Οι πρώτες βροχές του φθινοπώρου αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για τις ελληνικές θάλασσες, καθώς παρασύρουν σ' αυτές, χιλιάδες τόνους πλαστικών και άλλων απορριμμάτων, που συσσωρεύονται το καλοκαίρι σε δρόμους και παραλίες.

 

Τον «κώδωνα» του κινδύνου κρούει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», καθώς διαπιστώνει την υπερσυσσώρευση απορριμμάτων και κυρίως πλαστικών στις ελληνικές θάλασσες και τελικά στην τροφική αλυσίδα.

 

«Για πολλούς μήνες δεν υπήρξε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση η στοιχειώδης κινητοποίηση ώστε να καθαριστούν τα σκουπίδια, με αποτέλεσμα πολλές περιοχές της χώρας να έχουν μετατραπεί σε έναν ατελείωτο σκουπιδότοπο», εξηγεί  ο διευθυντής του Ινστιτούτου, Θοδωρής Τσιμπίδης.

 

Ο ίδιος προσθέτει, ότι τα προσωρινά μέτρα του καθαρισμού των παραλιών λίγο πριν από το καλοκαίρι δεν επαρκούν, καθώς η αυξημένη τουριστική κίνηση οδηγεί σε νέα συσσώρευση σκουπιδιών.

 

Ο σκουπιδότοπος αυτός μεταφέρεται με τις πρώτες βροχές στο θαλάσσιο οικοσύστημα, καθώς τα ορμητικά νερά παρασύρουν τα απορρίμματα στη θάλασσα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένουν τα πλαστικά, τα οποία διασπώνται και οι ίνες τους καταλήγουν στο στο πιάτο μας.

 

«Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η αντίληψη, ότι απαιτούνται εκατοντάδες χρόνια για τη διάσπαση των πλαστικών, με αποτέλεσμα να επαναπαυόμαστε και να "φορτώνουμε" το βάρος της αντιμετώπισης του προβλήματος στις επόμενες γενιές», παρατηρεί η διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου, Αναστασία Μήλιου.

 

Έρευνα του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος», που βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Ιούλιο, στοχεύει στη διερεύνηση των πραγματικών χρόνων διάσπασης του πλαστικού σε πραγματικές συνθήκες οικοσυστημάτων. Η έρευνα διεξάγεται σε θάλασσες, ποτάμια και ακτές και αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το τέλος του χρόνου.

 

Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματά της, φαίνεται να καταρρίπτεται ο μύθος της αργής διάσπασης των πλαστικών, καθώς ο ρυθμός διάσπασής του είναι πιο γρήγορος στη θάλασσα. «Από τον πρώτο κιόλας μήνα, με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας, του αλατιού και του κυματισμού, ξεκινάει η διάσπαση των πλαστικών, κυρίως στις λεγόμενες διασπώμενες σακούλες», εξηγεί η κ. Μήλιου.

 

Η διάσπαση αυτή, προσθέτει η ίδια, ολοκληρώνεται μέσα σε λίγους μήνες, με αποτέλεσμα οι ίνες των πλαστικών να καταλήγουν γρήγορα στο θαλάσσιο οικοσύστημα και τελικά στην τροφική αλυσίδα.

 

Το πείραμα διεξάγεται σε διάφορους τύπους πλαστικού, κυρίως μπουκάλια και σακούλες, με στόχο να γίνει σύγκριση του ρυθμού διάσπασής τους. Τα πρώτα ολοκληρωμένα αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα μετά την ολοκλήρωσή της στο τέλος του έτους.

 

Ωστόσο, από άλλες έρευνες που έχουν διεξαχθεί από το «Αρχιπέλαγος» για τη διασπορά των μικροπλαστικών σε ακτές, ψάρια και νερά έχει διαπιστωθεί ότι αυτά βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα και μεγάλες συγκεντρώσεις τους έχουν εντοπιστεί ακόμα και σε ακατοίκητες περιοχές του Αιγαίου. Εξάλλου, αναλύθηκε το στομαχικό περιεχόμενο σε τρία δημοφιλή είδη ψαριών, τον γαύρο, τον τόνο και τον κολιό, και εντοπίστηκαν στο 89% μικροπλαστικές ίνες.

 

«Το ανησυχητικό είναι πως οι ίνες αυτές λειτουργούν ως "σφουγγάρι", απορροφώντας επικίνδυνα χημικά συστατικά από φυτοφάρμακα», συμπληρώνει ο κ. Τσιμπίδης και καταλήγει ότι ο περιορισμός χρήσης του πλαστικού και η ενίσχυση του μέτρου της ανακύκλωσης είναι οι μόνες λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.