Στοιχεία ταυτότητας
Η Αίγινα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί του Αργοσαρωνικού κόλπου.
Στην απογραφή του 2001, είχε πληθυσμό 13.552 κατοίκων.
Εξ αυτών, οι 7.783 κατοικούσαν στην πόλη της Αίγινας ενώ οι υπόλοιποι στους οικισμούς Βαθέος, Κυψέλης, Μεσαγρού, Πέρδικας.
Η πιο γνωστή παραλία του νησιού είναι η Αγία Μαρίνα.
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα νησιά του Αργοσαρωνικού, η Αίγινα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός για τους Αθηναίους.
Ενδείκνυται δε, για εξορμήσεις τα Σαββατοκύριακα.
Έχει σημαντικά ιστορικά αξιοθέατα όπως ο ναός της Αφαίας, η Παλαιοχώρα - γνωστή και ως "νησιωτικός" Μυστράς - τα υπολείμματα του ναού του Ελλανίου Διός, ο προϊστορικός οικισμός της Κολώνας αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Λόγω της σχετικά μικρής απόστασης που την χωρίζει με την Αθήνα, η Αίγινα έχει εξελιχθεί σε "θαλάσσιο" προάστιο της πρωτεύουσας, με αυξημένη - ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια - οικοδόμηση εξοχικών κατοικιών.
Ιστορικά στοιχεία
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το νησί ήταν αποικία της Επιδαύρου.
Η θέση της ανάμεσα σε Αττική και Πελοπόννησο, την είχε καταστήσει εμπορικό κέντρο.
Πιστεύεται ότι, οι πρώτοι κάτοικοί της είχαν έλθει από την Μικρά Ασία.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως, σε ανασκαφές που έχουν γίνει, βρέθηκαν Μινωικά κεραμικά του 2000 π.Χ. περίπου.
Ακόμη, έχουν βρεθεί κοσμήματα από χρυσό που ανήκουν στη ύστερη περίοδο της Μυκηναικής τέχνης, τα οποία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Μυκηναικός πολιτισμός διατηρήθηκε στο νησί για μερικές γενιές μετά τη Δωρική κατάκτηση του Άργους και της Λακεδαίμονος.
Ωστόσο, η επικράτηση των Δωριέων δεν πρέπει να έγινε προ του 9ου αι.π.Χ.
Ένα από τα αρχαιότερα ιστορικά δεδομένα, είναι η συμμετοχή της Αίγινας στην Συμμαχία της Καλαυρίας μαζί με την Αθήνα, το Βοιωτικό Ορχομενό, την Τροιζήνα, την Ερμιόνη, τη Ναυπλία και την Πρασίη, με σκοπό την πάταξη της ακμάζουσας πειρατείας στο Αιγαίο, λόγω της παρακμής των Μυκηναίων.
Συμπεραίνεται λοιπόν ότι, η ναυτική δύναμη του νησιού ήταν σημαντική και πριν την Δωρική εποχή.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι στην Αίγινα κόπηκαν τα πρώτα νομίσματα επί ευρωπαικού εδάφους, 30-40 χρόνια μετά την επινόηση του νομίσματος από τους Λυδούς το 700 π.Χ.
Το γεγονός ότι τα αιγινήτικα νομίσματα, μέτρα και σταθμά ήταν ένα από τα δύο συστήματα μέτρησης σε ευρεία χρήση του Ελληνικού κόσμου είναι αρκετό για να καταδειχθεί η εμπορική σημασία του νησιού.
Κατά τη διάρκεια του Ληλάντιου πολέμου - περίπου 650 π.Χ. - η Αίγινα φαίνεται να παίρνει το μέρος της Ερέτριας, έτσι εξηγείται η σύγκρουση με τη Σάμο, ένα ηγετικό μέλος της αντίπαλης συμμαχίας με βάση την Χαλκίδα.
Τον 6ο αιώνα, η Αίγινα είναι μέτοχος στον εμπορικό σταθμό της Ναυκράτιδος.
Η πόλη της Αίγινας
Η Αίγινα είναι η ομώνυμη πρωτεύουσα του νησιού και βρίσκεται στη Δυτική πλευρά του.
Στην είσοδο του λιμανιού ο μικρός κατάλευκος ναός του Αη Νικόλα του Θαλασσινού καλωσορίζει τον επισκέπτη.
Η πρώτη εντύπωση έρχεται από τα νεοκλασσικά κτίρια, στις αποχρώσεις γήινων χρωμάτων, που βρίσκονται κατά μήκος της παραλίας του νησιού.
Πολλά από αυτά τα κτίρια, στεγάζουν στο ισόγειο καφενεία και ζαχαροπλαστεία, αλλά και καταστήματα των Τραπεζών.
