Εξατομικευμένος προληπτικός έλεγχος για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπείες λιγότερο επιθετικές και καλύτερα στοχευμένες: η θεραπεία του καρκίνου του μαστού, που πλήττει μία στις οκτώ γυναίκες στις ανεπτυγμένες χώρες, γίνεται τώρα όλο και περισσότερο à la carte.

"Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουμε δει μείζονες αλλαγές στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Γνωρίζουμε στο εξής ότι δεν υπάρχει ένας τύπος καρκίνου του μαστού και ότι υπάρχουν πολύ ελαφρές μοριακές διαφορές (...) που χρησιμοποιούμε στο πλαίσιο ειδικών και εξατομικευμένων θεραπειών", συνοψίζει ο δρ Τζάστιν Στέμπινγκ, καθηγητής Ογκολογίας στο Imperial College του Λονδίνου.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περισσότερες από 500.000 γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο στον κόσμο από τον καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, αν η νόσος διαγνωσθεί έγκαιρα, μπορεί να "θεραπευτεί, εννιά φορές στις δέκα", υπογραμμίζει το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου της Γαλλίας (INCA), καθώς ξεκινά νέα διεθνή εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την ασθένεια αυτή.

Ωστόσο, αν το ποσοστό αυτών που καταφέρνουν να ξεπεράσουν την κρίσιμη πενταετή περίοδο που ακολουθεί της θεραπείας υπερβαίνει πλέον το 80% στις περισσότερες δυτικές χώρες, πέφτει σε λιγότερο από 40% στις φτωχότερες χώρες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Επί χρόνια, οι γιατροί αύξαιναν τον αριθμό και τη διάρκεια των θεραπειών για να αυξήσουν τις πιθανότητες θεραπείας. Πλέον είναι καιρός για μια "αποκλιμάκωση" στις ασθενείς με μικρό κίνδυνο υποτροπής. "Αυτή είναι μια εξαιρετικά ελεγχόμενη αποκλιμάκωση, δεν παίρνουμε ρίσκα", εξηγεί ο Ρομάν Ρουζιέ, του Ινστιτούτου Curie στο Παρίσι. Αφορά τους όγκους μεγέθους μικρότερου των 2 εκατοστών και οι οποίοι ανταποκρίνονται σε ορμονική θεραπεία, περίπου το 70% των κρουσμάτων που ανιχνεύονται στη Γαλλία.

Η μέθοδος που ακολουθείτο για όλους τους καρκίνους του μαστού τη δεκαετία του 1980, η ολική μαστεκτομή και αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων δεν αποτελεί πλέον τον κανόνα σήμερα.

Σύμφωνα με τον δρα Ρουζιέ, η μαστεκτομή δεν αφορά παραπάνω από το 28% των κρουσμάτων στη Γαλλία. Έχει αντικατασταθεί από την ογκεκτομή (ή αφαίρεση του όγκου).

Εάν η αποκλιμάκωση δεν αφορά επί του παρόντος την ορμονοθεραπεία, που συνταγογραφείται για όγκους ευαίσθητους στις θηλυκές ορμόνες, παρατηρείται αντίθετα στην ακτινοθεραπεία με βραχύτερες διάρκειες θεραπειών, ακόμη και μια ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της εγχείρησης.

Οι χημειοθεραπείες δεν είναι πάντα χρήσιμες

Ο εφιάλτης της "χημειοθεραπείας", η οποία συστηματικά προκαλεί την πτώση των μαλλιών, ούτε αυτή αποτελεί σήμερα τον κανόνα, υπογραμμίζει ο δρ Στέμπινγκ.

Αρχικά, γιατί νέες χημειοθεραπείες έχουν αναπτυχθεί, με λιγότερες παρενέργειες, αλλά επίσης γιατί η χημειοθεραπεία δεν ωφελεί πάντα.

"Σε ορισμένες ασθενείς χαμηλού κινδύνου, γνωρίζουμε ότι δεν χρησιμεύει σε τίποτε, σε άλλες είναι απαραίτητη, ωστόσο παραμένει μια γκρίζα ζώνη, με τις γυναίκες για τις οποίες δεν γνωρίζουμε τα οφέλη", εξηγεί ο καθηγητής Ρουζιέ ο οποίος μόλις άρχισε μελέτη για ένα μοριακό τεστ αξιολόγησης του οφέλους της χημειοθεραπείας και του κινδύνου υποτροπής.

Οι ογκολόγοι βασίζονται κυρίως στις στοχευμένες θεραπείες για να αντιμετωπίσουν το 15-20% των καρκίνων που είναι δύσκολο να θεραπευτούν ή υποτροπιάζουν χρόνια αργότερα και καταλήγουν μοιραίοι για τις ασθενείς.