Οι σοβαρές οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες εκδότες δεν έχουν, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, περιοριστικές επιπτώσεις στο μέγεθος της μυθιστορηματικής παραγωγής, η οποία συνεχίζεται με απρόσκοπτους ρυθμούς. Μοιάζει μάλιστα φέτος οι συγγραφείς να μη διακατέχονται από το άγχος ότι θα πρέπει να προλάβουν τα γεγονότα και να καταγράψουν όπως-όπως διάφορες όψεις της κρίσης, όπως συνέβη σε αρκετές περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας. Παράδειγμα, για να ξεκινήσουμε την καλοκαιρινή μας περιήγηση, το καινούργιο μυθιστόρημα του Στρατή Χαβιαρά, που υπό τον τίτλο Άχνα (εκδόσεις Κέδρος), επιχειρεί ένα εσωτερικό ταξίδι, μια διαδρομή στο άβατο της ατομικής ύπαρξης, όπου τα πάντα μοιάζουν ρευστά και υπό αίρεση. Πιασμένος από το δόκανο του έρωτα, ο ήρωας θα χρειαστεί να έλθει ξανά και ξανά αντιμέτωπος με τον εαυτό του μέχρι να κατακτήσει την καινούργια του ταυτότητα.

Και το μυθιστόρημα της Αμάντας Μιχαλοπούλου, όμως, που έχει τον τίτλο Η γυναίκα του Θεού (εκδόσεις Καστανιώτη), είναι μια διερεύνηση του φύλου και της ταυτότητας: η πρωταγωνίστρια έχει παντρευτεί (ή νομίζει πως έχει παντρευτεί) τον Θεό και εκείνο που εξιστορεί είναι η εμπειρία της συμβίωσης με ένα πρόσωπο υπεράνω πάσης υποψίας. Έχει, ωστόσο, όντως το πάνω χέρι ο Θεός στον δεσμό του με ένα φθαρτό πλάσμα, όπως η ηρωίδα της Μιχαλοπούλου; Τίποτε δεν είναι σίγουρο και όπως θα αποδειχθεί από την εξέλιξη της δράσης, η συμβία του είναι ικανή για όλα: μεταξύ των άλλων και να διεκδικήσει, κερδίζοντάς την πέρα για πέρα, την ελευθερία της.

Εσωτερική είναι η γραμμή την οποία ακολουθεί και ο ποιητής Χάρης Βλαβιανός στο σύντομο αλλά εξαιρετικά πυκνό μυθιστόρημά του Αίμα νερό (εκδόσεις Πατάκη), όπου και μια σπαρακτική αυτοβιογραφική αφήγηση, με τον πρωταγωνιστή να μιλάει για τα δύσκολα χρόνια της παιδικής του ηλικίας και τη μάταιη προσπάθειά του να επικοινωνήσει με τον πατέρα του.

Πέρα, όμως, από τα μυθιστορήματα της εσωτερικής περιπλάνησης, η πρόσφατη παραγωγή δείχνει το σταθερό ενδιαφέρον των Ελλήνων συγγραφέων για το δίδυμο της πολιτικής και της Ιστορίας, το οποίο δεν συνδέεται κατ΄ανάγκην με τα φαινόμενα της κρίσης. Στο μεταθανάτιο μυθιστόρημά του Η αναχώρηση (εκδόσεις Μεταίχμιο), το οποίο έχει ήδη καταγράψει σημαντική κυκλοφοριακή επιτυχία, ο Νίκος Θέμελης, που έφυγε από τη ζωή προ τριετίας, καταγίνεται με το βάρος του ιστορικού παρελθόντος σε μια χώρα η οποία δεν κατόρθωσε ποτέ να εναρμονίσει το κοινωνικοπολιτικό της σύστημα με τη διαφάνεια και τον ορθό λόγο: από τον Αγώνα του 1821 μέχρι την εποχή της χούντας και τη μεταπολίτευση, η ελληνική κοινωνία θα υπαναχωρήσει κατ΄επανάληψη στην αντίδραση και τον συντηρητισμό, παραμένοντας εγκλωβισμένη στο πνεύμα των τοπικών ανταγωνισμών και των στενώς εννοουμένων συμφερόντων της.

Στρέφοντας το βλέμμα της στην Ιστορία, η Μάρω Δούκα θα ολοκληρώσει με το Έλα να πούμε ψέματα (εκδόσεις Πατάκη) τη μυθιστορηματική τριλογία που εγκαινιάστηκε με τους Αθώους και φταίχτες και συνεχίστηκε με Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ. Η μυθιστοριογράφος θα κάνει λόγο όχι μόνο για τον Εμφύλιο, αλλά και για τις πολιτικές πληγές της εποχής μας (από τις διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη μέχρι τη Χρυσή Αυγή), οι οποίες θα ανασύρουν ολοζώντανα στην επιφάνεια τα αλλοτινά τραύματα, υποδεικνύοντας την αδυναμία επούλωσής τους.