ΣΚΟΠΕΛΟΣ

Οι Σποράδες είναι ένα σύμπλεγμα νησιών στο βόρειο Αιγαίο πέλαγος. Αποτελούνται από το νησί της Σκιάθου, της Σκοπέλου, της Αλονήσσου και από τη νησί της Σκύρου. Η Σκόπελος όμως θεωρείται το μεγαλύτερο σε έκταση και το πιο πράσινο νησί όχι μόνο στις Σποράδες αλλά σε όλη την Ελλάδα.

Στη Σκόπελο, το πράσινο των πεύκων και των πυκνών δασών, σε συνδυασμό με το βαθύ γαλάζιο της θάλασσας, δημιουργεί μία εικόνα ασύγκριτης φυσικής ομορφιάς την οποία ο επισκέπτης θα μπορέσει να την απολαύσει εξερευνώντας το νησί, είτε περπατώντας είτε με το αυτοκίνητο, καθώς θα αισθανθεί πως βρίσκεται στον παράδεισο. Πρόκειται για ένα νησί ημιορεινό, με ψηλότερες κορυφές το όρος Δέλφι (681μ) και το Παλούκι (567μ).

Η πανέμορφη Χώρα της Σκοπέλου, το κεντρικό λιμάνι του νησιού, βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά, στο πλέον πεδινό και εύφορο τμήμα του νησιού, στο βάθος του ομώνυμου κλειστού και ασφαλούς κόλπου. Η σύγχρονη πόλη της Σκοπέλου έχει χτιστεί πάνω στην αρχαία πόλη, γνωστή ως Πεπάρηθος.

Ο οικισμός έχει χαρακτηρισθεί ως παραδοσιακός και διατηρητέος καθώς αποτελεί κλασικό παράδειγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής των βόρειων Σποράδων. Η πόλη είναι χτισμένη αμφιθεατρικά και απλώνεται από την κορυφή του λόφου της αρχαίας ακρόπολης και του μεσαιωνικού κάστρου ως την προκυμαία κατά μήκος όλου του κόλπου.

Οι άλλοι οικισμοί βρίσκονται στην δυτική πλευρά του νησιού ξεκινώντας νότια με τον οικισμό του Σταφύλου, στην συνέχεια ακολουθεί ο Αγνώντας, ο Πάνορμος, Έλιος ( Νέο Κλίμα) , Παλιό Κλίμα και στο βόρειο τμήμα του νησιού έχουμε τον δεύτερο μεγάλο οικισμό της Σκοπέλου, τη Γλώσσα.

Ξεκινώντας με τον πρώτο οικισμό που συναντά κάποιος βγαίνοντας από την πόλη της Σκοπέλου, σε απόσταση 4 χλμ. , ο Στάφυλος θεωρείται ένας από τους αρχαίους οικισμούς του νησιού αφού έχει πάρει το όνομά του από τον πρώτο βασιλιά του νησιού Στάφυλο.

Πρόκειται για μια από τις πιο γνωστές και πολυσύχναστες παραλίες του νησιού σε έναν όμορφο πευκόφυτο κόλπο, με καθαρά νερά. Μπορεί κάποιος εύκολα να επισκεφτεί την παραλία του Σταφύλου είτε με λεωφορείο είτε με αυτοκίνητο είτε περπατώντας χρησιμοποιώντας το παλιό μονοπάτι που συνδέει την Σκόπελο με την περιοχή του Σταφύλου.

Ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο, σε απόσταση 8 χλμ. από την πόλη, βρίσκεται ο επόμενος αρκετά μικρός οικισμός, ο Αγνώντας, ένας άλλος αρχαίος οικισμός της Σκοπέλου. Πήρε το όνομά του από τον Πεπαρήθιο Ολυμπιονίκη Αγνώντα ή Άγνων, όταν γύρισε νικητής από την Ολυμπία το 569 π.χ., στο αγώνισμα του δρόμου.

Εκεί τα πεύκα γίνονται στη πραγματικότητα ένα με την θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα είναι μοναδικό. Ο Αγνώντας είναι το λιμανάκι των ψαράδων, αφού αρκετά ψαροκάικα είναι δεμένα και κάθε βράδυ ξεχύνονται στα ανοιχτά για να ψαρέψουν ψάρια και καλαμάρια (τα γνωστά θράψαλα).

Όμως, το γραφικό αυτό λιμανάκι χρησιμοποιείται σαν λιμάνι έκτακτης ανάγκης όταν επικρατεί άσχημος καιρός και τα πλοία δεν μπορούν να πλησιάσουν το λιμάνι της Σκοπέλου. Επόμενη περιοχή είναι ο Πάνορμος, ο οποίος και αυτός συγκαταλέγεται στους αρχαίους οικισμούς του νησιού.

Κατά τους αρχαίους χρόνους, υπήρχε η οχυρωμένη Ακρόπολη του Πανόρμου πάνω στο λόφο Παλαιόκαστρο, που επιβεβαιώνει την κατοίκηση της περιοχής στην αρχαιότητα αλλά δυστυχώς σήμερα τα τείχη της σώζονται σε όχι τόσο καλή κατάσταση. Σε απόσταση 12.3 χλμ. από την χώρα, ο Πάνορμος είναι μια από τις πιο όμορφες και πολυσύχναστες παραλίες του νησιού.

Πρόκειται για έναν μεγάλο, απάνεμο κόλπο με βοτσαλωτή ακτή με σκούρα μπλε νερά , τα οποία βαθαίνουν σχεδόν μόλις μπαίνει κάποιος στη θάλασσα. Κατά μήκος της παραλίας υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Η παραλία του Πανόρμου ενδείκνυται ως το ιδανικό μέρος για κάποιον που θέλει να απολαύσει ένα ρομαντικό ηλιοβασίλεμα. Πρέπει να αναφερθεί ότι δίπλα από τον Πάνορμο, βρίσκεται το φυσικό λιμανάκι Μπλο και θεωρείται ένα από τα ομορφότερα σημεία.

