Κατακαλόκαιρο ήταν. Ιούλιος-Αύγουστος, θαρρώ. Άλλο ένα εφιαλτικό καλοκαίρι πυρκαγιών σε Ικαρία, Σάμο, Σούνιο, Κόνιτσα… Ένας διαολεμένος άνεμος φύσαγε. Ό,τι είχα έρθει στην Αθήνα από το ένα κομμάτι των διακοπών μου. Θα έμενα δύο μέρες και θα έφευγα για κάπου αλλού. Το τηλέφωνο στο σπίτι χτύπησε (δεν είχαμε ακόμη κινητά). Ήταν από την εφημερίδα. Μου «έκοβαν» την άδεια και μ΄ έστελναν στη φωτιά της Ικαρίας, που είχε ήδη «καταπιεί» 13 ανθρώπους. Ήταν δε, τόσο κατεπείγουσα η αποστολή, που μαζί με τον φωτογράφο θα «πετούσαμε» για το νησί μ΄ ελικόπτερο. Έτσι μ΄ έβγαλε για πρώτη φορά στην Ικαρία, ο δρόμος. Ή μάλλον ο αεροδιάδρομος… «Κατεβήκαμε» καταμεσής μιας αλάνας σ΄ έναν ανάστατο Άγιο Κήρυκο, στα νοτιοδυτικά του νησιού. Η φωτιά είχε ήδη αποτεφρώσει μεγάλο κομμάτι της περιφέρειας της πρωτεύουσας. Άγιος Παντελεήμονας, Χριστός, Γλαρέδες, Λευκάδα, Μοναστήρι, Ξηλοσύρτης ήταν στο έλεός της. Οι οικισμοί Πουλάτος και Γλαρέδες θρηνούσαν τους νεκρούς τους. Νέα παιδιά και μεγαλύτερους.
Θυμάμαι πως ήταν δύσκολη η προσέγγιση των κατοίκων. Άλλη πάστα ανθρώπων. Περήφανοι. Ανυπότακτοι. Κι ας είχαν χάσει τους ανθρώπους τους, ας είχαν χάσει και το φυσικό τους πλούτο. Με αξιοπρέπεια θρηνούσαν, με αξιοπρέπεια διαμαρτύρονταν. Δεν τους άρεσε που έγιναν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος (σε ποιόν θα άρεσε να γινόταν επίκεντρο για έναν τέτοιο λόγο;) και το έδειχναν.
Η φωτιά πέρασε κι έφυγε από την Ικαρία. Το ίδιο και γω. Μόνο ο πόνος για τους νεκρούς δεν έφυγε. Θυμάμαι την κυρία (με κάπα κεφαλαίο) Τούλα, τη μάνα του αδικοχαμένου Δημήτρη, του 20χρονου, που έμεινε πίσω για να βοηθήσει κάποιους ανήμπορους γέροντες να γλυτώσουν από το πύρινο μέτωπο και κάηκαν όλοι μαζί. Χρόνια μετά, μού τηλεφωνούσε στην εφημερίδα. Προσπαθούσε να βρει το λόγο που χάθηκε το παιδί της. Ουδέποτε δόθηκε εξήγηση για κείνο το έγκλημα. Ουδέποτε δικαιώθηκαν ηθικά αυτοί που μείναν πίσω. Πώς θα μπορούσα να περιμένω από αυτή τη μάνα να ξεχάσει;
Ας είναι καλά, όπου βρίσκεται…
Σήμερα
Η φύση έκανε και στην Ικαρία το θαύμα της. Είναι η μόνη που μπορεί, κυριολεκτικά, να ξαναγεννηθεί απ΄ τις στάχτες της. Τα καμένα στο νησί ξαναγεννήθηκαν κι όταν πια, πολλά χρόνια μετά, το επισκέφθηκα και πάλι, σαν τουρίστρια αυτή τη φορά, βρήκα έναν Άγιο Κήρυκο αναθαρημμένο. Είχε γυρίσει τη σελίδα της καταστροφής, είχε φτιάξει την υποδομή του για τη φιλοξενία των ξένων (το ΄93 δεν ήταν ικανοποιητική), είχε γλυκάνει η ψυχή των ντόπιων. Είχε μπει πάλι στους παλιούς ήρεμους ρυθμούς του.