Επίσης, χαρακτηριστική εικόνα για τον επισκέπτη αποτελούν τα μόνιππα αμαξάκια που ασταμάτητα διασχίζουν τον παραλιακό δρόμο γεμάτα τουρίστες.
Πολύ κοντά στο λιμάνι, υπάρχει ο αρχαιολογικός χώρος της “Κολώνας”, όπως είναι γνωστός από την μοναδική τραυματισμένη κολώνα, απομεινάρι του ναού του Απόλλωνα Δελφινίου, που παλιότερα δέσποζε στον λόφο.
Στον ίδιο χώρο, οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν αποκαλύψει την παρουσία οικισμών, που ξεπερνούν τους δέκα κατά σειρά χρονολόγησης, με αρχή την πρώιμη εποχή του χαλκού (3000 πχ).
Στον ίδιο χώρο, εκτός απο τα ερείπια και την κολώνα του ναού του Απόλλωνα, σώζεται επίσης μια σειρα κτισμάτων, θεμέλια ναού της Άρτεμης, ο τάφος του Φώκου, όπως και ένα μεγάλο μερος από το υστερορωμαικό τείχος (3ος αιώνας μ.Χ.).
Στο χώρο του λόφου της "Κολώνας", βρίσκεται σήμερα και το Αρχαιολογικό Μουσείου Αίγινας.
Κάτω απο τον λόφο της "Κολώνας", ξεχωρίζουν ακόμα και σήμερα τα ίχνη των μόλων του περίφημου “κρυπτού λιμένα”, δηλαδή του πολεμικού λιμανιού της αρχαίας Αίγινας.
Η είσοδος ήταν οχυρωμένη με πυργίσκους και κλεισμένη με ισχυρή αλυσίδα.
Εκεί, υπήρχαν οι νεώσοικοι που στέγαζαν τις περίπου 400 τριήρεις που διέθετε η Αρχαία Αίγινα της εποχή της ακμής της.
Έξω απο το λιμάνι, υπήρχε ένα σύστημα με τεχνητούς υφάλους - ένα είδος θαλάσσιου ναρκοπεδίου - που έκανε πολύ δύσκολη και συνάμα επικίνδυνη την είσοδο στους “αμύητους” αντιπάλους.
Επίσης, μέσα στην πόλη, βρίσκονται ο Πύργος Μαρκέλλου, το Καποδιστριακό Κυβερνείο, η ιστορική Μητρόπολη της Αίγινας και πολλά άλλα αξιοθέατα και μνημεία .
Διαμέρισμα Μεσαγρού
Μέχρι το 1950 περίπου, το Δημοτικό Διαμέρισμα Μεσαγρού - πρώην Κοινότητα Μεσαγρού - ήταν μια αγροτική περιοχή του νησιού και η απασχόληση των κατοίκων κατά κύριο λόγο ήταν αγροτικές εργασίες, και κατά δεύτερο με τη συλλογή ρητίνης.
Όμως, με την αξιοποίηση του όμορφου όρμου, της μέχρι τότε έρημης περιοχής της Αγίας Μαρίνας, που σ' αυτό, κύριος μοχλός ήταν η ύπαρξη του Ναού της Αφαίας, άλλαξε η δομή της ζωής των κατοίκων της Κοινότητας Μεσαγρού.
Έτσι, η Κοινότητα, από αγροτική περιοχή έγινε τουριστική, συμπεριλαμβανομένου και του οικισμού της Βαγίας.
Σήμερα, η πλειοψηφία των κατοίκων της Κοινότητας, έχει ως κύρια απασχόληση τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Διαμέρισμα Κυψέλης
Από την κατεστραμμένη Βασιλική Εκκλησία, που βρισκόταν στο σημερινό δρόμο Αίγινας - Κυψέλης, περίπου τριακόσια μέτρα από την πλατεία της Κοινότητας, πήρε το όνομά της η περιοχή.
Πολύ αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 1917, πήρε και η συσταθείσα τότε Κοινότητα το ίδιο όνομα και την ονομασία Χαλασμένη. την οποία διατήρησε μέχρι το 1949, οπότε και ονομάστηκε Κυψέλη.
Ολόκληρη η περιοχή της Κοινότητας, κατά την ακμή της Αίγινας - από το 750 έως το 300 π.Χ. - ήταν κατοικήσιμη, κι αυτό αποδεικνύεται από τα θραύσματα αγγείων που, ακόμα και σήμερα, συναντώνται στους αγρούς όλης της Κοινότητας.
|
|
Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα - όπως πλήθος λαξευτών τάφων, λατομεία πωρόλιθου κ.α. - υπάρχουν σε όλη τη βορινή πλευρά της Κοινότητας.
Κοντά στο Λεόντι, στα σύνορα Κυψέλης - Βαθέος, μέσα στο ποτάμι, υπάρχουν ίχνη θεμελίων αρχαίου κτίσματος.