Περίπου 23,4 από τη Χώρα, περίπου στη μέση του νησιού βρίσκεται ένας σχετικά καινούργιος οικισμός που ονομάζεται Έλιος ή διαφορετικά Νέο Κλίμα. Πρόκειται για έναν αρκετά οργανωμένο οικισμό με αρκετές ταβέρνες για φαγητό και παιδική χαρά κοντά στη κεντρική πλατεία του χωριού. Οι παραλίες του Νέου Κλήματος έχουν δυτικό προσανατολισμό και το ηλιοβασίλεμα είναι εξίσου μαγευτικά.

Η παραλία που βρίσκεται από την δεξιά πλευρά όπως κοιτάζει κάποιος προς τη θάλασσα έχει καλύτερο βυθό, ενώ στην αριστερή πλευρά υπάρχει μία παραλία που ξεχωρίζει για την άγρια ομορφιά της.

Φτάνοντας στο τέλος της παραλίας του οικισμού, στη αριστερή πλευρά, υπάρχει ένα μικρό μονοπάτι το οποίο θα πρέπει να το διασχίσει κάποιος για να επισκεφτεί τη παραλία του Χόβολου με τα λευκά βράχια και τα υπέροχα νερά.

Στο βόρειο τμήμα της Σκοπέλου, υπάρχει ο δεύτερος μεγάλος οικισμός του νησιού, ο οποίος στο παρελθόν ήταν γνωστός ως Κνώσσα αλλά λόγω της εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας, σήμερα είναι γνωστός ως Γλώσσα. Πολλοί προσπαθούν να εξηγήσουν την ετυμολογία του ονόματός της.

Άλλοι το αποδίδουν στο γλωσσοειδές σχήμα του κάβου που υπάρχει στη θαλάσσια περιοχή του οικισμού και άλλοι το συνδέουν με την Κνώσσα, την πόλη που έφτιαξαν σε εκείνο το σημείο, οι πρώτοι οικιστές του νησιού, που ήταν οι Μινωίτες.

Υπάρχει πάντως και μια χιουμοριστική εκδοχή για την ονομασία της Γλώσσας, αφού σύμφωνα με τους κατοίκους της , σου βγαίνει η γλώσσα να ανεβείς τα τόσα σκαλιά του χωριού.

Η Γλώσσα και η ευρύτερη περιοχή της είναι πλούσια σε πηγές και έχει πολλά ελαιόδεντρα, περίπου 60,000, δαμασκηνιές και αμυγδαλιές. Τα σπίτια της, με μακεδονικές επιδράσεις, είναι διώροφα με κεραμικές στέγες και ξύλινα μπαλκόνια, που το μπροστινό τους μέρος καλύπτεται με σιδερένια κάγκελα.

Η γύρω περιοχή, τόσο στη Γλώσσα, όσο και στο Λουτράκι παρουσιάζει μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, αφού σε πολλά σημεία της υπάρχουν αρχαίοι πύργοι, αναλήμματα και κτιριακές εγκαταστάσεις, διαφόρων εποχών της αρχαιότητος.

Οι κάτοικοι της Γλώσσας ήταν στην πλειοψηφία τους αμπελοκαλλιεργητές, με παραγωγή πολλού και καλού κρασιού. Κάποιοι, ωστόσο, ήταν ναυτικοί και καραβοκύρηδες. Στο Λουτράκι μάλιστα υπήρχε οργανωμένο ναυπηγείο, φυσικά, όχι της ίδιας ακτινοβολίας με το ναυπηγείο της Χώρας.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΚΟΠΕΛΟΥ

Δυστυχώς, όμως, το όμορφο νησί των Σποράδων είναι γνωστό σαν το νησί του “MammaMia” γιατί η γνωστή χολιγουντιανή ταινία γυρίστηκε σε αυτό. Είναι κρίμα γιατί ο επισκέπτης δεν γνωρίζει ότι η Σκόπελος έχει αρκετά μεγάλη ιστορία από τα αρχαία χρόνια μέχρι τα νεοκλασικά γεμάτη μύθους και θρύλους.

Όλα ξεκινάν από τον 14ο αιώνα π.Χ, τότε που οι δύο γιοι  της Αριάδνης και του Διονύσου και εγγονοί  του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα, Στάφυλος και Πεπάρηθος, ήταν οι πρώτοι οικιστές του νησιού. Αν και βασιλιάς του νησιού ήταν ο Στάφυλος, για όνομα του νησιού δόθηκε το όνομα του αδερφού του.

Εκτός από το γεγονός ότι γίνεται αναφορά από τον Θουκυδίδη για την ύπαρξη του Σταφύλου και του Πεπάρηθου σαν πρώτοι βασιλιάδες του νησιού, υπάρχουν και τα αρχαιολογικά ευρήματα στη Σκόπελο που  επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο το μύθο του βασιλιά Σταφύλου.

Στην  ομώνυμη περιοχή έχει ανακαλυφθεί ο τάφος του βασιλιά Σταφύλου μέσα στον οποίο βρέθηκαν κρητομυκηναϊκά αγγεία, κοσμήματα αλλά και  το σπαθί του βασιλιά με λαβή φτιαγμένη από χρυσό και θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά δείγματα τέχνης στην Μυκηναϊκή και Μινωική περίοδο.

Το ξίφος φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Βέβαια, φαίνεται ότι τον 8ο , ή στις αρχές του 7ου αι. π.Χ ο οικισμός του Σταφύλου εγκαταλείπεται και οικίζονται συστηματικά οι πόλεις Πάνορμος (στον ομώνυμο κόλπο στα νοτιοδυτικά του νησιού), η Σελινούς (το σημερινό Λουτράκι) και η Πεπάρηθος (στη θέση της σημερινής πόλης της Σκοπέλου).

Το νησί κατά την διάρκεια της αρχαιότητας είναι γνωστό γιατί ήταν εμπορικός κόμβος που μπορούσε να διατηρήσει άνετα τις εμπορικές σχέσεις με άλλα νησιά καθώς και με την Στερεά Ελλάδα. Επίσης, ήταν γνωστό για την εξαγωγή του πεπαρήθιου οίνου, το οποίο αναφέρεται από τον Αριστοτέλη σαν φημισμένο και αφροδισιακό κρασί, συν  της καλής ποιότητας ελαιόλαδου.

