Από τους τουριστικά αδικημένους, θα έλεγα, νομούς της Ελλάδας η Φωκίδα αξίζει την προσοχή του ταξιδιώτη σε όλο του το εύρος και όχι μόνο στους Δελφούς και το Γαλαξίδι, όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο κομμάτι της παραθεριστικής κίνησης. Οι Δελφοί, βλέπετε, απέχουν μόλις 11 χιλιόμετρα από την Αράχοβα κι όταν η βοιωτική πόλη πλημμυρίζει τους χειμώνες από κόσμο και τα εκεί ξενοδοχεία γεμίζουν ασφυκτικά, πολλοί ταξιδιώτες επιλέγουν να «στρατοπεδεύσουν» εδώ και να πηγαινοέρχονται. Άλλωστε, και η ξενοδοχειακή υποδοχή των Δελφών, είναι εξαιρετική.
Κατά τα λοιπά, η σχεδόν μονομερής διασπορά των ταξιδιωτών στους Δελφούς το χειμώνα και στο Γαλαξίδι το καλοκαίρι, είναι άδικη για τη Φωκίδα, διότι μπορεί εδώ, να βρίσκεται ο ονομαστός ομφαλός της γης και ο αρχοντικός παραθαλάσσιος οικισμός στον γραφικό κόλπο της Ιτέας, τόσο η πρωτεύουσα όμως, όσο και τα ορεινά χωριά της Φωκίδας, δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τις υπόλοιπες ευλογημένες γωνιές ετούτης της χώρας.
Ο νομός είναι ήδη γνωστός στους ορειβάτες, καθώς στα περίφημα Βαρδούσια και την ιστορική Γκιόνα λειτουργούν καταφύγια, ιδιαίτερα δημοφιλή στους λάτρεις της φύσης και της περιπέτειας. Δύο λειτουργούν στις θέσεις Πιτιμάλικο και Μετερίζια στα Βαρδούσια και ένα τρίτο στη Γκιόνα, στη θέση Λάκκα Καρβούνη.
Το κοκκινόγκριζο χρώμα της Άμφισσας
Η περιήγησή μας στην Άμφισσα, την πρωτεύουσα, ήταν γεμάτη ευχάριστες εκπλήξεις. Εκτός του γνωστού λαϊκού άσματος «στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά…» και των βασικών γεωγραφικών στοιχείων της πόλης, δεν είχαμε άλλη πληροφόρηση. Κι όμως, τα Σάλωνα (το όνομα της πόλης επί Φραγκοκρατίας) ήταν υπέροχα. Με έναν παραδοσιακού χρώματος σύγχρονο οικισμό, απλωμένο ανάμεσα σε λόφους, με ένα επιβλητικό κάστρο στην κορφή του, με ζωντάνια, ενέργεια, ζεστασιά στους κατοίκους της. Αντικειμενικά, η Άμφισσα είναι μια όμορφη πόλη και τα αξιοθέατά της μαρτυρούν την πλούσια ιστορία της.
Τα σπίτια των οπλαρχηγών του 1821 Πανουργιά και Δυοβουνιώτη, το κτήριο των Πασάδων, το σπίτι του Γερουλάνου με το ρωμαϊκό ψηφιδωτό, το διατηρητέο σύνολο της οικίας Φρεντζάλα, στη συνοικία Μάνδρα, με την πολύβουη πλατεία εμπρός του, όλα καταδεικνύουν τη βαθειά ιστορία της Άμφισσας. Από τον 5ο αι. π.Χ. κρατάνε επισήμως οι ρίζες της, όταν στον Πελοποννησιακό Πόλεμο συντάχθηκε με τους Σπαρτιάτες. Περίπου έναν αιώνα μετά καταστράφηκε από τον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας. Στους Ρωμαίους δεν υποτάχθηκε, αλλά στους Βυζαντινούς Χρόνους υπέστη λεηλασίες. Επί Φράγκων απέκτησε το όνομα Σάλωνα και το κάστρο της κι επί Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε εστία του επαναστατικού κινήματος.
Έναν φυσικό παράδεισο, με τρεχούμενα νερά και πλατάνια, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε σε απόσταση αναπνοής από την πόλη, στο παραδοσιακό χωριό Ελαιώνα. Απέχει μόλις έξι χιλιόμετρα απ΄ την Άμφισσα.
