“Η Ελλάδα με έκανε άνθρωπο, αλλά με έδιωξε. Έχετε δει Αφρικανό να προοδεύει στην Ελλάδα;” Ο Νιγηριανός, Σαμ Τσέκουας, αναγνωρισμένος από την ελληνική κυβέρνηση “Πρέσβης του Ελληνισμού”, ο βιβλιοπώλης αρχαίων συγγραμμάτων της Νέας Υόρκης, επέστρεψε στην Ελλάδα και τη “γυρνάει” απ' άκρη σ' άκρη, για να μιλήσει σε μαθητές και σπουδαστές για “Το θαύμα να νιώθεις Έλληνας”, όπως ο ίδιος το βίωσε και το κατέγραψε στο βιβλίο του με τον τίτλο αυτό.
Ο Νιγηριανός, που τη δεκαετία του '80 ήλθε στη Θεσσαλονίκη για σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, για να καταλήξει στις ΗΠΑ, ανοίγοντας το μοναδικό βιβλιοπωλείο με ελληνικούς τίτλους στη Νέα Υόρκη, μιλάει -σε άπταιστα ελληνικά- και υπερασπίζεται με πάθος την Ελλάδα της κρίσης και τους Έλληνες, απορρίπτοντας με θυμό τον χαρακτηρισμό των “τεμπέληδων”, που στη δίνη της οικονομικής κρίσης τους αποδίδεται κατά καιρούς, ενώ εξηγεί τους λόγους, για τους οποίους δεν κατάφερε να “ριζώσει” στη Ελλάδα.
“Η αγάπη για την Ελλάδα”
“Η Ελλάδα για μένα παραμένει πάντα η χώρα που έδωσε το φως στην ανθρωπότητα και οι άνθρωποί της, εκείνοι που γνωρίζουν καλύτερα απ' όλους τη φιλανθρωπία και τη φιλοξενία. Όλοι οι νέοι άνθρωποι στη Γη κατά κάποιο τρόπο επιδιώκουν να γίνουν Έλληνες, αφού όποιος θέλει να γίνει φιλόσοφος, μαθαίνει τον Αριστοτέλη, όποιος γιατρός τον Ιπποκράτη και όποιος θεατρικός συγγραφέας τον Αριστοφάνη”, επισημαίνει, ενώ σχολιάζοντας την αρνητική δημοσιότητα για τη χώρα που πυροδότησε η οικονομική κρίση επισημαίνει ότι “αυτοί που κατηγορούν την Ελλάδα, δεν καταλαβαίνουν, πως άλλο είναι μία χώρα και οι άνθρωποί της και άλλο η διαχείριση μίας κρίσης”.
“Να μην μπερδεύουμε την κρίση, που είναι παγκόσμια, με το τι σημαίνει Ελλάδα. Εδώ έχουν μετατρέψει τις οικονομίες των χωρών σε καζίνο και σε αυτά τα οικονομικά συστήματα πρέπει να μπει φρένο”, επισημαίνει και διερωτάται “πώς μπορούν να λένε ότι οι Έλληνες είναι τεμπέληδες, όταν ελληνόπουλα, σπουδαία μυαλά, πηγαίνουν στο εξωτερικό και διαπρέπουν, δεν τους γνωρίζουν, χρειάζεται να απαριθμήσουμε τα πάμπολλα παραδείγματα πετυχημένων Ελλήνων παγκοσμίως, όπως της Χάφινγκτον;”
“Η παιδεία όχημα εξόδου από την κρίση”
Ο κ.Τσέκουας θεωρεί ότι η κρίση αποτελεί ευκαιρία για τους Έλληνες να κάνουν ριζικές αλλαγές σε τομείς και παθογένειες που κρατάνε δέσμια την Ελλάδα, θεωρώντας ότι ο πνευματικός πλούτος της χώρας είναι εκείνος που μπορεί να τη βγάλει από τα αδιέξοδά της και να εξασφαλίσει ευημερία στους πολίτες της και ένα καλό μέλλον στους νέους ανθρώπους. “Αν μου δινόταν η ευκαιρία να προτείνω κάποιες λύσεις, θα έλεγα ότι πρέπει να γίνουν μεγάλες επενδύσεις στην Παιδεία, ώστε η Ελλάδα να ανοιχτεί και να μπορεί να ζει από τον πνευματικό της πλούτο. Πώς είναι δυνατόν να μην έχει η Ελλάδα το καλύτερο πανεπιστήμιο Φιλοσοφικής, όπου έστω για ένα τρίμηνο να έρχονται παιδιά από τις ΗΠΑ, την Αφρική, την Ασία κ.λπ. φέρνοντας συνάλλαγμα, γνωρίζοντας τη χώρα, διαφημίζοντας τις ομορφιές της, ανοίγοντας νέες αγορές για τα προϊόντα της; Η παγκοσμιοποίηση δεν υπάρχει μόνο στην οικονομία, υπάρχει και στον πολιτισμό, όπου δεν έχει τίποτε το κακό”, λέει χαρακτηριστικά. Μάλιστα εκτιμά ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια “δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν τα Πανεπιστήμια του εξωτερικού, μπορεί κάποια ξένα να υπερτερούν σε μηχανήματα ή εξοπλισμό, αλλά στην παροχή γνώσης τα ελληνικά είναι ισάξια”.