Η Πεπάρηθος νήσος συμετείχε επίσης στους Ολυμπιακούς αγώνες. Μάλιστα, το 569 π.Χ, ο Άγνων, ένας Αθλητής της Πεπαρήθου, κέρδισε στο αγώνισμα του σταδίου (αγώνας δρόμου) και προς τιμήν του, ο σημερινός κόλπος του Αγνώντα πήρε το όνομα του. Για να τον τιμήσουν λοιπόν, έδωσαν το όνομά του στην περιοχή και το πρόσωπό του εικονίζεται σε ασημένιο νόμισμα της κλασικής εποχής. Τέλος, υπάρχει στο τέλος του λιμανιού ένα άγαλμα του Αγνώντα που τον απεικονίζει σαν νικητή με «κότινο», στεφάνι από κλαδί αγριελιάς.

Στους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους, ενώ η Πεπάρηθος «πολιορκούνταν»  από τους Ρωμαίους και Μακεδόνες, κατάφερε ταυτόχρονα να διατηρήσει την αυτοτέλεια της και να κόβει το δικό της νόμισμα.
Κάτι όμως αλλάζει και ριζικά μάλιστα στο νησί όταν ξεκινά η Ρωμαϊκή κυριαρχία και αυτό ήταν το όνομα του νησιού.  Σκόπελος. Τον 2ο αιώνα σε γραπτά του Πτολεμαίου εμφανίστηκε για πρώτη φορά η ονομασία Σκόπελος.

Προφανώς οφείλεται στους πολλούς ύφαλους και σκοπέλους που υπάρχουν γύρω από το νησί.
Έπεται ο χριστιανισμός. Ειδικά στη Σκόπελο, η συγκεκριμένη θρησκεία αναπτύχθηκε και διαδόθηκε γρήγορα. Στην διάδοση του συνέβαλε ο Άγιος Ρηγίνος.

Τον 4ο αιώνα μ.Χ, ο άγιος Ρηγίνος ήταν ο πρώτος επίσκοπος του νησιού που πάλεψε και βασανίστηκε για τον χριστιανισμό και στο τέλος μαρτύρησε στο όνομα του Χριστού κατά τη διάρκεια των διωγμών του Ιουλιανού. Μετά το θάνατό του, η Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία τον αναγνώρισε σαν Άγιο και ταυτόχρονα προστάτη του νησιού.

Σε γενικές γραμμές, δεν υπάρχουν πολλές πηγές που να  παρέχουν επαρκείς πληροφορίες για το τι γίνεται κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων. Κάτι όμως που μπορεί να αποδεχθεί από τις πηγές καθώς και από τα αρχαιολογικά ευρήματα είναι το γεγονός ότι η Σκόπελος ήταν πόλος έλξης για αρκετούς εχθρούς και πολύ περισσότερο για πειρατές και αυτό λόγω γεωγραφικής θέσης.

Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της υστεροβυζαντινής περιόδου, οι Σκοπελίτες αποφασίζουν να «χαρίσουν» το νησί τους στους Βενετούς για να μπορέσουν να αποφύγουν την κυριαρχία των Οθωμανών αλλά και τη πολιορκία από πειρατές.

Η Σκόπελος ήταν κάτω από την εξουσία των Βενετών για έναν ολόκληρο αιώνα μέχρι που το 1538 μ.Χ. καταλαμβάνεται και καταστρέφεται από τον Τούρκο αρχιναύαρχο του οθωμανικού στόλου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Έκτοτε αρχίζει η τουρκική κυριαρχία.

Το νησί δεν πρέπει πάντως να ερημώθηκε εντελώς, γιατί λίγο μετά το 1538 παρατηρείται άνθηση στην ανέγερση εκκλησιών.

Παρόλο που η Σκόπελος ήταν κάτω από τον ζυγό των Οθωμανών, κατάφερε να διατηρήσει την αυτονομία της καθώς και τα προνόμια που είχε επί την περίοδο της Ενετοκρατίας. 

Οι ιστορικοί θεωρούν ότι είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας δεν υπήρχε τουρκικός πληθυσμός στο νησί και ότι οι περιηγητές μπορούσαν να επισκεφτούν τη Σκόπελο και να καταγράψουν όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες για το νησί μέχρι και τον 19ο αιώνα.

Μέχρι και τα νεότερα χρόνια, η Σκόπελος δεν παύει να είναι κέντρο εμπορικής δραστηριότητας και να έχει οικονομική ακμή.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι πρώτοι κλέφτες και αρματολοί άρχισαν να έρχονται στο νησί από τον Όλυμπο, την Χαλκιδική και τη Θεσσαλία για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους στον αγώνα κατά των Τούρκων.

Κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821, η Σκόπελος έλαβε ενεργό μέρος στον αγώνα από τη στιγμή που  οι καπετάνιοι της Σκοπέλου βοήθησαν τους συναγωνιστές  τους όποτε χρειάστηκαν τη βοήθεια τους.

Όταν η επανάσταση απέτυχε στην Θεσσαλία και τη Μακεδονία, 70.000 ψυχές, άντρες, γυναίκες, παιδιά, εγκαταστάθηκαν πάλι στο νησί καταβεβλημένοι από τις επιδημίες και τη φτώχεια.

Τελικά η Σκόπελος έγινε τμήμα του πρώτου Ελληνικού Κράτους, το 1830 με βάση το Πρωτόκολλο του Λονδίνου.

 ΜΝΗΜΕΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Έχοντας την τόση μεγάλη ιστορία, το νησί είναι γεμάτο από μνημεία και αρχαιολογικούς τόπους, οι οποίοι κάποιοι είναι εύκολα προσβάσιμοι από τους επισκέπτες και βρίσκονται είτε μέσα στη πόλη της Σκοπέλου είτε γύρω από αυτή και άλλοι λίγο απομακρυσμένοι.

