Τίτλος: «Ανθρώπινη φύση». Υπότιτλος: «Για ένα κομμουνισμό του πεπερασμένου». Είναι το καινούργιο βιβλίο του μαρξιστή καθηγητή της Φιλοσοφίας Ευτύχη Μπιτσάκη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος. Ο συγγραφέας πραγματεύεται το ιστορικό ερώτημα: Μπορούν να υπάρξουν βιώσιμες σοσιαλιστικές κοινωνίες; Μήπως ο σοσιαλισμός, με την έννοια του έδωσε ο Μαρξ, αντιφάσκει σε σχέση με την εγωιστική φύση του ανθρώπου;

Στη μελέτη αυτή των 243 σελίδων παρουσιάζεται ο τρόπος εισόδου της ανθρώπινης ιστορίας στην ταξική κοινωνία με αφετηρία τις αρχαϊκές κοινότητες μέσω της νομοτελειακής μετεξέλιξης σε δουλεία, φεουδαρχία, καπιταλισμό και σοσιαλισμό. Εξετάζεται ο χαρακτήρας της ανθρώπινης υπόστασης και αναλύονται τα δεδομένα που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου με τη βοήθεια της βιολογίας και της ψυχολογίας.

Ο συγγραφέας, αφού κάνει μια διαλεκτική προσέγγιση μεταξύ της θεωρίας και της πράξης στην πορεία των αιώνων και με δεδομένη την κατάρρευση –κατ΄ άλλους «προδοσία»- των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: Ο άνθρωπος είναι γενετικά κοινωνικό ον, δεν είναι αναλλοίωτη η εγωιστική του φύση, άρα, δεν υφίσταται ανθρωπολογικό εμπόδιο για το σοσιαλισμό, με τη μορφή της ποθητής αταξικής κοινωνίας, όπου δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Παρότι ο μαρξισμός φαίνεται να διαψεύδεται με την καταστροφή των σοβιετικού καθεστώτος, ο κόσμος του εικοστού αιώνα άλλαξε χάρη στον μαρξισμό, επιμένει ο μελετητής δείχνοντας το κράτος πρόνοιας, τη γενίκευση της παιδείας, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την άνθηση του πολιτισμού υπέρ των εργαζομένων.

«Για να κάνεις σοσιαλισμό χρειάζεσαι ανώτερης ποιότητας ανθρώπους. Αλλά οι επαναστάσεις δεν συμβαίνουν σε συνθήκες ιδεατές. Γίνονται σε συγκεκριμένες συνθήκες στην αστική κοινωνία, όπου κυριαρχεί το… άνθρωπος προς άνθρωπο λύκος. Ο άνθρωπος δεν είναι εκ γενετής λύκος. Διαμορφώνεται ως άνθρωπος αστός ή ως άνθρωπος που αγωνίζεται να γίνει μικροαστός, κατά την έκφραση του Λένιν. Διότι από το θηριοτροφείο του καπιταλισμού βγήκαν εκατομμύρια άνθρωποι που αγωνίστηκαν ή έδωσαν τη ζωή τους για την υπόθεση του κομμουνισμού. Σήμερα, εποχή αντεπανάστασης, κρίσης και ηθικού μηδενισμού, άνθρωποι και κόμματα αγωνίζονται για το ξεπέρασμα της κρίσης και για τον σοσιαλισμό. Αλλά… «εμείς οι θνητοί βιαζόμαστε!».

Χωρίς να αφίσταται από τη πίστη του υπέρ της μαρξιστικής θεωρίας ο Ευτύχης Μπιτσάκης ακτινογραφεί την σοβιετική κατάρρευση με την οπτική της Γερμανίδας επαναστάτριας και δημοκράτισσας Ρόζας Λούξεμπουργκ επικαλούμενος το ρηθέν της «Η ελευθερία νοείται πάντα ελευθερία για κείνον που σκέπτεται διαφορετικά». Θέτοντας λοιπόν το μέγα ερώτημα για τα αίτια της πτώσης απαντά: «Ο συγκεντρωτισμός, η ιεραρχία, ο μαρασμός της δημοκρατίας, ο αυταρχισμός και η τρομοκρατία, πάντα στο όνομα του σοσιαλισμού, αντιστοιχούσαν σε ήττες της εργατικής τάξης. Εξαιτίας του λιμού οξύνθηκε η αντίθεση χωρικών και προλεταριάτου των πόλεων και η επί Στάλιν βίαιη κολεκτιβοποίηση ήταν τα αίτια νέων καταστροφών, νέων αντιθέσεων και νέων ανθρώπινων τραγωδιών».

Προχωρεί ακόμη πιο πέρα υπογραμμίζοντας πως «οι εσωτερικές αντιθέσεις λύνονταν με τη μέθοδο της αστυνομίας- μυστικής και φανερής- ενώ η τρομοκρατία, η αντιμετώπιση της αντίθετης γνώμης ως εχθρικής, οι φυλακές, τα γκούλαγκ, τα ψυχιατρεία και τα εκτελεστικά αποσπάσματα, εκτός από τις ανθρώπινες τραγωδίες, υπονόμευσαν την ενοποίηση της σοβιετικής κοινωνίας και την πορεία προς τον κομμουνισμό».(Σελίδες 191- 192). Για να καταλήξει: «Στα ερείπια του σοσιαλισμού φύτρωσε ήδη το καθεστώς της μαφίας».

Στο ερώτημα γιατί οι σοβιετικοί πολίτες δεν υπερασπίσθηκαν το κράτος τους, παρά το άφησαν να οδηγηθεί σε ένα μαφιόζικο καπιταλισμό εξηγεί: «Δεν είχαν λόγο να υπερασπισθούν αυτό που θεωρούσαν ξένο και, ως ένα βαθμό, εχθρικό».

Όχι, δεν κατέρρευσε ο κομμουνισμός, αφού αυτό που κατέρρευσε δεν ήταν κομμουνισμός, λέει ο συγγραφέας, παραμένοντας πιστός στην ελπίδα ότι το οραματικό αυτό σύστημα είναι η μόνη διέξοδος από τη σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα. Η σημερινή κρίση- καταλήγει- είναι η μαρτυρία ότι ο καπιταλισμός αποτελεί κίνδυνο για την ανθρωπότητα. «Σε μας εναπόκειται να κάνουμε, με τους αγώνες μας, αξιοβίωτη τη ζωή στον πλανήτη, που του δίνει ζωή ένας μέτριος Ήλιος, με πεπερασμένη- και αυτός – διάρκεια».