Όταν γράφει κανείς για την Κρήτη, πρέπει να βάζει αυτοπεριορισμούς. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά επειδή κινδυνεύει, αν αφεθεί, να μετατρέψει το ρεπορτάζ του σε διήγημα και στον δημοσιογραφικό λόγο υπάρχουν όρια. Είναι αυτό που λένε, «επειδή δεν ξέρω τι να πρωτογράψω, ας τα γράψω όλα»…Για να μην πέσω, λοιπόν, στην παγίδα της λεβεντογέννας, θ΄ ακολουθήσω το παράδειγμα των συναδέρφων που ταξίδεψαν στα Χανιά και το Ηράκλειο και θα προσπαθήσω να δώσω τα βασικά για το νομό Ρεθύμνης, που κι αυτό σχετικό είναι. Γιατί «βασικά» σ΄ ετούτο το νομό, είναι όλα…
Καταρχάς, θα έλεγα ότι ο συγκεκριμένος κρητικός νομός είναι από τους πλέον ευλογημένους σε φυσική ομορφιά, έτσι καθώς απλώνεται ανάμεσα στους συμπαγείς όγκους δύο φημισμένων βουνών, του Ψηλορείτη και των Λευκών Όρεων. Αν προσθέσουμε τις μοναδικής ομορφιάς παραθαλάσσιες τοποθεσίες του, τόσο από την πλευρά του Αιγαίου όσο και από εκείνη του Λιβυκού πελάγους, αν συμπληρώσουμε τα υπέροχους οικισμούς του, όπως, για παράδειγμα, τα Ανώγεια και η Αργυρούπολη και αν συνυπολογίσουμε τη βαριά ιστορική αξία της περίφημης μονής Αρκαδίου και των Ανωγείων, ε, τότε το αποτέλεσμα δικαιολογεί και με το παραπάνω τους κολακευτικούς χαρακτηρισμούς, που έχουν αποδοθεί κατά καιρούς σ΄ αυτό το κομμάτι της ελληνικής γης.
Το Ρέθυμνο
Η ομώνυμη πρωτεύουσα του νομού Ρεθύμνης, είναι ο τόπος που θα αντικρύσετε κατεβαίνοντας από το πλοίο (μπορείτε να έρθετε και με αεροπλάνο, μέσω του αεροδρομίου Χανίων, απ΄ όπου θα σας φέρει λεωφορείο της Ο.Α.) και θα ερωτευτείτε με την πρώτη ματιά. Σημαδεμένη όμορφα με τα στοιχεία του μακρινού παρελθόντος της (ενετικά τείχη και οικήματα, κτήρια αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής, τζαμιά) η σύγχρονη πόλη μαγνητίζει τον επισκέπτη. Αν δεν έχετε κλείσει ήδη κατάλυμα, μην πτοήστε. Η υποδομή του Ρεθύμνου σε φιλοξενία είναι εντυπωσιακή. Οι ξενοδοχειακές μονάδες πάμπολλες και τα επιπλωμένα διαμερίσματα μέσα ή λίγο πιο έξω απ΄ την πόλη, αναρίθμητα. Κάπου θα βρείτε να μείνετε. Απαλλαγείτε λοιπόν, από τις αποσκευές και βγείτε για έναν πρώτο διερευνητικό περίπατο.
Στην άκρη του μικρού βενετσιάνικου λιμενοβραχίονα στέκει αγέρωχος ο Φάρος. Πίσω του, η παλιά πόλη, χτισμένη γύρω από την επιβλητική Φορτέτζα (κάστρο, δημιούργημα του Ενετού διοικητή Αλβίζε Λάντο), διατηρεί το υπέροχο χρώμα της με στενά δρομάκια, τοξωτές διόδους, αρχοντικά σπίτια με βαριά πορτοπαράθυρα.
Η σύγχρονη πόλη αγκαλιάζει την παλιά και εκτείνεται κατά μήκος της παραλίας. Στα σπλάχνα της κρύβει κι άλλα πολλά δείγματα του παρελθόντος. Τούρκικα τζαμιά και λουτρά, ενετικές κρήνες και κτήρια, που φιλοξενούν δημόσιες υπηρεσίες, εκκλησιές, νεοκλασικά σπίτια.