Το πρώτο πράγμα που ο επισκέπτης θα παρατηρήσει κάνοντας μια μικρή βόλτα στα στενά της Σκοπέλου είναι  οι πολυάριθμες μικρές εκκλησίες που του δημιουργούν την απορία για την ύπαρξη αυτών. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ότι οι Σκοπελίτες έχουν γενικά έντονο το θρησκευτικό αίσθημα το οποίο το έδειχναν με το να χτίζουν αρκετές εκκλησίες και μοναστήρια.

Μόνο μέσα στην Χώρα υπάρχουν 123 εκκλησίες και μικρά εκκλησάκια- αρκετά από αυτά ιδιωτικά καθώς γύρω από την Χώρα υπάρχουν 9 μοναστήρια,  σ’ όλο το νησί ξεπερνάνε τα 40.  Σε όλο το νησί λέγεται ότι υπάρχουν  365 ναοί συνολικά όσες είναι και οι μέρες του χρόνου άλλα είναι απλά μύθος. Συνολικά σε όλο το νησί υπάρχουν 147 θρησκευτικά κτίρια από τα οποία τα περισσότερα είναι μεταβυζαντινής περιόδου. Είναι άξιο να σημειωθεί ότι αν σημάνουν οι καμπάνες της Σκοπέλου και φυσάει νοτιάς ο ήχος θα φτάσει μέχρι το Άγιο Όρος και αντίστροφα αν φυσάει ο βοριάς.

Στην παλαιότερη συνοικία της πόλης της Σκοπέλου, κάτω από το Κάστρο, βρίσκεται ο ναός της Γεννήσεως του Χριστού, ο οποίος είναι και ο  μητροπολιτικός ναός της πόλης. Πρόκειται για έναν σύνθετο αρχιτεκτονικό τύπο, συνδυάζοντας τον τρουλαίο  σταυροειδή εγγεγραμμένο ναό με την τρίκλιτη βασιλική. Το τέμπλο του ναού χρονολογείται το 1765. Ανάμεσα στα άλλα κειμήλια που φυλάσσονται στο ναό,  ιδιαίτερη θέση κατέχουν παλιές εικόνες και λείψανα του τέμπλου του Αγίου Αθανασίου στο Κάστρο καθώς και τα ιερά λείψανα του Αγίου Ρηγίνου.

Μπροστά από το ιερό υπάρχουν ακόμη κρύπτες που καλύπτονται με μάρμαρο, στις οποίες φυλάσσονται τα λείψανα παλιών ιερέων της εκκλησίας. Στον αυλόγυρο υπάρχουν τάφοι παλιών επισκόπων, ενώ στο καμπαναριό έχουν ενσωματωθεί μέλη παλαιότερου βυζαντινού ναού.Στο καμπαναριό της εκκλησίας υπάρχει επίσης η καμπάνα που δώρισε ο Αλέξιος Ορλώφ στους Σκοπελίτες για τη συμμετοχή τους στη ναυμαχία του Τσεσμέ (1770), όπου καταστράφηκε ο τουρκικός στόλος.
Στην ίδια συνοικία αλλά στο παλιό λιμάνι της Χώρας, βρίσκεται ο ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, γνωστός ως Παναγίτσα του Πύργου.

Βρίσκεται πάνω σε επιβλητικό βράχο και πρόκειται για την μοναδική εκκλησία που μπορεί να τη δει κάποιος από τη θάλασσα. Πρόκειται για ναό που ανήκει στο σύνθετο τετρακιόνειο σταυροειδή τύπο. Το τέμπλο της εκκλησίας χρονολογείται τον 17ο αι. Υπάρχουν επίσης εικόνες του 18ου και 19ου αι. καθώς και μια μεγάλη εικόνα που περισυνελέγη από τη θάλασσα. Δίπλα από το ναό υπάρχει  γραφικός μονόκλιτος ναΐσκος αφιερωμένος στους Άγιους Πάντες.     

Τα μοναστήρια όμως, κλέβουν την παράσταση σε αυτό το όμορφο νησί και ειδικά τα τέσσερα μοναστήρια στο βουνό Παλούκι. Αυτά με τη σειρά τους συνέλαβαν στην κατοίκηση και στην αξιοποίηση  του εσωτερικού του νησιού.

Η Ευαγγελίστρια είναι το μοναδικό μοναστήρι που μπορεί να δει κάποιος από την πόλη. Τα υπόλοιπα για να τα δει θα πρέπει να ακολουθήσει το μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή του βουνού. Το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας  βρίσκεται πάνω στην πλαγιά του βουνού Παλούκι - σε σημείο με εξαιρετική θέα- και  η φρουριακή εμφάνιση του συνδέεται με τις επιδρομές των πειρατών.

Χτίστηκε το 1712, πάνω στα ερείπια παλαιότερου Βυζαντινού Μοναστηριού του 1676, από  τον χατζη-Στεφανή Δαπόντε (πατέρα του Καισάριου Δαπόντε) και ανήκει στη Μονή  Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Είναι ένα από τα δύο μοναστήρια στο νησί που είναι κατοικήσιμα.

Στη μεγάλη εσωτερική αυλή υπάρχει μια στεγασμένη κρήνη που αναφέρει ως κτήτορα της Μονής τον Καισάριο Δαπόντε καθώς και μια μικρή έκθεση με διάφορα σκεύη και  εικόνες. Στο μοναστήρι  υπάρχουν παλιές εικόνες του 14ου αιώνα και το τέμπλο του είναι επικαλυμμένο με φύλλα χρυσού (κατασκευάστηκε σε εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης) και είναι διακοσμημένο με παραστάσεις φυτών  και ζώων καθώς και με παραστάσεις από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.

Σύμφωνα  λοιπόν   με τον Καισάριο Δαπόντε, σε κώδικα της μονής που συνέταξε ο ίδιος, στη θέση που βρίσκεται το σημερινό μοναστήρι υπήρχε παλαιότερα άλλο μικρότερο το οποίο ανήκε στην οικογένεια Δαπόντε και συγκεκριμένα στον πατέρα του Χατζή – Στεφανή.
Ο Χατζή Στεφανής με έξοδα του ανακαίνισε το 1712 το παλιό μοναστήρι και του έδωσε τη μορφή που έχει σήμερα. Αφορμή για την ανακαίνιση ήταν ένα θαύμα της Παναγίας με το οποίο σώθηκε ο Χατζη - Στεφανής όταν οι Σκοπελίτες προεστοί με φθόνο των παρέδωσαν στον Αγά των νησιών για να θανατωθεί.

