Όταν, στα χρόνια του Βυζαντίου, οι οικογένειες στο Σουφλί επεξεργάζονταν το κουκούλι του μεταξοσκώληκα δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι αυτή η "ευγενική" πρώτη ύλη θα είχε ευρεία χρήση, σήμερα, σε μία σειρά από αντικείμενα και τομείς, όπως η αεροναυπηγική- για την κατασκευή ακόμη και αμαξωμάτων από ανθρακονήματα στη Φόρμουλα ένα- τα αλεξίπτωτα και τα γάντια του πυροβολικού που παράγει η πολεμική βιομηχανία, τα θεραπευτικά σκευάσματα των φαρμακευτικών εταιρειών αλλά και προϊόντα ομορφιάς της βιομηχανίας καλλυντικών.

Σήμερα, το μετάξι που παράγεται στο Σουφλί θεωρείται κορυφαίο ως προς την ποιότητά του- καλύτερο ακόμη και από το κινεζικό -ενώ οι προοπτικές που ανοίγονται για την περιοχή είναι τεράστιες καθώς είναι η μοναδική στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη που ασχολείται με την εκτροφή του μεταξοσκώληκα και την επεξεργασία του νήματος από το κουκούλι του.

Ακόμη μεγαλύτερες είναι οι αναπτυξιακές δυνατότητες που αναμένεται να δημιουργήσει η επαναλειτουργία του αναπηνιστηρίου που κατασκευάστηκε στην περιοχή πριν από δώδεκα χρόνια με όλο τον σύγχρονο εξοπλισμό για την επεξεργασία του μεταξιού, αλλά δεν λειτούργησε ποτέ. "Βλέπουμε τα λάθη του παρελθόντος και αυτή τη στιγμή καλούμαστε να βρούμε λύση για να λειτουργήσει η συγκεκριμένη υποδομή που ανήκει σε μια δημοτική επιχείρηση που βρίσκεται υπό εκκαθάριση. Το εργαστήριο θα μπορούσε να δώσει στους παραγωγούς μεταξοσκώληκα τη δυνατότητα να αναπηνίζουν ταχύτατα το κουκούλι για να κατασκευάσουν το νήμα του μεταξιού. Κάτι τέτοιο θα μείωνε σημαντικά το κόστος της καλλιέργειας και τις απώλειες μεταξιού κατά την επεξεργασία ενώ θα μπορούσε να αυξήσει κατακόρυφα την ταχύτητα της επεξεργασίας και τις ποσότητες του παραγόμενου και εμπορεύσιμου μεταξιού" εξηγεί ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης ,Σταύρος Βαβίας, με αφορμή σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες για το θέμα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Ο κ. Βαβίας κάνει λόγο για μια καινούρια αρχή και μια συνεργασία που ξεκίνησε από το προσωπικό ενδιαφέρον του Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Δημήτρη Μελά. Σχολιάζει δε ότι αν λυθεί το πρόβλημα της επεξεργασίας του κουκουλιού, που αυτή τη στιγμή γίνεται μόνο σε ελάχιστα μικρά εργαστήρια, τότε θα μπορεί να αναπηνιστεί μεγάλη ποσότητα μεταξιού και αρκετοί νέοι της περιοχής θα μπορούν να βρουν μεγάλες και κερδοφόρες δυνατότητες απασχόλησης στο αντικείμενο αυτό. "Το ενδιαφέρον για τον μεταξοσκώληκα είναι πολύ μεγάλο" σημειώνει και τονίζει ότι όλο και περισσότεροι παραγωγοί και αγρότες στρέφονται στο μετάξι.

"Το αναπηνιστήριο μας είναι απαραίτητο. Αυτή τη στιγμή το Σουφλί είναι η μοναδική πόλη στην Ελλάδα και την Ευρώπη που παράγει μετάξι. Στη Βουλγαρία υπάρχει ένα Ινστιτούτο και στην Τουρκία είχε δημιουργηθεί κάποιο τμήμα σε ένα πανεπιστήμιο, όμως κανείς άλλος δεν ασχολείται. Παράλληλα, το προϊόν αυτό ζητείται σήμερα από παντού: από εταιρείες αεροναυπηγικής, φαρμακευτικές εταιρείες, την πολεμική βιομηχανία, τον χώρο της κατασκευής μουσικών οργάνων, ακόμη και από τον τομέα των νέων τεχνολογιών" επισημαίνει, από την πλευρά του, ο παραγωγός Νικόλαος Μπουρουλίτης.