Στον Άγιο Νικόλα, συναντώνται ερείπια αρχαίου θεάτρου.
Η παλαιότητα της περιοχής φαίνεται ακόμα από τη διατήρηση πανάρχαιων εθίμων - τα πιο γνωστά από τα οποία είναι ο Λειδινός και ο Κλείδωνας - ενώ κατά το παρελθόν οι κάτοικοι ήταν γεωργοί, ναυτικοί αλλά και περίφημοι δύτες και κέρδιζαν αρκετά χρήματα.
Για αυτό το λόγο, πολλά σπίτια της εποχής ήταν νεοκλασικά διώροφα.
Το κτίσιμο της κεντρικής εκκλησίας του χωριού άρχισε το 1875 και ολοκληρώθηκε το 1880.
Κτίστηκε σε Βυζαντινό ρυθμό, δίπλα στη θέση της παλιάς Ευαγγελίστριας που κάηκε.
Το κτίριο του πρ. Κοινοτικού Γραφείου κτίστηκε το 1887 για Σχολείο.
Η στέγη του ήταν πανομοιότυπη της στέγης του ναού της Αφαίας.
Διαμέρισμα Πέρδικας
Πρόκειται για το πιο γραφικό χωριό της Αίγινας.
Ένα παλιό ψαροχώρι, το οποίο σήμερα, λόγω της γραφικότητάς του, συγκεντρώνει πλήθος τουριστών.
Τα χρόνια που οι πειρατές όργωναν τις θάλασσες του Αιγαίου, ο όρμος της Πέρδικας ήταν το κρυσφύγετό τους.
Μέχρι τον πόλεμο του 1940, η Πέρδικα ήταν το νοτιοδυτικό οχυρό της Αίγινας, που μαζί με το νοτιοανατολικό του Τούρλου, προστάτευαν τον Πειραιά από ναυτική εχθρική επέμβαση.
Διαμέρισμα Σουβάλας
Το Δημοτικό Διαμέρισμα Βαθέως - πρώην Κοινότητα Βαθέος - το παλιό Κοκαλάκι, όπως λεγόταν προπολεμικά, με τους οικισμούς των Αγίων και της Σουβάλας, από γεωργική περιοχή, που ήταν μέχρι το 1950 περίπου, έγινε τουριστική, λόγω της Σουβάλας, που βρίσκεται στην ακρογιαλιά.
Η λέξη "Σουβάλα" σημαίνει τεχνητή υπόγεια δεξαμενή νερού και πιθανόν η ονομασία να προέρχεται από τις λαξευμένες δεξαμενές της αρχαιότητας, που ήταν στα βράχια κοντά την πηγή των ιαματικών νερών της περιοχής.
Τα ιαματικά λουτρά της Σουβάλας, γνωστά με την παλιά ονομασία "Θερμά", βρίσκονται στη Σουβάλα, στη βόρεια πλευρά του νησιού.
Τα νερά που αναβλύζουν, έχουν γεύση αρμυρή και θερμοκρασία 25 βαθμούς Κελσίου, ενώ περιέχουν, σε κάθε λίτρο, 8,5 γραμμάρια χλωριούχο μαγνήσιο, 1,2 γραμμάρια γύψο και άλλα άλατα σε μικρότερες ποσότητες.
Είναι αλκαλικά και χρησιμοποιούνται εσωτερικά για στομαχικές διαταραχές, δυσπεψίες, δυσκοιλιότητα, χοιράδωση και εξωτερικά για αρθρίτιδες, ρευματισμούς, παθήσεις της μήτρας και της ωοθήκης.
Η Σουβάλα είναι το δεύτερο σε κίνηση λιμάνι της Αίγινας.
Το λιμάνι αυτό, χρησιμοποιούταν και στην προχριστιανική εποχή από τους κατοίκους της Παλαιοχώρας, που τότε ονομαζόταν Οία.
Κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους, η Σουβάλα ήταν ο ταρσανάς - το λιμάνι δηλαδή - της Παληαχώρας.
Προπολεμικά, η Σουβάλα είχε μεγάλη εμπορική κίνηση ειδικά κατά τούς θερινούς μήνες.
Τότε, πολλά καΐκια, καθημερινά φόρτωναν κανάτια, πουριά (πωρόλιθους), σύκα και σταφύλια με προορισμό τον Πειραιά.
Σήμερα, κατά τους θερινούς μήνες, η Σουβάλα είναι γεμάτη από ζωή και κίνηση ως παραθεριστικό θέρετρο.
Για την εξυπηρέτηση των τουριστών, υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, όπως επίσης εστιατόρια, ταβέρνες και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης.
Επίσης, υπάρχει και ακτοπλοική σύνδεση με τον Πειραιά.
Κείμενο - Φωτογραφίες: Θ. Αθανασιάδης
ΠΗΓΗ: Δήμος Αίγινας
|