Οι θάνατοι από στεφανιαία νόσο και άλλες καρδιοπάθειες εμφανίζουν σημαντική μείωση διαχρονικά στην Ευρώπη, σε σημαντικό βαθμό με τη βοήθεια των φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερίνη (όπως οι στατίνες) και την αρτηριακή πίεση, αλλά και χάρη στον περιορισμό του καπνίσματος. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι θάνατοι από καρδιά έχουν υποχωρήσει τουλάχιστον στο μισό σε σχέση με τα επίπεδα της δεκαετίας του ʼ80, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, όμως η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι υπάρχουν ορισμένες χώρες που αποτελούν πηγή ανησυχίας, καθώς τα ποσοστά θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο παρουσιάζουν αυξητική τάση, ιδίως μεταξύ ορισμένων ομάδων του πληθυσμού (νέοι, γυναίκες). Η Ελλάδα ανήκει σε αυτές τις χώρες.

Η μελέτη τονίζει ότι παραμένουν ακόμα σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών, με χαρακτηριστική περίπτωση την Ελλάδα, όπου εμφανίζεται ακόμα και αύξηση των θανάτων από καρδιά σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού. Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, όπου τόσο μεταξύ των ανδρών, όσο και μεταξύ των γυναικών, καταγράφεται διαχρονικά αύξηση των θανάτων από καρδιά στα άτομα κάτω των 45 ετών.

Επίσης, στη χώρα μας δεν εμφανίζεται κάποια αξιοσημείωτη μείωση θανάτων από καρδιά μεταξύ 1980 - 2009 στο σύνολο των γυναικών, ενώ ειδικότερα μεταξύ των Ελληνίδων ηλικίας 45 - 54 ετών παρατηρείται συνεχής και σημαντική αύξηση των θανάτων από καρδιά. Για να εξηγήσει αυτή την «ελληνική εξαίρεση», η μελέτη επισημαίνει πως η Ελλάδα είχε το υψηλότερο ποσοστό καπνιστών (το 42% των ενηλίκων) στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2009, ενώ οι Έλληνες καπνιστές ηλικίας 25 έως 54 ετών (ποσοστό 54 - 57%) είναι υπερδιπλάσιοι από τους καπνιστές άνω των 55 ετών (ποσοστό 23%).

Ακόμα, η έρευνα τονίζει ότι η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας μεταξύ των ενηλίκων στην ΕΕ. Ειδικότερα για τα παιδιά, αναφέρεται πως (με βάση στοιχεία του 2010) πάνω από το 40% των Ελληνόπουλων ηλικίας 10 - 12 ετών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα - το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Μέλανι Νίκολς του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "European Heart Journal" της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιολογίας, σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερ, μελέτησαν τους θανάτους από καρδιοπάθεια στην Ευρώπη μεταξύ των ετών 1980 - 2009.

Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης παρατηρείται σταθερή μείωση των θανάτων από καρδιά τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες όλων των ηλικιών, παρά την αύξηση στα περιστατικά παχυσαρκίας και διαβήτη, που όμως προβάλλουν ως μια μελλοντική «βόμβα». Τις μεγαλύτερες μειώσεις καρδιολογικών θανάτων κατά την τελευταία 30ετία εμφανίζουν η Δανία, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Βρετανία και η Μάλτα.

Πάντως η στεφανιαία νόσος (που μπορεί να προκαλέσει εμφράγματα και εγκεφαλικά) παραμένει ακόμα η κυριότερη αιτία θανάτου στις ευρωπαϊκές και γενικότερα στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι το κάπνισμα θα συνεχίσει να αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την καρδιά και κατά τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι καρδιαγγειακές παθήσεις σκοτώνουν περίπου 17 εκατ. ανθρώπους το χρόνο διεθνώς. Στην Ευρωπαϊκή΄Ενωση, οι θάνατοι από καρδιά εκτιμώνται σε πάνω από 1,9 εκατομμύρια το χρόνο, αποτελώντας περίπου το 40% των συνολικών θανάτων από οποιαδήποτε αιτία στην ΕΕ. Στη χώρα μας (με βάση στοιχεία του 2009), όπως αναφέρει η έρευνα, οι θάνατοι από στεφανιαία νόσο εμφανίζονται να αποτελούν στους μεν άνδρες το 13% των συνολικών θανάτων, στις δε γυναίκες το 9%.

Σύμφωνα με τους βρετανούς επιστήμονες, το κόψιμο του τσιγάρου, η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση αποτελούν τις βασικές συστάσεις για την προστασία της καρδιάς και γενικότερα της υγείας.