Το δεύτερο μοναστήρι είναι του Σωτήρος και βρίσκεται απέναντι από τη Μονή του Ευαγγελίστριας και  κτίσθηκε στο τέλος του 15ου με αρχές του 16ου αιώνα. Το μοναστήρι είναι μετόχι της αγιορείτικης Μονής Ξενοφώντος. Η αρχαιολογική έρευνα αν και δεν εντόπισε την κτητορική επιγραφή, εν τούτοις θεωρεί το μοναστήρι από τα αρχαιότερα του νησιού. Χαρακτηριστικό στοιχείο της μονής είναι το καθολικό (ναός) καθώς αντιγράφει την αγιορείτικη αρχιτεκτονική, σημάδι της επιρροής του Αγίου Όρους τα παλαιότερα χρόνια στο νησί της Σκοπέλου.

Το τρίτο μοναστήρι είναι αφιερωμένο στην Αγία Βαρβάρα και βρίσκεται κοντά στη γυναικεία Μονή του Προδρόμου, η οποία με την σειρά της βρίσκεται στην κορυφή του βουνού. Και τα δύο μοναστήρια παρέχουν μια μοναδική θέα στη βόρεια ακτογραμμή της Σκοπέλου και την θέα της Αλονήσσου. Η Μονή της Αγίας Βαρβάρας συγκαταλέγεται και εκείνη στις πιο παλιές μονές του νησιού. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή  κτίστηκε το 1648. Το καθολικό ανήκει στον τύπο μονόκλιτης βασιλικής μετά  τρούλου και  ανακαινίστηκε μάλλον κατά το έτος 1697. Το μοναστήρι περιβάλλεται από χοντρό και ψηλό μαντρότοιχο που θυμίζει μεσαιωνικό οχυρό και το τέμπλο της είναι το πιο παλιό στην Σκόπελο (15ου αιώνα).

Το τέταρτο και τελευταίο μοναστήρι είναι εκείνο που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Η Μονή μέχρι το 1920 ήταν ανδρική, έκτοτε όμως είναι γυναικεία. Το καθολικό της Μονής του Προδρόμου είναι ίδιου τύπου με το καθολικό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα (Σταυροειδή εγγεγραμμένο τετρακόνιο) με μόνη διαφορά την ύπαρξη δύο χώρων στα πλάγια κατά το αγιορείτικο σύστημα.

Υπάρχει και άλλο ένα  μοναστήρι αλλά εκτός της Χώρας, που βρίσκεται στο δρόμο προς Πάνορμο. Πρόκειται για το μοναστήρι του Αγίου Ρηγίνου. Ο ‘Aγιος Ρηγίνος έζησε τον 4ο αιώνα μ. Χ. Ήταν ελληνικής καταγωγής και έλαβε με την συνδρομή των γονέων του την παιδεία της εποχής του. Όμως  είχε εκφράσει από νωρίς τον πόθο του να έλθει κοντά στον Χριστό και να ζήσει σύμφωνα με το θέλημά του. Η φήμη της αγιότητας του έφτασε μέχρι το νησί της Σκοπέλου και οι κάτοικοι ήθελαν  να γίνει επίσκοπος τους και πνευματικός τους οδηγός.

Έζησε σαν πρώτος επίσκοπος της Σκοπέλου και συμμετείχε στην Σαρδική Σύνοδο και μαζί με περισσότερους από 300 άλλους αρχιερείς καταδίκασαν την αίρεση του Αρείου. Όλα όμως πήραν διαφορετική τροπή όταν ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο “παραβάτης” διέταξε τον διωγμών κατά των χριστιανών. Ο Άγιος Ρηγίνος  πολέμησε για την πίστη του αλλά κυρίως για την πίστη των Σκοπελιτών, πεθαίνοντας στο τέλος. Για αυτό το λόγο οι Σκοπελίτες τον θεωρούν μέχρι και σήμερα προστάτη τους και για να τον τιμήσουν ακόμα περισσότερο, δίνουν το  όνομά του στα παιδιά τους.

Όσο αφορά το ίδιο το μοναστήρι, δυστυχώς τους τελευταίους αιώνες είναι ακατοίκητο. Κτίστηκε το 1728, στα ερείπια παλαιότερης, βυζαντινής μονής. Ο σημερινός ναός κατασκευάσθηκε τη δεκαετία του 1960 και στον προαύλιο χώρο του μοναστηριού υπάρχει η σαρκοφάγος του Αγίου που χρονολογείται στον 4ο αιώνα μ.Χ και  είναι επισκέψιμη.

Βεβαίως, εκτός από τα θρησκευτικά μνημεία του νησιού, η Σκόπελος έχει και αρχαιολογικούς χώρους που αναδεικνύουν την ιστορία της από την προϊστορία μέχρι και τα νεότερα χρόνια.

Αρχικά, στη πόλη της Σκοπέλου υπάρχει το γνωστό Ενετικό κάστρο. Πρόκειται για το κλασικό κάστρο στης Πεπαρήθου (σημερινής Σκοπέλου), το οποίο με ισχυρό τείχος κατάφερε να προστατεύσει την πόλη από εχθρούς για πολλούς αιώνες. Παρά το γεγονός ότι η πόλη είχε από την αρχαιότητα το κάστρο, σήμερα είναι γνωστό ως Ενετικό επειδή επισκευάστηκε τελευταία από τους Ενετούς το 13ο αι. και αποτελεί ενιαίο τμήμα με την υπόλοιπη χώρα της Σκοπέλου. Βέβαια, σήμερα έχει μεν αρχαιολογικό ενδιαφέρον  αλλά και τουριστικό καθώς στη κορυφή του υπάρχει μια ταβέρνα που ανήκει σε έναν από τους τελευταίους της ρεμπέτικης μουσικής .