Ο χτυπημένη από τη φωτιά πρωτεύουσα πήρε τα πάνω της, άρχισε εκ νέου να υποδέχεται με θέρμη τους φανατικούς επισκέπτες της, να επιδεικνύει τις φυσικές της ομορφιές, τις ραδιενεργές πηγές στα κοντινά Θέρμα και τα ερείπια της αρχαίας πόλης του Δρακάνου. Το όμορφο λιμάνι της περιοχής με τον αμφιθεατρικά χτισμένο οικισμό ξεκαπνίστηκε, ανανεώθηκε και επιβιβάστηκε δυναμικά στο τρένο της τουριστικής ανάπτυξης. Το υπέροχο νεοκλασικό στο ύψωμα της πρωτεύουσας, όπου φιλοξενούνται οι υπηρεσίες της Αστυνομίας και του Λιμεναρχείου, επανήλθε στις καθιερωμένες –αλλά καθόλου κουραστικές- εικόνες προς τις φουρνιές των επισκεπτών, που ξεβράζουν τα πλοία της γραμμής στο λιμάνι (υπάρχει και αεροδρόμιο στο νησί με τακτικές πτήσεις το καλοκαίρι. Ο κόσμος όμως, προτιμά παραδοσιακά την θαλάσσια διαδρομή).
…αναζητώντας τις Ναϊάδες
Οι επισκέπτες της Ικαρίας ξέρουν πού πηγαίνουν και τι θα βρουν. Το νησί έχει παράδοση στους αγώνες ανεξαρτησίας κι έχει δικούς του ρυθμούς να ακολουθεί.
Ξέρετε, εδώ, υπάρχουν οικισμοί που ξυπνούν αργά το απόγευμα. Υπάρχουν άνθρωποι, που σου δίνουν το κλειδί του μαγαζιού τους, να ψωνίσεις ό,τι θέλεις, ν΄ αφήσεις το αντίτιμο πάνω στον πάγκο και να τούς επιστρέψεις το κλειδί…Ο Χριστός των Ραχών, η πατρίδα της καλής συναδέρφου, της Αφροδίτης, είναι ένα παλιό κεφαλοχώρι, καταπράσινο, χτισμένο αμφιθεατρικά σε λόφο με γραφικούς καφενέδες και καταστήματα, που …ανεβάζουν τα ρολά μετά τις 9 το βράδυ και τα κατεβάζουν το ξημέρωμα. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητά του, αυτός ο τρόπος ζωής των ντόπιων. Ό,τι εγκαινίασε κάποτε η Μύκονος, παρασυρμένη από τη φόρα των απαιτητικών νυκτόβιων επισκεπτών της, ο Χριστός το είχε από γεννησιμιού στο DNA του. Όχι για τους τουρίστες, όχι για την εισροή χρήματος, αλλά για το έθιμο, τη συνήθεια που περνά από γενιά σε γενιά και δεν ταράζεται από καμιά απαίτηση, από καμιά μόδα. Αυτό που γίνεται εδώ, ρέει στο αίμα. Δεν είναι κομμάτι στρατηγικής κάποιου θαυμαστού τουριστικού marketing.
