπαιξε παιχνίδια τύπου διαίρει και βασίλευε ενάντια στη Μόσχα. Το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι μια χώρα που απλά μένει σταθερή. Γνωρίζει που θέλει να πάει και επενδύει σε σιδηροδρόμους ταχείας κυκλοφορίας, με όραμα την αναβίωση του δρόμου του μεταξιού. Οι Αζέροι επενδύουν σταδιακά σε όλο το φάσμα της ενεργειακής βιομηχανίας, από την εξαγωγή και την διύλιση έως τη χημική βιομηχανία και τα καύσιμα, από τους αγωγούς, στις συνδυασμένες μεταφορές, χτίζοντας βάθος και εύρος στην οικονομία τους, για να εξελιχθούν ως κράτος και ως κοινωνία. Το Αζερμπαϊτζάν είναι μια νέα χώρα, αλλά δεν είναι μια χώρα «εξωτική» που αναζητά τον εκπολιτισμό της. Έχει βαθιές ρίζες, πλούσια παράδοση και επιλέγει προσεκτικά και βιώσιμα την κατεύθυνση της μετεξέλιξης του. Η συμμαχία Μπακού-Αθήνας ήταν μια απόφαση που δεν ελήφθη ευκαιριακά, αλλά συμπληρώνει μια ισορροπία. Εάν σεβαστούμε και επενδύσουμε σ’ αυτή τη σχέση, θα ανοίξουν οι ορίζοντες της Ελλάδας στην Κεντρική Ασία και τη Μαύρη Θάλασσα, σ’ ένα κόσμο που δεν μας είναι ξένος, αλλά δεν μας είναι οικείος. Με αυτές τις εικόνες και σκέψεις ολοκληρώθηκε η επίσκεψη στο Μπακού για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Φόρουμ 2014, που συγκέντρωσε νομπελίστες, επιστήμονες, φιλοσόφους και πολιτικούς από όλον τον κόσμο για να συζητήσουν την πορεία της ανθρωπότητας και του πλανήτη μας.

* Βάσω Κόλλια, Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων


 

ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!

Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα στα ίδια μένουν... ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία». Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων - εραστών και της εξουσίας... ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του 80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης, σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο τόπος και εκείνη η γενιά. ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές «μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της ...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους, για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως της όποιας εκλογικής αναμέτρησης... ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που ...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων» ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει... ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους «τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...

Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας

Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>


 




Ειδήσεις για όλους | Θέματα | Τουριστικό Ρεπορτάζ | Ιατρικά Θέματα | Παρουσίαση Βιβλίων | Επικοινωνία