Ένας άλλος αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται μέσα στη Χώρα και συγκεκριμένα στη νοτιοαναλοτική πλευρά της πόλης είναι αυτός του Ασκληπιείου. Το 1961 αρχαιολόγοι έφεραν στην επιφάνεια  τοίχους αρχαίων κτιρίων στην συγκεκριμένη περιοχή, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια καταστράφηκαν από τη θάλασσα. Πιο πρόσφατες ανασκαφές στην ίδια θέση έφεραν στο φως ένα κτιριακό συγκρότημα , το οποίο προσέφερε κινητά ευρήματα, όπως αγάλματα  καθώς μια σφραγίδα με την επιγραφή ΑΣΚΛ σε όστρακο, συνηγορούν ότι πρόκειται για ιερό του Ασκληπιού. Το Ασκληπιείο της Σκοπέλου θεωρείται το αρχαιότερο στον χώρο του Αιγαίου.

Άλλος ένας αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται αρκετά απομακρυσμένα και συγκεκριμένα στη κορυφή ενός από τα βουνά της Σκοπέλου, Καρυά, είναι  τα «Σεντούκια». Αν και δυσπρόσιτος χώρος είναι δημοφιλής για περπατητές. Στη πραγματικότητα, πρόκειται για λαξευτούς τάφους που οι πειρατές τους χρησιμοποίησαν για να κρύψουν τους θησαυρούς τους. Άραγε όμως είναι αλήθεια; Κανένας δεν γνωρίζει την αλήθεια παρά μόνο τους μύθους γύρω από αυτούς τους τάφους. Κάποιοι θεωρούν πως είναι της ρωμαϊκής εποχής, κάποιοι άλλοι ότι ήταν της πρωτοχριστιανικής εποχής.  

Ο επισκέπτης που θα χρησιμοποιήσει τον σύντομο περιφερειακό δρόμο προς Πάνορμο, θα συναντήσει ένα άλλο αρχαιολογικό μνημείο του νησιού. Πρόκειται για την Επισκοπή της Σκοπέλου. Ένα συγκρότημα περίκλειστο από ένα εντυπωσιακό πέτρινο τείχος φρουριακής μορφής, το οποίο είχε χτιστεί  για τον επίσκοπο Αναστάσιο της Σκοπέλου το 1078. Κατά τη περίοδο της Ενετοκρατίας, ξεκίνησαν οι εργασίες για μεγαλύτερο επισκοπικό μέγαρο αλλά για κάποιο λόγο έμεινε ημιτελές. Τα χρόνια της Επαναστάσεως κάηκε αλλά ανακαινίσθηκε από Σκοπελίτη μοναχό. Εξαιτίας των κακουχιών (καιρικών, εχθρικών), στα νεότερα χρόνια,  η Επισκοπή περνά στα χέρια των αδερφών Δημητριάδων που ανέλαβαν τη ανακατασκευή μισογκεμισμένων τοίχων του συγκροτήματος.

Τα μνημεία όμως δεν έχουν να κάνουν μόνο με την θρησκεία ή με την αρχαιότητα. Υπάρχουν και μνημεία της πόλης που αναδεικνύουν το σύγχρονο πολιτισμό και την κουλτούρα του νησιού.

Για παράδειγμα, υπάρχουν δύο νεοκλασικά στη Χώρα τα οποία λειτουργούν ως λαογραφικά μουσεία. Πρόκειται για την οικία Βακρατσά και για την οικία Παύλου Νιρβάνα. Το τελευταίο είναι χτισμένο στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού της Σκοπέλου, στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη, πλάι στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών, με θέα όλη τη πόλη και το γραφικό λιμάνι της Σκοπέλου.

Το σπίτι αντιπροσωπεύει την τοπική σκοπελίτικη Λαϊκή Αρχιτεκτονική, τον λεγόμενο “Μακεδονικό Τύπο”, χωρίς μεταγενέστερες αλλοιώσεις και αλλαγές. Κτίστηκε στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Το  1965 χαρακτηρίστηκε με υπουργική απόφαση από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Πρόκειται για διώροφο κτίσμα με ημιυπόγειο, λιθόκτιστο στο μεγαλύτερο μέρος του εκτός από την πρόσοψη και την ανατολική πλευρά του ορόφου που είναι κατασκευασμένες από τσατμά.

Το αρχοντικό Βακράτσα βρίσκεται στο κέντρο της Χώρας της Σκοπέλου, λίγο πιο πάνω από την παραλία. Αποτελεί ένα τυπικό δείγμα  αρχοντικού της Σκοπέλου και ανήκε στην κ. Αντιγόνη Βακράτσα, η οποία το δώρισε στο Δήμο Σκοπέλου, με σκοπό να λειτουργήσει ως μουσείο. 

Στους χώρους του εκτίθενται τα κειμήλια και τα προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Βακράτσα αλλά και γενικά σκοπελίτικα οικοσκευή, τοπικές ενδυμασίες, υλικό που αναφέρεται την σκοπελίτικη παράδοση. Εκτός αυτών, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να δουν το εσωτερικό ενός τυπικού  αρχοντικού της Σκοπέλου.

Αξίζει να σημειωθεί τέλος, ότι στον όμορφο προαύλιο χώρο , με τον χαρακτηριστικό φοίνικα, διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως παρουσιάσεις βιβλίων και ομιλίες.

Η Σκόπελος ούσα νησί με έδαφος ομαλό και παραγωγικό, είχε πάντα δενδροκαλλιέργειες και αμπελώνες που παρήγαν το φημισμένο «σκοπελίτικο κρασί», το οποίο το αναφέρει και ο Καισάριος Δαπόντες.
Η πρωτογενής παραγωγή συμπεριλαμβανομένου τη γεωργία και την κτηνοτροφία, η ναυτιλία, η ναυπηγική, η οικοδομική, η αγγειοπλαστική και η αλιεία αποτελούσαν τις βασικές ασχολίες των κατοίκων. Οι περισσότερες από τις παραπάνω δραστηριότητες εξακολουθούν να αποτελούν μέρος της καθημερινής ζωής των Σκοπελιτών. Κάποιες άλλες, για παράδειγμα όπως η ναυπήγηση που ήταν από τα κυριότερα επαγγέλματα, έχουν εγκαταλειφθεί λόγω ποικίλων αλλαγών  στην οικονομική και κοινωνική ζωή του νησιού.