Με το χάρτη της πόλης ανά χείρας, μπαίνοντας από την οδό Αρκαδιού, πίσω από το ενετικό λιμάνι, ρίξτε αρχικά την προσοχή σας στο κτήριο της Λότζιας, στη διασταύρωση της οδού με την Κ. Παλαιολόγου. Είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής και σήμερα, στεγάζει το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Κάποτε ήταν τόπος συνάντησης της ενετικής αφρόκρεμας. Έχετε ακόμη να δείτε τα τζαμιά Νεραντζές (στην οδό Κορνάρου), που λειτουργεί ως ωδείο, Καρά Μουσά Πασά (στη διασταύρωση των δρόμων Αρκαδίου και Β. Ουγκό), Μεγάλης Πόρτας (στην Τομπάζη) και Βελή Πασά (στην περιοχή Μασταμπάς, πάνω από την Κουντουριώτη). Αναζητήστε τις θαυμάσιες εκκλησιές του Αγίου Φραγκίσκου, της Μικρής Παναγιάς, του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Αντωνίου. Στα νεοκλασικά που αξίζει να δείτε, είναι το Μητροπολιτικό Μέγαρο και το Νομαρχιακό Μέγαρο. Χρονολογούνται στα μέσα του 19ου αι.
Λίγο πιο έξω απ΄ την πόλη, αξίζουν την προσοχή σας τα υπέροχα χωριά Ατσιπόπουλο, στα τρία χιλιόμετρα και Φαράγγι των Μύλων στα εννέα.
Για το τέλος, άφησα την περίφημη Μονή Πρέβελη, στα 37 χιλιόμετρα νότια του Ρεθύμνου. Περιηγηθείτε στο κτηριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και το άλλο, του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Από εδώ πάρτε το δρόμο προς τη θάλασσα κι ακολουθήστε το μονοπάτι. Θα σας βγάλει στη μαγευτική λίμνη Πρέβελη.
…στην καρδιά του νομού Ρεθύμνης
Το ανέφερα ως βασικό στην αρχή και θα το προτάξω γιατί από ιστορικής πλευράς, είναι όντος το σημαντικότερο του νομού και της Κρήτης γενικότερα. Το Αρκάδι, λοιπόν. Θα το βρείτε στα 23 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου. Το μοναστήρι, χτισμένο στην άκρη ενός γραφικού λόφου, είναι πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών κάθε χρόνο. Εδώ μέσα, το Νοέμβρη του 1866 ταμπουρώθηκαν αγωνιστές Κρητικοί (μοναχοί, επαναστάτες πολεμιστές, γυναικόπαιδα) για ν΄ αποκρούσουν την απειλή του Μουσταφά πασά. Δύο μέρες μόνο άντεξαν και στο τέλος, για να μην αφήσουν τη μονή στα χέρια των κατακτητών, ανατίναξαν την πυριτιδαποθήκη και θάφτηκαν μαζί με τους πολιορκητές κάτω από τα ερείπια.
Και μια που το Αρκάδι μας έφερε στην ενδοχώρα, ας ξεκινήσουμε την εξερεύνηση από τα ορεινά. Στα 21 μόλις χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας, θα βρείτε την Αργυρούπολη, ένα μαγευτικό χωριό -από τα γραφικότερα της Κρήτης- χτισμένο σε κατάφυτη περιοχή, ανάμεσα σε τρεχούμενα νερά και καταρράκτες. Ακολουθούν η Αγία Φωτεινή και οι Απόστολοι, επίσης κατάφυτοι οικισμοί με μπόλικο νερό. Συνεχίστε για τα Ακούμια και τα πολυτραγουδισμένα Ανώγεια, την πατρίδα του αξέχαστου Νίκου Ξυλούρη. Και αυτός ο τόπος, κοντά στα σύνορα με το Ηράκλειο, κουβαλάει μια ένδοξη ιστορία. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν έδρα επαναστατών αγωνιστών και κατά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, πυρήνας αντίστασης κατά των Γερμανών. Τον Αύγουστο του ΄44, οι Γερμανοί το πυρπόλησαν μαζί με τους κατοίκους του. |
|
Μια που φτάσατε ως εδώ, δώστε λίγο χρόνο για την περιφέρεια των Ανωγείων. Βρίσκεστε στο κατώφλι του οροπέδιου της Νίδας, μιας ιδιαίτερου φυσικού κάλους περιοχής, μέσα στην οποία υπάρχει το περίφημο σπήλαιο Ιδαίο Άντρο, κέντρο λατρείας από τους Προϊστορικούς (4η χιλιετία π.Χ.) έως τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Η μυθολογία λέει ότι εδώ γεννήθηκε ο Δίας.
Ζωνιανά-Λιβάδια, Πατσός, Φουρφουράς στα ορεινά, το ονομαστό Άδελε, το Αμάρι, η Ελεύθερνα, το Πέραμα, το Σπηλί στα πεδινά ή πάνω σε λόφους, είναι μερικά από τα χωριά που πρέπει να επισκεφθείτε στην ενδοχώρα της Ρεθύμνης. Κι επειδή, δεν ξέρω τι να πρωτογράψω και φοβάμαι μην έχω αδικήσει κάποιον από τους πανέμορφους οικισμούς του νομού, πάρτε το αυτοκίνητο και κινηθείτε κατά βούληση. Ειδικά, εκεί στα χωριά του Ψηλορείτη, θα έχετε την ευκαιρία να συναντήσετε κρητίκαρους περασμένων γενεών, που φορούν παραδοσιακές φορεσιές και τιμούν με ιερή ευλάβεια την παράδοση και τα έθιμά τους. Ζητήστε τους να σας διηγηθούν ιστορίες και να σας τραγουδήσουν μαντινάδες. Η εξερεύνηση στα σπλάχνα του νομού, θα σας μείνει αξέχαστη.
