Το ζευγάρι των ξένων προσπαθούσε ώρα τώρα, με σπαστά ελληνικά και μικρές χειρονομίες, να εξηγήσει στην ηλικιωμένη Κρητική τι έψαχνε. Η 70χρονη γυναίκα έβγαλε ένα επιφώνημα έκπληξης, όταν τελικά αντιλήφθηκε ότι αυτό που ζητούσαν οι δύο ξένοι δεν ήταν οδηγίες για να φτάσουν σε κάποια παραλία της Κρήτης, αλλά...αγκιναράκια τουρσί Γέργερης και ξινόχοντρο τραχανά Σητείας. Οι δύο Αμερικανοί δεν είναι "παράξενοι ταξιδιώτες". Αποτελούν μέρος μιας ολοένα μεγαλύτερης ομάδας ταξιδιωτών από τις ΗΠΑ (σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του "Cornell University", το 50% των Αμερικανών τουριστών!), που εκφράζουν ενδιαφέρον για εκδηλώσεις γαστρονομικού τουρισμού στο επόμενο ταξίδι τους.

Ήδη, ένας στους δέκα Αμερικανούς ταξιδιώτες (αναλογία που εκτιμάται ότι είναι υψηλότερη στην Ευρώπη) περιλαμβάνει στο πρόγραμμά του γαστρονομικές και οινικές δραστηριότητες, με αυξημένο ενδιαφέρον για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάποιου τόπου. Κάτι διόλου ευκαταφρόνητο, αν αναλογιστεί κάποιος ότι "το 30%-50% των εσόδων του τουρισμού σχετίζονται με τη διατροφή", όπως δηλώνει ο πρόεδρος της "Ελληνικής Ακαδημίας Γεύσης", Αντώνης Παναγιωτόπουλος. Βέβαια, το πιθανότερο θα ήταν, οι Αμερικανοί της ιστορίας μας να έχουν βρεθεί για γαστρονομικό τουρισμό στην Τοσκάνη, το Μπορντό, την Ταϊλάνδη, το Τόκιο ή και τη γειτονική Τουρκία, αντί για την Ελλάδα. Κι αυτό διότι, "η Ελλάδα σχεδόν δεν υπάρχει στον διεθνή γαστρονομικό χάρτη", σύμφωνα τουλάχιστον με τον κ.Παναγιωτόπουλο.

"Ο γαστρονομικός τουρισμός είναι μια αγορά που βρίσκεται στο γίγνεσθαι και εσχάτως γνωρίζει δημιουργική έκρηξη. Υπάρχει ολοένα εντονότερο ενδιαφέρον. Στην Ευρώπη, οι πιο δημοφιλείς γαστρονομικοί προορισμοί σήμερα είναι Τοσκάνη και Μπορντό, Καταλονία και Βόρεια Ιταλία. Παγκοσμίως, τα σκήπτρα κρατάει η Ταϊλάνδη", επισημαίνει ο κ.Παναγιωτόπουλος, σύμφωνα με τον οποίο «οι τουρίστες της συγκεκριμένης κατηγορίας ξοδεύουν πολλά και δεν ρωτάνε 'πόσο κάνει'». Κατά τον ίδιο, η Ελλάδα θα μπορούσε να προσφέρει πακέτα γαστρονομικού/οινικού τουρισμού με μεγάλη απήχηση, διοργανώνοντας από γευσιγνωσίες ελαιολάδου και τυριών, μέχρι μαθήματα παρασκευής χαρακτηριστικών ελληνικών προϊόντων (πχ, λιαστή ντομάτα) και γλέντια με την ευκαιρία παραγωγής ρακής ή κρασιού.

Κατά τον κ.Παναγιωτόπουλο, χρειάζονται υποδομές γαστρονομικού τουρισμού και δικτύωσή τους σε ενιαία ηλεκτρονική σελίδα, εκπαίδευση των "δικών μας" τουριστικών πρακτόρων για να οργανώνουν ειδικά πακέτα και προσέγγιση των ξένων. Συνολικά, απαραίτητη είναι μια εθνική πολιτική γαστρονομίας. Για παράδειγμα, όπως επισημαίνει, τα ελληνικά εστιατόρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, "έχουν αφεθεί στην τύχη τους". "Δεν έχουμε καταλήξει καν σε έναν ελληνικό τρόπο για να γευματίζεις, όπως για παράδειγμα οι Ισπανοί έχουν καθιερώσει τα tapas και οι Ιταλοί τα antipasti. Επίσης, στα ελληνικά εστιατόρια του εξωτερικού, πρέπει να υπάρχει ένα ελάχιστο ελληνικών προϊόντων, που θα χρησιμοποιούνται για την ελληνική κουζίνα, κάτι που δεν γίνεται σήμερα", παρατηρεί.