Βέβαια, μέρος πολιτισμού και παράδοσης αποτελεί και η τοπική ενδυμασία. Πρόκειται για μια πλούσια σε διακόσμηση φορεσιά που αρκετοί την χαρακτηρίζουν απλά… εντυπωσιακή παρόλο που δεν θεωρείται από τις πιο κομψές του ελληνικού χώρου. Η σκοπελίτικη φορεσιά χωρίζεται στην νυφική ενδυμασία, στην παιδική, νεανική, επίσημη και καθημερινή.
Η νυφική παραδοσιακή φορεσιά είναι το σήμα κατατεθέν του νησιού. Όλα τα στολίδια που έχει η συγκεκριμένη φορεσιά είναι από τις επιρροές που είχε το νησί από άλλα μέρη λόγω των εμπορικών σχέσεων όλους αυτούς τους αιώνες. Πρόκειται για μια φορεσιά που σήμερα κοστίζει αρκετά. Φοριόταν με απόλυτα αυστηρή εθιμοτυπία ανάλογα με την ηλικία του ατόμου, την οικονομική κατάστασή του, τις ασχολίες καθώς και τη χρονική περίοδο που έπρεπε να την φορέσει.

Αλλά αυτό που χαρακτηρίζει περισσότερο την σκοπελίτικη παράδοση είναι τα έθιμα, οι δοξασίες και τα παραμύθια. Τα τελευταία άμεσα σχετίζονται με τις ενασχολήσεις των Σκοπελιτών. Για παράδειγμα, η γεωργία ή η ναυτιλία είναι δραστηριότητες που κρύβουν αρκετούς κινδύνους και αρκετή αγωνία  για όσους ενασχολούνται με αυτές. Οι ντόπιοι έτσι δικαιολογούν και τις πολυάριθμες εκκλησιές που έχουν στο νησί. Ζητούσαν την προστασία των δικών τους ατόμων από το Θεό. Η θρησκεία και οι λατρευτικές εκδηλώσεις αποτελούν ασφαλές καταφύγιο για τους ανθρώπους του νησιού. Επίσης, σε αρκετούς μύθους και παραμύθια έχουμε την θρησκευτική παρέμβαση. Για παράδειγμα, λέγεται ότι στο νησί υπήρχε ένας δράκος που έσπερνε τον φόβο και τον τρόμο όχι μόνο στο ίδιο το νησί αλλά και στα γειτονικά. Ο Άγιος Ρηγίνος τον σκότωσε στη περιοχή Δρακοντόσχισμα, μεταξύ Αγνώντα και Στάφυλο και μετά τον θάνατο του δράκου, οι ντόπιοι πιστεύουν ότι έτσι ξεκίνησε η κατοίκηση του νησιού.

Στους μύθους όμως παρουσιάζονται όχι μόνο δράκοι αλλά και νεράιδες, αράπηδες, θησαυροί και πειρατές. Όλα τα μέρη της Σκοπέλου έχουν και ένα μικρό μύθο για τον επισκέπτη, ακόμα και τα πιο απομακρυσμένα. Για παράδειγμα, στη Δασιά, στο πράσινο μικρό νησάκι απέναντι από την  παραλία Μηλιά, λέγεται ότι υπήρχε ένα πηγάδι αρκετά βαθύ το οποίο το προστάτευε ένας Αράπης. Στον πάτο του πηγαδιού, υπήρχε ένας αρκετά μεγάλος θησαυρός αλλά ο Αράπης για να τον δώσει είχε έναν όρο. Για να τον πάρει κάποιος αυτόν τον θησαυρό, ή έστω ένα μέρος αυτού, έπρεπε να σκοτωθεί κάποιο συγγενικό πρόσωπο.
Αφήνοντας πίσω, τους μύθους και τα παραμύθια, είναι σημαντικό να αναφερθεί η κεραμική τέχνη. Είναι μια από τις κύριες ενασχολήσεις των Σκοπελιτών.

Η άσκηση της κεραμικής τέχνης εμφανίζεται στο νησί από τις αρχές 19ου αιώνα, τότε που εγκαταστάθηκαν στη Χώρα δύο οικογένειες αγγειοπλαστών, οι Ρόδιοι και οι Χρυσοφοί. Και οι δύο οικογένειες κατάφεραν να εντάξουν την τέχνη τους στον πολιτισμό του νησιού δημιουργώντας μέχρι και σήμερα αξιόλογα κεραμικά έργα. Οι Ρόδιοι είχαν σαν πρότυπο τα κεραμικά από τη κλασική αρχαιότητα χωρίς όμως να θεωρούνται αντιγραφή. Βλέποντας ένα κεραμικό έργο από αυτή την οικογένεια, κάποιος θα μπορούσε να αντιληφθεί την προσωπική παρέμβαση στο σχήμα, στο στόμιο, και στις λαβές του αγγείου αλλά να συνεχίσει έχει τον αρχαίο χαρακτήρα. Η οικογένεια Ρόδιου συνεχίζει την παράδοση μέχρι και σήμερα, έχοντας ανοιχτό το εργαστήρι της για να μπορέσει να δώσει μια ιδέα στον επισκέπτη πως γίνεται η κατασκευή ενός αγγείου και ταυτόχρονα αναδεικνύει τον πολιτισμό του νησιού και βοηθά στην ανάπτυξη του τουρισμού ενισχύοντας την οικονομία του νησιού.

Και οι Χρυσοφοί όμως αποτελούν μέρος της συγκεκριμένης παράδοσης και συγκεκριμένα στην δημιουργία οικιακών σκευών. Η συγκεκριμένη οικογένεια κατάγεται από Σίφνο και σε ένα από τα ταξίδια, επισκέφτηκαν τη Σκόπελο και ο πατέρας της οικογενείας, ο Θεμιστοκλής Χρυσοφός, αγάπησε το νησί και αποφάσισε να μείνει μόνιμα στο νησί με την οικογένειά του. Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα των χρόνων, η οικογένεια άφησε την συγκεκριμένη ενασχόληση γιατί δεν τους εξασφάλιζε αρκετούς οικονομικούς πόρους.