Ο περίφημος Χριστός λοιπόν, μαζί με τον πευκόφυτο παραθαλάσσιο οικισμό Γιαλισκάρι, τον τουριστικό Αρμενιστή και τα πανέμορφα ψαροχώρια Αυλάκι στα βόρεια και Καρκινάγρι στο νοτιότερο άκρο του νησιού, αποτελούν μια ζεστή «συντροφιά», δημοφιλή στους Έλληνες και ξένους τουρίστες, μακριά απ΄ τον Άγιο Κήρυκο. Ο Αρμενιστής μάλιστα, διαθέτει και μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τοποθεσία, γνωστή στους λάτρεις της πεζοπορίας. Είναι το φαράγγι του ποταμού Χάλαρη με τα πλατάνια, τα τρεχούμενα νερά και τη φυσική λίμνη, αληθινός παράδεισος για κείνους που αγαπούν τη φύση. Η αλήθεια είναι ότι η συγκεκριμένη ευρύτερη περιοχή είναι πραγματικά, βγαλμένη απ΄ τα παραμύθια των παιδικών μας χρόνων. Ένας τέτοιος μύθος τοποθετεί εδώ και τις νύμφες Ναϊάδες. Εδώ, κοντά στο Ιερό της Ταυροπόλου Αρτέμιδος –σήμερα σώζονται μόνον η προκυμαία και το δάπεδο του ιερού- ήταν, λέει, ο τόπος κατοικίας τους. Όσο για την παραλία του Να, τι να πει κανείς; Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά-πυκνά αποτελεί πεδίο…μάχης μεταξύ ελεύθερων κατασκηνωτών και αστυνομίας…
Γενικά, οι παραλίες της Ικαρίας είναι μαγικές σ΄ όποια πλευρά του νησιού και να «στρατοπεδεύσετε». Από το νότιο Καρκινάγρι ίσαμε το βόρειο Φανάρι, δεν θα ξέρετε πού να πρωτοβουτήξετε. Καρκινάγρι, Μαγγανίτης, Λιβάδι, Μεσακτή, Νας, Κάμπος, Θέρμα Λευκάδας, Φανάρι, Καραβόσταμο, Εύδηλος… Και αφού το νησί διαθέτει ικανοποιητικότατο οδικό δίκτυο, κατά μήκος του βουνού Αθέρας, που ενώνει τη μια άκρη του με την άλλη, αξίζει να το γνωρίσετε σπιθαμή προς σπιθαμή και γιατί όχι, να επισκεφθείτε όλες τις ακτές του.
|
|
Ο …οικογενειάρχης Εύδηλος
Στο κέντρο της βόρειας ακτογραμμής θα βρείτε τον όμορφο Εύδηλο. Είναι κι αυτός χτισμένος αμφιθεατρικά γύρω από το απάνεμο τεχνητό λιμάνι του και αποτελεί δημοφιλή προορισμό οικογενειακού τουρισμού. Τα στενά δρομάκια του, τα σπίτια με τις αναρίθμητες γλάστρες, τα σκαλάκια, αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της ικαριώτικης αισθητικής.
Με ορμητήριο τον Εύδηλο ξεχυθείτε στα άκρως ενδιαφέροντα περίχωρα. Γνωρίστε τα χωριά της Μεσαριάς, Ακαμάτρα και Δάφνη, Πετροπούλι και Κοσοίκια, σταθείτε στην άκρη τους και αγναντέψετε το πέλαγος. Επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο του Κάμπου στην περιοχή της αρχαίας Οινόης, τη βυζαντινή εκκλησιά της Αγίας Ειρήνης κοντά στην θέση «Παλάτια» και τους Άγιους Πάντες στο δρόμο προς Καραβόσταμο.
Θα πρέπει να γνωρίζετε πως η Ικαρία ζει με τα πανηγύρια. Δε θα βρείτε εδώ ξεφαντώματα σε νυχτερινά κλαμπ και μπαρ. Εδώ θα ξεσαλώσετε στα υπέροχα πανηγύρια, που οργανώνονται ανά πυκνά χρονικά διαστήματα σε κάθε οικισμό του νησιού. Μη λησμονείτε ότι ο Ικαριώτικος χορός είναι από τους ομορφότερους της λαϊκής μας παράδοσης και αν δεν τον ξέρετε, μη χάσετε την ευκαιρία να τον μάθετε στον τόπο της…παραγωγής του. Γενικά, ένα πανηγύρι στην Ικαρία είναι εμπειρία.