“Τα μαυζεύεις και φεύγεις”
Η αγάπη του κ.Τσέκουας δε στάθηκε αρκετή να τον κρατήσει στην Ελλάδα, παρά το ότι και σήμερα δηλώνει ότι θα ήθελε να φτιάξει τη ζωή του εδώ και να εργαστεί, ώστε να ανοίξουν αμοιβαία επωφελείς διαύλοι επικοινωνίας της Ελλάδας με τη Νιγηρία. “Τουλάχιστον γλίτωσα από Ελληνίδα σύζυγο”, λέει αστειευόμενος.
Η ελληνική φιλολογία και φιλοσοφία ήταν που τον “τράβηξε” για σπουδές στη Θεσσαλονίκη, όμως, συνέχισε τις σπουδές στην Οδοντιατρική Σχολή του ΑΠΘ, παρακινούμενος από “την καθηγήτριά μου, η οποία μου είπε πως, αφού έμαθα αυτό που αγαπούσα, να σπουδάσω και κάτι πρακτικό, που να μου εξασφαλίσει το φαγητό”.
“Κι όμως επέστρεψα, με τον τρόπο μου, στη φιλολογία που μου εξασφάλισε την ευημερία”, προσθέτει, ο Νιγηριανός, που σήμερα διατηρεί ένα βιβλιοπωλείο στη Νέα Υόρκη και ετοιμάζεται να ανοίξει και δεύτερο στο Μπρόνγουεϊ μέχρι το τέλος του χρόνου. Όνειρό του, όπως λέει, θα ήταν “κάθε γειτονιά της Νέας Υόρκης, να έχει ένα ελληνικό βιβλιοπωλείο, για να μπορούν τα παιδιά να ανακαλύπτουν τον Καβάφη, τον Ρίτσο και τον Σεφέρη”.
Για τη μετανάστευσή του στις ΗΠΑ εξηγεί ότι “αγάπησα την Ελλάδα, μέσα από την εκπαίδευσή μου εδώ και έγινα οδοντίατρος, όμως σπούδασα και έφυγα, ενώ θα μπορούσα να μείνω εδώ και να βοηθήσω να ανοίξει η αγορά της Νιγηρίας για την Ελλάδα”.
Η γραφειοκρατεία, όπως σημειώνει, ακόμη και σε φορείς που έχουν θεσμοθετηθεί για να βοηθούν τις επιχειρηματικές προσπάθειες, είναι ο λόγος που πολλοί, ενώ έχουν την επιθυμία τελικά εγκαταλείπουν την προσπάθεια να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα. “Η Ελλάδα με έκανε άνθρωπο αλλά με έδιωξε. Βλέπεις ξένο από Αφρική να προοδεύει; Σπουδάζουμε και φεύγουμε. Όταν το περιβάλλον είναι εχθρικό, όταν μία απάντηση σε ένα απλό αίτημα μπορεί να καθυστερήσει εβδομάδες και μήνες γιατί να ταλαιπωρείται κανείς; Τα μαζεύεις και φεύγεις όταν είναι αυτό το κλίμα που συναντάς”, εξηγεί.
Μαρμελάδα από τη Χίο στη Νέα Υόρκη
Παρά την όποια απογοήτευσή του, πάντως, ο κ.Τσέκουας ουδέποτε παράτησε την προσπάθεια να προωθήσει την Ελλάδα, τα προϊόντα της, τη γλώσσα της, τον πολιτισμό της όπου και αν πήγε. Στη Νιγηρία έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια ένταξης της ελληνικής γλώσσας στα μαθήματα που διδάσκονται στα σχολεία, ενώ στο παρελθόν έχει προσπαθήσει να προωθήσει το ελληνικό ελαιόλαδο.
Στη Νέα Υόρκη, όπου ζει, αναλαμβάνει και κάνει μαθήματα ελληνικής γλώσσας ακόμη και σε Έλληνες ομογενείς, κάποιοι από τους οποίους, όπως λέει, έχουν ξεχάσει το θαύμα του να είσαι Έλληνας.
Πρόσφατα κατόρθωσε να βάλει στα ράφια δύο σούπερ μάρκετ της Νέας Υόρκης μαρμελάδα που παράγει οικογενειακή επιχείρηση στη Χίο. “Θέλει πολλή δουλειά, όμως η Ελλάδα παράγει πάρα πολλά πράγματα που δεν τα βρίσκεις στο εξωτερικό, πάντα θα προσπαθώ να βρίσκω ανθρώπους που παράγουν ιδιαίτερα προϊόντα να βρουν αγορά να τα προωθήσουν”, λέει.
“Το θαύμα να νιώθεις Έλληνας”
Το βιβλίο του Σαμ Τσέκουας “Το θαύμα να νιώθεις Έλληνας” είναι ένα οδοιπορικό, που περιλαμβάνει δέκα συναντήσεις του με Έλληνες, οι οποίες υπήρξαν καθοριστικές για το δέσιμό του με την Ελλάδα.
“Διηγούμαι τις αναμνήσεις μου από τον πρώτο ταξιτζή, που με πήρε από το αεροδρόμιο και με πήγε στο σπίτι στη Θεσσαλονίκη, αλλά και τη συνάντησή μου με ένα ελληνόπουλο στην Αμερική, τον Γιώργο, που ντρεπόταν να πει ότι είναι Έλληνας και χρειάστηκε να τον πείσω ότι αγαπάει την Ελλάδα”.