Επιπλέον, σχολιάζει ότι για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση δόθηκαν εκατομμύρια και είναι κρίμα να υπάρχει και να μην λειτουργεί, τη στιγμή που για την επανεκκίνησή ης απαιτούνται ελάχιστα ακόμη χρήματα. Υπογραμμίζει τέλος ότι, προς το παρόν, όσοι ασχολούνται με το μετάξι εφαρμόζουν τους παραδοσιακούς τρόπους για την επεξεργασία του, σε δύο - τρία μικρά εργαστήρια.

Όσον για την ποιότητα του ελληνικού μεταξιού, ο κ. Βαβίας αναφέρει ότι είναι ανώτερη εκείνου της Κίνας, ενώ αν λειτουργήσει το αναπηνιστήριο θα μπορεί να το ανταγωνιστεί ακόμη και σε τιμή. Παράλληλα, ο αντιπεριφερειάρχης γνωστοποιεί ότι υπάρχει ενδιαφέρον για τη χρήση του ακόμη και από τη βουλγαρική πλευρά, γεγονός που αναμένεται να φέρει περισσότερα κέρδη στην Ελλάδα και να κάνει πράξη και τη διασυνοριακότητα.

Από τα κάδρα της γιαγιάς στα μοντέρνα κοσμήματα

Οι δυνατότητες του μεταξιού είναι απεριόριστες και αυτό φαίνεται να το γνωρίζει καλά η κόρη του κ. Μπουρουλίτη, Δήμητρα, που μεγάλωσε σε μια οικογένεια μέσα στην παράδοση, τη λαϊκή τέχνη και τα κουκούλια. Γνώρισε από τη γιαγιά της τη λαϊκή τέχνη που χρησιμοποιούσε το κουκούλι για την κατασκευή των γνωστών κάδρων με λουλούδια και μπουκέτα από τη φωλιά του μεταξοσκώληκα. Πειραματίστηκε αρκετά, εμπνεύστηκε από αυτό το ντελικάτο υλικό και άρχισε να κατασκευάζει στέφανα για γάμους, τα οποία πλέον έχουν μεγάλη ζήτηση και διατίθενται μέσω διαδικτύου στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

"Εδώ και πέντε χρόνια φτιάχνω κοσμήματα με κουκούλι, είτε στο φυσικό του χρώμα είτε με την προσθήκη άλλων χρωμάτων, φουλάρια από μετάξι, περιδέραια, βραχιόλια, καρφίτσες, σκουλαρίκια, λαμπάδες, κολιέ, μπομπονιέρες και διακοσμητικά με σύρμα και ασήμι, ακόμη και τσάντες, σανδάλια, βιβλία και λευκώματα" αναφέρει η ίδια και δηλώνει πολύ ικανοποιημένη από την ανταπόκριση του κόσμου στα δημιουργήματά της.

Ένα μουσείο για τα "γνάφαλα"

Η αγάπη της περιοχής για το μετάξι ήταν, άλλωστε, το στοιχείο που κινητοποίησε την οικογένεια Μπουρουλίτη για να δημιουργήσει ένα μουσείο, γεμάτο με την ιστορία, την κουλτούρα και τον πολιτισμό της περιοχής. Το όνομά του είναι "γνάφαλα" και η λέξη παραπέμπει στην πρώτη αράχνη που πετάει ο μεταξοσκώληκας για να σταθεροποιήσει τη φωλιά του, το κουκούλι.

"Το Λαογραφικό Μουσείο Σουφλίου 'Γνάφαλα' το έφτιαξε πριν από 40 χρόνια ο πατέρας μου, που ήταν αντικιέρ και έκθετε εκεί διάφορα αντικείμενα με χαρακτηριστικό το μετάξι. Εμείς διευρύναμε το χώρο και σήμερα παρουσιάζονται σε αυτόν μουσικά όργανα, πολεμικά είδη, θρησκευτικά σκεύη, φορεσιές και πολλά άλλα αντικείμενα που εξιστορούν την ιστορία της πόλης" σημειώνει ο Νικόλαος Μπουρουλίτης και δηλώνει με σθένος: "όσο και αν η κρίση προκαλεί προβλήματα, όσο και αν δημιουργεί δυσκολίες στον κόσμο που ασχολείται με το μετάξι, είμαστε αποφασισμένοι με νύχια και με δόντια να κρατηθούμε!".