Ποσοστό 10% των παιδιών που έρχονται στον κόσμο κάθε χρόνο, γεννιούνται πρόωρα. Με δεδομένο ότι στην Ελλάδα γεννιούνται κάθε χρόνο περίπου 90.000 παιδιά, ο αριθμός των πρόωρα γεννημένων ανέρχεται στις 9.000. Το δε ποσοστό θνητότητας των πρόωρων νεογνών ανέρχεται σε 4%. Σημαντικό ρόλο στην επιβίωση των πρόωρα γεννημένων νεογνών παίζει το μητρικό γάλα, το οποίο λειτουργεί «σαν φάρμακο» γι αυτά τα παιδιά. