Στο τέλος του καλοκαιριού και κατά την διάρκεια του φθινοπώρου, οι ατελείωτοι αμπελώνες της Κρήτης δίνουν εκτός από τα υπέροχα κρασιά της και ένα άλλο πολύ αγαπημένο προϊόν…τη ρακή ή τσικουδιά.

Τα καζανέματα ή ρακοκάζανα είναι μια ιδιαίτερη διαδικασία μια ιεροτελεστία που οι ρίζες της μπορεί να χάνονται στα βάθη των αιώνων, αλλά διατηρεί μέχρι και σήμερα αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά της. Είναι συνδεδεμένη με τούς κρητικούς όσο τίποτε άλλο και γι’ αυτό το γιορτάζουν με κάθε τρόπο. Πρόκειται για μια πραγματική τελετουργία που πραγματοποιείται σε όλο το νησί την περίοδο μετά τον τρύγο, και ιδιαίτερα από τον Οκτώβριο μέχρι και τα μέσα Δεκεμβρίου. Είναι η διαδικασία της απόσταξης των «στράφυλων» για την παραγωγή ρακής (τσικουδιάς). Τα στράφυλα είναι ουσιαστικά ό,τι απομένει από τα σταφύλια που πατήθηκαν για την παραγωγή του κρασιού. 

Σχεδόν κάθε αμπελουργός έχει ένα καζάνι για την απόσταξη αυτού του θείου «πνεύματος» που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κρητικής κουλτούρας. Συνήθως, η διαδικασία της παραγωγής της ρακής συνοδεύεται από ένα μικρό γλέντι, με παραδοσιακό κρητικό φαγητό, κρασί και φυσικά άφθονη ρακή, καθώς εκείνος που «καζανεύει» καλεί την παρέα του για να γιορτάσει το γεγονός. Τα τραπέζια και οι τάβλες που έχουν στηθεί από νωρίς είναι γεμάτα με κάθε λογής τοπικά εδέσματα: πιταράκια, καλιτσούνια, ομαθιές, χοχλιούς μπουρμπουριστούς, ντάκους, πατάτες οφτές στη θράκα, βουτυράτες γραβιέρες, εποχικά κρητικά προϊόντα, όπως φρέσκα καρύδια, κάστανα, ρόδια, μήλα και κυδώνια, χαρίζουν ιδιαίτερο χρώμα στο τραπέζι. Καλεσμένοι, φίλοι ακόμη και περαστικοί γίνονται μια μεγάλη παρέα και η ρακοκατάνυξη αρχίζει! Οι λυράρηδες με επιδέξιες δοξαριές και ριζίτικα τραγούδια οδηγούν τους λεβέντικους κρητικούς χορούς, ενώ οι αυτοσχέδιες μαντινάδες έχουν τη δική τους ξεχωριστή θέση στα καζανέματα. Τα ποτήρια υψώνονται με ευχές για καλή υγεία και καλή σοδιά για τον νοικοκύρη. οι καρδιές ζεσταίνονται, οι αγκαλιές ανοίγουν και το γλέντι ανάβει.

Πηγή: Ζωή Στο Χωριό