Δελφοί-Γαλαξίδι
Ήδη ανέφερα ότι αυτές οι δύο περιοχές της Φωκίδας είναι οι αγαπημένες των ταξιδιωτών. Οι Δελφοί, το σημαντικό θρησκευτικό κέντρο της αρχαιότητας, ο παγκοσμίως γνωστός «ομφαλός της γης», βρίσκεται σε μοναδική τοποθεσία στη νότια πλαγιά του Παρνασσού, 21 χιλιόμετρα ανατολικά της Άμφισσας, όπου κατά τη Μυκηναϊκή Περίοδο λατρευόταν η θεά Γη. Αργότερα, το ιερό και το μαντείο της περιοχής αφιερώθηκαν στον Απόλλωνα, καθιέρωσαν τους Πυθικούς Αγώνες προς τιμήν του θεού και στο πέρασμα του χρόνου υπέστησαν απανωτές καταστροφές από Πέρσες, Φωκείς και Γαλάτες. Η αποκάλυψη του αρχαιολογικού χώρου έγινε με συστηματικές ανασκαφές της Γαλλικής Αρχαιολογικής Εταιρίας στα τέλη 19ου αι. Πολύ κοντά στον αρχαίο οικισμό, βρίσκεται το σύγχρονο χωριό. Η περιοχή πλημμυρίζει από Έλληνες αλλά κυρίως, ξένους τουρίστες τα καλοκαίρια, και την άνοιξη από ελληνικά σχολειά, που οργανώνουν εδώ εκπαιδευτικές εκδρομές.
Όσο για το μαγευτικό Γαλαξίδι, θα το βρείτε στα 30 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας, χτισμένο σε μικρό φιόρδ, στη θέση της αρχαίας Οιάνθης. Είναι το παλιό εμπορικό λιμάνι του νομού, που χάρη στο στόλο του γνώρισε τεράστιες δόξες το 18ο και 19ο αι.. Η διάνοιξη του ισθμού στην Κόρινθο έριξε το λιμάνι σε παρακμή και τους γαλαξιδιώτες εφοπλιστές στην ανέχεια. Το Γαλαξίδι όμως, κρατάει γερά. Διατηρεί τη γραφικότητά του με τα αρχοντικά και τις όμορφες παραλίες του. Η δύναμη του στόλου του αντικαταστάθηκε από τη δύναμη του τουρισμού. Η πόλη διαθέτει θαυμάσια ξενοδοχειακή υποδομή και γραφικά ταβερνάκια, όπου χαίρεσαι να απολαμβάνεις το κρασί ή το ούζο σου. Ειδικά, το ψαροχώρι Άγιοι Πάντες, είναι όλα τα λεφτά… |
|
Η ιστορική Γραβιά, η εμπορική Ιτέα, το γραφικό Λιδορίκι και εντυπωσιακά περίχωρα
Στα 33 χιλιόμετρα βόρεια της Άμφισσας, σε θέση στρατηγική, φυσικά οχυρωμένη, απλώνεται η περίφημη Γραβιά με το γνωστό Χάνι της. Για όσους έχουν λησμονήσει το σχετικό μάθημα στην ιστορία του σχολείου, εδώ ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και τα λιγοστά παλικάρια του κατάφεραν να ανακόψουν τις ορδές του Ομέρ Βρυώνη προς την Πελοπόννησο. Στην περιοχή υπάρχει το μνημείο και κάθε 8η Μάη οργανώνεται ο εορτασμός της λαμπρής επετείου.
Η Ιτέα, το επίνειο ουσιαστικά της Άμφισσας, απέχει 12 χιλιόμετρα απ΄ την πόλη. Πιθανότατα πήρε το όνομά της από τις πολλές ιτιές, που ενδημούσαν στην περιοχή. Κερδίζει στα σημεία και μόνο λόγο θέσης. Είναι χτισμένη στα πόδια του Παρνασσού, στην άκρη του εντυπωσιακού ελαιώνα και μπροστά της απλώνεται το γαλαζοπράσινο του Κορινθιακού σ΄ ένα δραστήριο, άκρως εμπορικό λιμάνι, απ΄ όπου φορτώνονται οι βωξίτες Παρνασσού και ταξιδεύουν ανά τον κόσμο. Βουνό, θάλασσα, φύση και τι άλλο καλύτερο, θα αναζητούσε ένας ταξιδιώτης… Ο συνδυασμός αυτός μετέτρεψε την Ιτέα σε δημοφιλή τουριστικό κέντρο με ικανοποιητική υποδομή φιλοξενίας.
