Ένα μεγάλο ταξίδι εντυπωσιακών επιτευγμάτων και σημαντικής παρουσίας
της Ελλάδας στην νέα εποχή εξερεύνησης του Διαστήματος έφτασε στον
προορισμό του με την επιτυχή ολοκλήρωση της λειτουργίας στον Διεθνή
Διαστημικό Σταθμό της πειραματικής συσκευής RUBI, για την οποία
εργάστηκε η ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος
Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης..
Η ιστορική διαδρομή των Ελλήνων επιστημόνων που συνεργάστηκαν σε μία
πολυεθνική ομάδα με συναδέλφους τους από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά
ιδρύματα της Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, ΗΠΑ, Ρωσίας και Ιαπωνίας,
ξεκίνησε μετρώντας σχεδόν δέκα χρόνια προετοιμασίας. Έπειτα από 350
ημέρες στο διάστημα έχει να παρουσιάσει τον απολογισμό για περισσότερα
από 4.500 πειράματα, τα οποία καθώς θα βρουν πλέον πρακτική εφαρμογή
σε εκατοντάδες τεχνολογικά πεδία, αναμένεται να διευκολύνουν τη ζωή
των ανθρώπων με πολλούς τρόπους.
Η πειραματική συσκευή RUBI (Reference MUltiscale experiment for
Boiling Investigation) απενεργοποιήθηκε το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2021.
Η ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του ΑΠΘ,
με επικεφαλής τον καθηγητή Θοδωρή Καραπάντσιο, ο οποίος είναι εθνικός
εκπρόσωπος στον ΕΟΔ στον τομέα της Εξερεύνησης του Διαστήματος και των
Επανδρωμένων Αποστολών, είχε την ευθύνη του χειρισμού σε πραγματικό
χρόνο και της εκτέλεσης πειραμάτων από το Απομακρυσμένο Κέντρο
Τηλεμετρίας (Remote Telemetry Station) στο Τμήμα Χημείας του ΑΠΘ.
«Η επιτυχής ολοκλήρωση του διαστημικού πειράματος είναι μία στιγμή
συγκίνησης και υπερηφάνειας για την πανεπιστημιακή μας οικογένεια και
συνολικά για την ελληνική ερευνητική κοινότητα. Περιποιεί ιδιαίτερη
τιμή για τη χώρα και το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο η συμμετοχή
Ελλήνων επιστημόνων σε τέτοια εμβληματικά έργα, τα αποτελέσματα των
οποίων αφορούν την πρόοδο της ανθρωπότητας», δήλωσε ο πρύτανης του
ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου, προσθέτοντας ότι «η εκπόνηση διδακτορικών
διατριβών από φοιτητές του Αριστοτελείου σε έργα που αφορούν την
κατάκτηση του διαστήματος, συνιστά παρακαταθήκη και εχέγγυο για
μεγαλύτερες επιτυχίες στο μέλλον και ακόμη πιο δυναμική συμμετοχή
ομάδων μας σε επόμενες αποστολές και μεγάλες διεθνείς συνεργασίες».
Τα πειράματα στη συσκευή RUBI αφορούσαν στην μελέτη του βρασμού
ψυκτικών υγρών σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Πιο συγκεκριμένα,
μελετήθηκε ο βρασμός υπό την επίδραση πεδίου εξωτερικών δυνάμεων όπως
π.χ. οι δυνάμεις που αναπτύσσονται κατά τη ροή των υγρών εντός
σωληνώσεων ψυκτικών συσκευών καθώς και κατά την εφαρμογή ισχυρών
ηλεκτρικών πεδίων. Οι δυνάμεις αυτές επηρεάζουν την αποκόλληση των
φυσαλίδων ατμού από την επιφάνεια βρασμού και επομένως καθορίζουν την
απόδοση του βρασμού. Σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας μηδενίζεται η
επίδραση της άνωσης και έτσι μπόρεσαν να μελετηθούν τα φαινόμενα του
βρασμού με μεγάλη λεπτομέρεια και σε διαφορετικές κλίμακες μεγέθους.
Η αποστολή έλαβε χώρα σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση διήρκεσε από τον
Ιούλιο 2019 μέχρι τον Μαρτίου 2020 και η δεύτερη φάση από τον Οκτώβριο
2020 μέχρι τον Ιανουάριο 2021. «Κατά τη διάρκεια της αποστολής έγιναν
περισσότερα από 4500 πειράματα --1500 διαφορετικοί συνδυασμοί
πειραματικών παραμέτρων επί 3 επαναλήψεις. Σε όλα τα πειράματα
λαμβάναμε στο ΑΠΘ μέσω δορυφόρου δεδομένα τηλεμετρίας, που αφορούσαν
το θερμοκρασιακό πεδίο και την ανάπτυξη φυσαλίδων ατμού κατά τον
βρασμό», εξήγησε  ο κ. Καραπάντσιος.
ΑΠΕ-ΜΠΕ