Και κάπως έτσι η κατασκευή πήλινων οικιακών σκευών εγκαταλείφθηκε χωρίς διάδοχο.
Η παράδοση όμως αντικατοπτρίζεται και στην αρχιτεκτονική του νησιού η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σε γενικές γραμμές,  δεν υπάγεται σε έναν ενιαίο τύπο. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν τέσσερις βασικοί αρχιτεκτονικοί τύποι: εκείνος με τις βενετσιάνικες επιρροές, ο πηλιορείτικος, ο μακεδονικός, ο αγροτικός και τέλος ο νεοκλασικός. Η αρχιτεκτονική των οικημάτων της Σκοπέλου είναι επηρεασμένη περισσότερο από τα βορειοελλαδίτικα και πηλιορείτικα παρά από τα αιγαιοπελαγίτικα πρότυπα.
Στην Χώρα της Σκοπέλου συναντάμε πολλά σπίτια μακεδονικού τύπου, διώροφα ή τριώροφα με ξύλινες στέγες σκεπασμένες με σχιστολιθικές πλάκες. Ο νεοκλασικός τύπος έκανε την εμφάνιση του μετά την ένωση του νησιού με το νέο ελληνικό κράτος. Τότε στα πλούσια σπίτια που ανήκαν σε εμπόρους ή καραβοκύρηδες, προστέθηκαν νεοκλασικά στοιχεία, όπως προσόψεις με μαρμάρινα περιθυρώματα, με διακοσμητικά στοιχεία κτλ.

Παραδείγματα νεοκλασικών σπιτιών θεωρείται το σπίτι του Βακράτσα όπως και το σπίτι του Παύλου Νιρβάνα.  Στο εσωτερικό τους, τα σπίτια στη Σκόπελο είναι πιο πλούσια από αυτά της Γλώσσας και του Κλήματος, τα οποία υπάγονται κατά βάσει στον αγροτικό τύπο. Αυτό που ξεχωρίζει κανείς είναι τα αντικείμενα από πορσελάνη, τα υαλικά και τα ξύλινα έπιπλα, όπως καναπέδες και κασέλες. Πολλά από τα διακοσμητικά αντικείμενα τα έφεραν ναυτικοί από τα ταξίδια τους και συνήθως οι νοικοκυρές τα στόλιζαν στον στόλιο,  έναν χώρο στο πάνω μέρος της εσωτερικής σκάλας και αποτελούσαν δείγμα της οικονομικής ευρωστίας της οικογένειας.

Λόγω στενότητας του χώρου, τα σπίτια έχουν συνήθως μικρές διαστάσεις. Στο πρώτο επίπεδο (ημιυπόγειο), θα έβρισκε κανείς τη κουζίνα και τα κελάρια για αποθήκευση προϊόντων.  Στον επόμενο όροφο, υπάρχουν οι τραπεζαρίες και τα υπνοδωμάτια και στο τελευταίο επίπεδο είναι ο χώρος υποδοχής.  Στη Γλώσσα, τα παλιά σπίτια έχουν μεγάλα μπαλκόνια και φιλοξενούν το αποχωρητήριο.

ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ

Έχοντας δώσει μια μικρή ιδέα για την ιστορία και για τον πολιτισμό της Σκοπέλου, μπορεί να κατανοήσει κάποιος γιατί τα τελευταία χρόνια η Σκόπελος έχει αυξανόμενο. Τα τελευταία 11 χρόνια ο αριθμός των τουριστών στο νησί έχει αυξηθεί κατά πολύ και αυτό λόγω της χολιγουντιανής ταινίας «Mamma Mia» που γυρίστηκε στο νησί το 2007. Η ταινία αυτή κατάφερε να προβάλει σε όλο το κόσμο τη φυσική ομορφιά του νησιού κάνοντας αρκετούς ανθρώπους να θέλουν να επισκεφτούν το νησί και να θαυμάσουν όχι μόνο τις περιοχές που είδαν στην ταινία αλλά και άλλες ακόμα πιο όμορφες.
Μέσω της ταινίας, οι Σκοπελίτες επωφελούνται τις αφίξεις από το εσωτερικό και εξωτερικό και προσπαθούν μέσω εκδηλώσεων να αναδείξουν τον πολιτισμό του.

Παρά τα μεγάλα βήματα που πραγματοποιεί η Σκόπελος προς την τουριστική ανάπτυξη, οι ντόπιοι κάνουν τα αδύνατα δυνατά να διασφαλίσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα και προσπαθούν να μυήσουν τους επισκέπτες στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού. Οι παραδοσιακές καλλιέργειες παραμένουν ζωντανές γύρω από τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Υπάρχουν αρκετές ομάδες ανθρώπων, διάφορων ηλικιών, που διδάσκουν στους νέους αλλά και στους τουρίστες τις παραδοσιακές τέχνες, για παράδειγμα αγγειοπλαστική, παραδοσιακούς χορούς. Σαφώς στη προσπάθεια διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, οι αρμόδιοι φορείς καθώς και η Δημοτική Αρχή του νησιού ενισχύουν με οποιοδήποτε τρόπο (φεστιβάλ, εκπαιδευτικά προγράμματα, συνέδρια, ημερίδες) την προσπάθεια των Σκοπελιτών να διασφαλίσουν την παράδοσή τους.

Αξιοσημείωτο είναι ότι σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ελλάδα και κόσμο, οι Σκοπελίτες αν πρόκειται να χτίσουν ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα, θα σεβαστούν όχι μόνο το αρχιτεκτονικό πρότυπο του νησιού αλλά κυρίως την φύση. Οι Σκοπελίτες θαυμάζουν, σέβονται και γενικά είναι περήφανοι για την φύση τους.

ΔΗΜΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ

Δήμος Σκοπέλου
Σκόπελος Μαγνησίας
Τ.Κ. 37003

T: +30 2424350100, 115

W: www.skopelos.gov.gr