Ο Βιετναμέζος με το όνομα Nguyễn Văn Lập δεν ήταν άλλος από τον Έλληνα
στρατιώτη που πολέμησε με τους Βιετμίνχ Κώστα Σαραντίδη, ο οποίος
έφυγε από τη ζωή πρόσφατα σε ηλικία 94 ετών.
Η ιστορία του Έλληνα Βιετμίνχ είναι συναρπαστική και θα μπορούσε να
αποτελέσει χολιγουτιανό σενάριο, παρόλο που η ζωή του έχει καταγραφεί
σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, με γυρίσματα στο Βιετνάμ και
στην Ελλάδα, και εμπλουτισμένο με αρχειακό υλικό, από τον σκηνοθέτη
και παραγωγό κινηματογραφικών και τηλεοπτικών ταινιών, Γιάννη
Τριτσιμπίδα, με τίτλο «Βιετ-Κώστας. Υπηκοότης: Ακαθόριστος».
Ο Κώστας Σαραντίδης γεννήθηκε το 1927 στη Θεσσαλονίκη, από γονείς
πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. «Μέναμε σε μια ξύλινη παράγκα στην Κάτω
Τούμπα. Ο πατέρας μου ήταν μηχανικός και δούλευε στους Μύλους του
Αλλατίνη. Η μητέρα μου γεννούσε παιδιά. Έκανε επτά αγόρια και έχασε σε
αποβολές και εκτρώσεις άλλα δέκα παιδιά. Πέθανε με το μαράζι που δεν
έκανε μια κόρη. Πήγα σχολείο μέχρι την Τετάρτη Δημοτικού», διηγούνταν
ο Κώστας Σαραντίδης. «Μετά με διώξανε γιατί δεν γράφτηκα στη νεολαία
του Μεταξά. Δεν ήθελε ο πατέρας μου να πάω. Άρχισα να δουλεύω από δω
κι από κει και κάποια στιγμή εργάστηκα κι εγώ στους Μύλους του
Αλλατίνη όταν τους είχαν επιτάξει οι Γερμανοί. Είχαμε Κατοχή. Ενα
βράδυ είμαι μαζί με κάτι άλλους στην οδό Ειρήνης στη Θεσσαλονίκη και
πουλάμε καπνό. Φέρναμε τότε καπνό από τη Νιγρίτα για να βγάλουμε
τίποτα δεκάρες. Πέφτουμε σε μπλόκο, μας μαζεύουν και μας πάνε στα
κρατητήρια. Την άλλη μέρα βρισκόμαστε καθ’ οδόν για τα τάγματα
εργασίας. Είναι φθινόπωρο του ’43 και είμαι 16 στα 17», θα πει πριν
από χρόνια σε συνέντευξή του.
Όταν τον έστειλαν στα ναζιστικά καταναγκαστικά στρατόπεδα, λίγο έξω
από τη Βιέννη καταφέρνει να δραπετεύσει και μαζί με έναν Γιουγκοσλάβο
έκλεψαν οι γερμανικές στρατιωτικές στολές το οποίο ήταν το διαβατήριό
τους μέχρι το τέλος του πολέμου.