Αν και πέρασαν μόνο έξι δεκαετίες από τότε που το γραφικό Λιδορίκι, στους πρόποδες της Γκιόνας, έγινε στόχος των Γερμανών και πυρπολήθηκε, οι ντόπιοι κατάφεραν να στήσουν έναν οικισμό καλύτερο και ίσως γραφικότερο από τον προηγούμενο. Εδώ, βλέπετε, ήταν ένα από τα κέντρα της αντίστασης κατά την Κατοχή. Η γνωστή ιστορία της κωμόπολης ωστόσο, ξεκινά από το Μεσαίωνα ακόμα, όταν το Λιδορίκι διετέλεσε διοικητικός σταθμός την ενδοχώρας της Φωκίδας. Στα χρόνια της επανάστασης του Γένους, έγινε κέντρο της κλεφτουριάς.
Εξερευνώντας τις ομορφιές της Φωκίδας θ΄ ανακαλύψετε χωριά, ιδιαίτερα ορεινά, που κρατούν το παραδοσιακό τους χρώμα και καθηλώνουν τον επισκέπτη. Ενδεικτικά, αναφέρω την Αγία Ευθυμία με το γλυκόπιοτο κρασί της, την Αμυγδαλιά με το ονομαστό μοναστήρι της Παναγιάς της Κουτσουρούς (επειδή η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε μέσα σε κούφο κορμό δένδρου), την Αρτοτίνα, πατρίδα πολλών οπλαρχηγών του Αγώνα, τη Δεσφίνα, επίμονη θεματοφύλακα των τοπικών εθίμων, την Επτάλοφο για ήρεμο περιβάλλον και καθαρό αέρα, τα καταπράσινα Κροκύλειο, Πολύδροσο και Χρισσό, τους Πενταγιούς, πατρίδα της Μαρίας της Πενταγιώτισσας. Τέλος, αξίζει ν΄ αναφερθεί η Ερατεινή, ψαροχώρι δημοφιλές στους ντόπιους παραθεριστές και η επίσης παραθαλάσσια Κίρρα με τις ελκυστικές ακρογιαλιές της.
Τι να φάω
Αρνιά, που λέει και το άσμα. Κρέας, γενικώς. Κοψίδια, μπριζόλες, παϊδάκια, λουκάνικα, γίδες. Ε, τι στην ευχή; Στη Ρούμελη είστε. Αν δεν σας βγουν εδώ… σαρκοβόρα ένστικτα, πού θα σας βγουν, δηλαδή; Αφήστε που μόλις μπείτε στην περιφέρεια της Φωκίδας, ειδικά το χειμώνα, που η ατμόσφαιρα είναι υγρή, οι μυρωδιές απ΄ τις διάσπαρτες ψησταριές θα σας «σπάσουν τη μύτη». Το επιπλέον που ίσως δεν γνωρίζετε και θα ΄πρεπε, είναι ότι και εδώ, σ΄ αυτό το κομμάτι της ελληνικής περιφέρειας, παράγονται θαυμάσια τυριά. Τιμήστε τα δεόντως…
Χρήσιμα τηλέφωνα στη Φωκίδα
Στην Άμφισσα (κωδικός 22650)
* ΚΤΕΛ: 28226
* Ταξί: 28600
* Δήμος: 28913
* ΕΟΣ(για τα καταφύγια): 23420
Στο Γαλαξίδι (κωδικός 22650)
* Λιμεναρχείο: 41390
* Ταξί: 41243
* Δήμος: 41319
Στους Δελφούς (κωδικός 22650)
* Αρχαιολογικός Χώρος: 82312
* Τουριστική Αστυνομία: 82220
* Ταξί: 82000
* Δήμος: 82311
Στην Ιτέα (κωδικός 22650)
* Λιμεναρχείο: 32319
* Ταξί: 32200
* Δήμος: 32345
Στη Γραβιά (κωδικός 22650)
* Ταξί: 91355
* Δήμος: 91226
Στο Λιδορίκι (κωδικός 22660)
* Ταξί: 22255
* Δήμος: 22066
|