"Ηλεκτρονικοί" επισκέπτες στους ...δρόμους του κρασιού

Αυξημένο ενδιαφέρον για τους "Δρόμους του Κρασιού" στη Β.Ελλάδα φαίνεται ότι επιδεικνύουν το τελευταίο διάστημα ολοένα και περισσότεροι ξένοι, από ΗΠΑ, Γερμανία και Ρωσία, αλλά και από Κορέα και Βραζιλία. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα "χτυπήματα" χρηστών στην ιστοσελίδα "wineroads.gr", καθώς η καταγραφή των τουριστικών ροών στα βορειοελλαδικά οινοποιεία είναι δύσκολη και δεν έχει μέχρι σήμερα πραγματοποιηθεί (παλαιότερες στατιστικές κάνουν λόγο για περίπου 200.000 Έλληνες και ξένους επισκέπτες ετησίως). Σύμφωνα με τον διευθυντή της Ένωσης Οινοπαραγωγών Αμπελώνα Βόρειας Ελλάδας (ΕΝΟΑΒΕ), Γιάννη Αλμπάνη, από το σύνολο των επισκέψεων που δέχτηκε η ιστοσελίδα "wineroads.gr" στο πρώτο εξάμηνο 2009, το 70% προερχόταν από ξένους και μόνο το 30% από Έλληνες. "Από τους ξένους επισκέπτες της ιστοσελίδας, το 20% ήταν Αμερικανοί, το 9% Γερμανοί και το 4% Κινέζοι, ενώ ακολουθούν κατά σειρά οι Ρώσοι, Καναδοί, Ουκρανοί, Βραζιλιάνοι και Κορεάτες", δήλωσε ο κ.Αλμπάνης, διευκρινίζοντας ότι, μεταξύ αυτών, μπορεί να περιλαμβάνονται και εμπορικοί επισκέπτες, εκτός από τουρίστες. Στο σύνολο του 2008, ξένοι ήταν το 40% των επισκεπτών της σελίδας. "Θεωρούμε ότι υπάρχει αυξημένη δυναμική στα κρασιά και τον οινοτουρισμό", σημειώνει ο κ.Αλμπάνης, σύμφωνα με τον οποίο, στη διάρκεια της Philoxenia, στελέχη της ΕΝΟΑΒΕ είχαν επαφή με τουριστικά πρακτορεία, που ενδιαφέρονται για ειδικά πακέτα οινοτουρισμού στη Β.Ελλάδα (πχ, από Ινδία), χωρίς ωστόσο να υπάρχουν μέχρι στιγμής απτά αποτελέσματα.

5.500 επισκέπτες σε δύο ημέρες

Ενδεικτικό της δυναμικής του κλάδου, πάντως, είναι το γεγονός ότι κατά το διήμερο εκδηλώσεων "Ανοιχτές Πόρτες", που διοργάνωσε η ΕΝΟΑΒΕ, τα βορειοελλαδικά οινοποιεία επισκέφτηκαν πάνω από 5.500 άτομα μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο. Γενικά, πάντως, οι ξένοι "οινοτουρίστες" στην Ελλάδα φαίνεται ότι έρχονται μεμονωμένα και όχι σε γκρουπ, καθώς τα ειδικά τουριστικά πακέτα σπανίζουν. Για να αυξηθούν οι ροές, σημειώνουν οι φορείς του κλάδου, η Ελλάδα πρέπει να καθιερωθεί ως επίσημος γαστρονομικός-οινοτουριστικός προορισμός και να προβληθεί επισήμως ως τέτοιος, π.χ. στα κατά καιρούς διαφημιστικά έντυπα (και όχι μόνο του ΕΟΤ). Χαρακτηριστικό της δυναμικής του κλάδου γαστρονομικού-οινικού τουρισμού είναι το γεγονός ότι στον παγκόσμιο ιστό καταγράφονται 19.100.000 αναζητήσεις για "gourmet travel" (ταξίδια "γκουρμέ") και άλλες 10.500.000 για "gourmet club", καθώς και 84.000 για "γαστρονομικά ταξίδια" και 358.000 για "γαστρονομικές διακοπές".

Αλεξάνδρα Γούτα