ΦΟΥΡΝΟΙ
Τρία νησάκια και μια συστάδα βραχονησίδων ολόγυρά τους, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ικαρίας και Σάμου, συμπληρώνουν το όμορφο σκηνικό του Ικαριώτικου Πελάγους, εδώ που βυθίστηκε ο επιπόλαιος γιος του Δαίδαλου, προσπαθώντας να αποδράσει με τα κέρινα φτερά του από την Κρήτη.
Οι Φούρνοι, η Θύμαινα κι ο Άγιος Μηνάς μαζί με τις ακατοίκητες περιφερειακές βραχονησίδες Θυμαινάκι, Αλατονήσι, Μακρονήσι, Μεγάλος και Μικρός Ανθρωποφάγος, Στρογγυλό, Πλάκα, Πλακάκι και Πρασονησάκι αποτελούν το μεγαλύτερο μικρο-νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου.
Η Θύμαινα κι ο Άγιος Μηνάς έχουν κατοίκους, που μπορείτε να τους μετρήσετε έναν προς έναν. Οι «ζωγραφιστοί» Φούρνοι όμως, αριθμούν αρκετές εκατοντάδες. Διαθέτουν μάλιστα και μια ικανοποιητικότατη υποδομή φιλοξενίας (ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα) καθώς επίσης και κάποια γραφικά ταβερνάκια που αναλαμβάνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη σίτιση των επισκεπτών τους.
Αν ζητάτε, λοιπόν, ήρεμες διακοπές και έχετε και σκάφος, δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή. Δροσιστικές βουτιές υπόσχονται οι ακτές Καμπί, Πετροκοπιό, Ελιδάκι, Πελικανιά και Άγιος Γιάννης στο νότιο τμήμα των Φούρνων, αλλά και η υπέροχη Χρυσομηλιά, η Ψιλή Άμμος, ο Κάλαμος, τα Βουρκάδια, τα Κουμανά και το Μπαλί στο βόρειο κομμάτι του νησιού.
Τι θα φάω
Οι ντόπιοι ασχολούνται κατά κανόνα με το ψάρεμα, τη γη και τα ζώα. Συνεπώς ότι παράγεται από αυτά, καταναλώνεται άφοβα και χωρίς συστολή. Τόσο στα ρεστοράν των μεγάλων πόλεων, όσο και (κυρίως σ΄ αυτά) στα γραφικά ταβερνάκια των χωριών εμπιστευτείτε τις προτάσεις του μάγειρα (δηλαδή, συνήθως, είναι μαγείρισσα). Οι Ικαριώτες είναι καλοφαγάδες. Εδώ θα φάτε φρεσκότατα ψάρια και κρέατα (ιδίως κατσίκι) μαγειρεμένα σε διάφορες συνταγές. Θα τα συνοδεύσετε με «καθούρα» (ντόπιο τυρί, που συνηθίζουν να το φτιάχνουν στα σπίτια) και μαύρο δυνατό κρασί τοπικής παραγωγής.
Χρήσιμα Τηλέφωνα στην Ικαρία και τους Φούρνους (κωδικός 22750)
* Αναπτυξιακή Εταιρία Ικαρίας: 32734
* Ο.Α.: 23322
* Αεροδρόμιο: 32197
* Λιμεναρχείο Αγίου Κηρύκου: 22207
* Λιμεναρχείο Ευδήλου: 31007
* Λιμεναρχείο Φούρνων: 51207
* Πρακτορείο ακτοπλοϊκών εισιτηρίων Ευδήλου: 31990
* Δήμος Αγίου Κηρύκου: 22202
* Δήμος Ευδήλου: 31450
* Δήμος Ραχών: 41216-7
* Δήμος Φούρνων: 51366
* Ιαματικές Πηγές Θερμών: 22202
* Αν έχετε σκάφος: 22011
|