Με κοινωνικά προγράμματα στήριξης των ασθενέστερων τάξεων μπορούμε να καταπολεμήσουμε το δεξιό λαϊκισμό και το φόβο, τονίζει ο Κόνι Ρόιτερ, Γενικός Γραμματέας του ευρωπαϊκού δικτύου Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων SOLIDAR σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική σελίδα EurActiv.com.

«Η παγκοσμιοποίηση επηρεάζει τα πάντα, αλλά δεν είναι η αιτία. Η πιο ανησυχητική πτυχή είναι ο παράγοντας φόβος», σημειώνει ο Κόνι Ρόιτερ και προσθέτει: «Μέχρι τώρα, έχουν παραμεληθεί πλήρως τα θέματα της κοινωνικής συνοχής. Μετά την κρίση του 2008, η μεγαλύτερη προσπάθεια δόθηκε από την ΕΕ σε δημοσιονομικές πολιτικές και τη δημοσιονομική εξυγίανση. Η κοινωνική ενοποίηση έμεινε εντελώς στο περιθώριο».

Ο ΓΓ της SOLIDAR προειδοποιεί ότι η κατάσταση αυτή ενισχύει το φόβο και την αβεβαιότητα. Αυτό έχει να κάνει με τον ανταγωνισμό, την παγκοσμιοποίηση, την τρομοκρατία, τις προσδοκίες ένταξης στην αγορά εργασίας, τις συντάξεις. Αυτό είναι που βλέπουμε τώρα. Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί απώλειες δεν πάνε και δεν ψηφίζουν πια. Όσοι ανήκουν στις κατώτερες και μεσαίες τάξεις, φοβούνται ότι θα χάσουν ακόμα περισσότερα, με αποτέλεσμα να ψηφίζουν τις λαϊκίστικες επιλογές, με τις λεγόμενες εύκολες λύσεις τους.

Ερωτηθείς αν το Brexit θα αναγκάσει την ηγεσία της ΕΕ να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στην κοινωνική πολιτική, ο Ρόιτερ λέει ότι «θα ήταν ωραίο αν αυτό το κρύο ντους βοηθούσε, αλλά ίσως το νερό δεν είναι αρκετά παγωμένο! Μια προκλητική απάντηση θα ήταν να πούμε ότι χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο, μπορούμε να ενισχύσουμε την κοινωνική πρόοδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αλλά εγώ δεν συμφωνώ. Οι Βρετανοί ψήφισαν εκτιμώντας ότι θα προστατευθούν σε εθνικό επίπεδο, για να μην βουτήξουν στα άγνωστα νερά της Ευρώπης, που δεν καταλαβαίνουν. Επανέρχεται λοιπόν ο παράγοντας φόβος και πάλι. Έχουμε τον πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων στο τραπέζι, και ο Πρόεδρος Γιούνκερ ζήτησε να γίνει κάτι στον κοινωνικό τομέα αλλά το ερώτημα είναι: Υπάρχει πραγματικά η βούληση για επενδύσεις σε κοινωνικές πολιτικές; Οι σκανδιναβικές χώρες λένε ότι έχουν ένα καλό κοινωνικό σύστημα που λειτουργεί ήδη, περισσότερο ή λιγότερο, έτσι δεν θέλουν καμία παρέμβαση, επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν. Οι Γερμανοί επίσης δεν θέλουν μια κοινωνική Ευρώπη. Κοιτάζοντας όμως νότια βλέπουμε ότι υπάρχει ήδη αυτή τη διαίρεση».

Ο Κόνι Ρόιτερ εκτιμά ότι πρέπει να πειστούν τα κράτη μέλη να ανοίξει μια συζήτηση για τα θέματα αυτά. «Αλλά σε ευρωπαϊκή προοπτική, όχι εθνική. Ιδιαίτερα στην κρίση των προσφύγων πρέπει να υπάρξει ευρωπαϊκή λύση. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κοινό πλαίσιο. Το πρώτο στάδιο θα είναι να επικεντρωθούμε σε επείγοντα και έκτακτης ανάγκης περιστατικά, όπου θα μπορούμε να παράσχουμε αμέσως ένα ελάχιστο επίπεδο υπηρεσιών. Σε δεύτερο στάδιο πρέπει να τους ενσωματώσουμε κοινωνικά. Δυστυχώς όμως, η ενσωμάτωση δεν μπορεί να συμβεί σε μια κοινωνία που αποσυντίθεται και όπου ο λαϊκισμός τρέφεται από αυτό. Ο μόνος τρόπος είναι να γίνουν κοινωνικές επενδύσεις και για τους Ευρωπαίους και για εκείνους που φθάνουν. Δεν μπορεί να υπάρξει μια εξισορρόπηση μεταξύ της παροχής, για παράδειγμα, κοινωνικής στέγης σε μία ομάδα, χωρίς να δίνουμε κάτι και στην άλλη πλευρά. Αυτό υποδαυλίζει τη φωτιά του λαϊκισμού. Φιλόδοξα κοινωνικά προγράμματα, από τα οποία επωφελούνται όλοι, υπονομεύουν τον λαϊκισμό, και αυτό είναι που χρειαζόμαστε…. Υπάρχουν διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα. Θα μπορούσε μάλιστα να ακουστεί λίγο λαϊκίστικο, αλλά θα ήθελα να πω ότι γιατί είχαμε αρκετά χρήματα για να σώσουμε τις τράπεζες, αλλά αγωνιζόμαστε να βρούμε δαπάνες για κοινωνικά προγράμματα;»