… στα παράλια του νομού
Όπως όλη η Κρήτη έτσι και ο νομός Ρεθύμνης έχει να μετρήσει μερικές από τις ομορφότερες παραλίες στο σύνολο της ελληνικής ακτογραμμής, ακόμη κι από την πλευρά του Λιβυκού πελάγους, όπου η θάλασσα διαφέρει από το Αιγαίο σε χρώμα και ενίοτε…διαθέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γνωρίζετε ότι οι παραθαλάσσιοι οικισμοί του νομού θυμίζουν τοπία Ελλήνων και ξένων ζωγράφων. Απολαύστε λοιπόν, την ομορφιά τους κι αν η παραλία τους δεν καλύπτει επακριβώς τις απαιτήσεις σας, όρεξη για εξερεύνηση να ΄χετε. Οι απομονωμένες ακτές είναι πολλές και περιμένουν τους τολμηρούς…
Θα ξεκινήσω από τον πιο δημοφιλή παραλιακό οικισμό. Το δικαιούται γιατί κάθε χρόνο συγκεντρώνει εντυπωσιακό αριθμό επισκεπτών. Είναι η Αγία Γαλήνη στα 55 μόλις χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου. Χτισμένη στην αγκαλιά ενός γραφικού και κυρίως, απάνεμου όρμου, με θέα στο Λιβυκό Πέλαγος. Θα έλεγα ότι η Αγία Γαλήνη και το παραδοσιακό Άδελε αριθμούν τις περισσότερες ξενοδοχειακές μονάδες στο Ρέθυμνο, μετά την πρωτεύουσα φυσικά. Αν ωστόσο, δεν επιθυμείτε κοσμοπλημμύρα, ο Άγιος Παύλος, ο παραλιακός οικισμός λίγο παρακάτω από την Αγία Γαλήνη, θα σας αποζημιώσει με τις εκτεταμένες ακτές και τους γραφικούς ορμίσκους. Αισθητικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο Πλακιάς στην ίδια ακτογραμμή.
Αν δεν επιθυμείτε να διασχίσετε την ενδοχώρα για μια βουτιά στη θάλασσα, η πλευρά των ακτών προς το Αιγαίο, προσφέρει εξίσου όμορφες επιλογές. Ξεκινώντας απ΄ τα ανατολικά προς τα δυτικά, Επισκοπή, Πετρές, Καμάρι, Περιβόλια, Πλατανές, Αδελιανός και Πηγιανός Κάμπος, Σταυρωμένος, Πάνορμος, Μπαλί είναι παραλίες, που ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό λουόμενο.
Τι θα φάω
Στην Κρήτη τέτοιες ερωτήσεις, φαντάζουν τουλάχιστον, ανόητες. Δε θυμάμαι πού στον τουριστικό χάρτη μας διάβασα πως όπου υπάρχει παράδοση για καλό λάδι, δεν υπάρχει περίπτωση να υστερεί η τοπική κουζίνα. Ό,τι και να φάτε λοιπόν, εδώ, θα είναι σούπερ. Από τα παραδοσιακά καλιτσούνια (τηγανητά τυροπιτάκια με χειροποίητο φύλλο και μυζήθρα ή ανθότυρο) μέχρι τη βραστή γίδα και το ονομαστό οφτό στο πήλινο, κι από τα ψητά κρέατα μέχρι τα πεντανόστιμα τυριά, όλα κρητικής παραγωγής. Εννοείται ότι θα τα συνοδέψετε με τσικουδιά. Αν δε, βρεθείτε με παρέα κρητικών, προσέξτε καλά. Αυτοί οι άνθρωποι κατεβάζουν την τσικουδιά όπως το νερό... Μη παρασυρθείτε. Είπα και ελάλησα και αμαρτίαν ουκ έχω…
Άντε, πιείτε και μια στην υγειά μας…
Χρήσιμα τηλέφωνα στο Ρέθυμνο (κωδικός 28310)
* Λιμεναρχείο: 22276
* Ο.Α.: 22257, 27353
* ΚΤΕΛ: 22212
* Τουριστική Αστυνομία: 28156
* ΕΟΤ: 56350
* Δήμος: 88301
* Ταξί: 25000, 24000
|