Η ζωή στο Βιετνάμ

Μετά το τέλος του πολέμου, ο Κώστας Σαραντίδης μετέβη στη Ρώμη και
προσπάθησε να επαναπατριστεί στην Ελλάδα. Αυτό, ωστόσο, αποδείχθηκε
αδύνατο καθώς δεν διέθετε τα απαραίτητα έγγραφα. Μη έχοντας την
οικονομική δυνατότητα να επιβιώσει, κατετάγη στη γαλλική Λεγεώνα των
Ξένων με την προοπτική να ζήσει μια περιπετειώδη ζωή. Μετά την
κατάταξή του στη λεγεώνα, μετατέθηκε αρχικά στην Αλγερία και κατόπιν
στην Ινδοκίνα. Το 1946, έχοντας φτάσει εκεί θεώρησε, όπως και οι
περισσότεροι λεγεωνάριοι ότι θα κάθονταν λίγο διάστημα μέχρι να
επαναφέρουν την τάξη. «Ο σκοπός τους ήταν να κάνουν σ’ αυτήν τη χώρα
ό,τι έκαναν και οι Γερμανοί στην Ελλάδα. Πρώτα απ’ όλα στη λεγεώνα το
90% ήταν πρώην Γερμανοί στρατιώτες που τους βούτηξαν οι Γάλλοι και
τους έστειλαν εκεί. Και ήταν κάθε καρυδιάς καρύδι. Λωποδύτες,
χασικλήδες, ανώμαλοι, γκάνγκστερ. Είχε και Γάλλους αλλά πήγαιναν ως
Ελβετοί, με ψεύτικη εθνικότητα. Ετσι λοιπόν, έμεινα δυο μήνες εκεί,
και μετά μαζί με έναν Ισπανό, το σκάσαμε και πήγα στο βουνό με τους
Βιετναμέζους αντάρτες. Δεν ήταν εύκολο. Μας δοκίμασαν και οι αντάρτες,
αλλά τελικά κερδίσαμε την εμπιστοσύνη τους και μας δέχτηκαν», θα πει
πριν από χρόνια. Τού δόθηκε το όνομα Nguyễn Văn Lập και υπηρέτησε σε
διάφορες θέσεις, συμμετέχοντας σε πολλές μάχες. Τελικά αναρριχήθηκε
στον βαθμό του λοχαγού. Το 1949, έγινε δεκτός στο Κομμουνιστικό Κόμμα
του Βιετνάμ.
Μετά το τέλος του πολέμου το 1954 και τη διχοτόμηση του Βιετνάμ σε
Βόρειο και Νότιο, ο Κώστας Σαραντίδης μετακόμισε στο βόρειο Βιετνάμ
και αποσύρθηκε από τον στρατό. Εκείνη την εποχή, ήταν παντρεμένος με
μια νοσοκόμα που κατηγορήθηκε για αντιδραστικότητα και φυλακίστηκε. Ο
Σαραντίδης εργάστηκε ως Γερμανός μεταφραστής και αργότερα ως
ανθρακωρύχος. Επίσης ξαναπαντρεύτηκε Βιετναμέζα, με την οποία απέκτησε
τρία παιδιά.

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Από τη μέρα που συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη μέχρι τις αρχές της
δεκαετίας του '50, ο Σαραντίδης δεν είχε επικοινωνήσει με την
οικογένειά του, που τον θεωρούσε νεκρό. Κοντά στο τέλος του πολέμου
άρχισε να ανταλλάσσει επιστολές μαζί τους και το 1965 αποφάσισε να
επιστρέψει στην Ελλάδα. Με τη συνδρομή ενός από τους αδελφούς του, ο
οποίος βοήθησε την οικογένεια Σαραντίδη για την έκδοση διαβατηρίου,
μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη. Στην αρχή αντιμετώπισε σοβαρές οικονομικές
δυσκολίες καθώς ήταν άνεργος για αρκετούς μήνες. Τελικά κατάφερε να
βρει δουλειά ως οδηγός για την Pechiney, όπου εργάστηκε για αρκετά
χρόνια μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Η οικογένεια Σαραντίδη απέκτησε
και τέταρτο παιδί που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Στην Ελλάδα εντάχθηκε
στο Κομμουνιστικό Κόμμα και εργάστηκε για να βοηθήσει το Βιετνάμ και
να προωθήσει τις σχέσεις Ελλάδας-Βιετνάμ. Ο Σαραντίδης
δραστηριοποιήθηκε στην παροχή βοήθειας στα παιδιά του Βιετνάμ που
προσβλήθηκαν από την τοξική ουσία Agent Orange.
Μάλιστα τον Οκτώβριο του 2008 συνόδευσε τον τότε Έλληνα Πρόεδρο της
Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια στην επίσημη επίσκεψή του στο Βιετνάμ. Το
2010, ο Σαραντίδης έλαβε την βιετναμέζικη υπηκοότητα και διαβατήριο.
Το 2013 ονομάστηκε Ήρωας των Λαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων. Επιπλέον, τού
απονεμήθηκαν αρκετοί τιμητικοί τίτλοι τόσο από το Βιετναμικό Κόμμα όσο
και από το Κράτος, συμπεριλαμβανομένης της διάκρισης του Τάγματος
Φιλίας το 2011, το Μετάλλιο Νίκης, Τρίτη Τάξη και το Μετάλλιο
Αντιστασιακός Αγώνας, Δεύτερης Τάξης. Στις 25 Ιουνίου σε ηλικία 94
ετών έφυγε από τη ζωή.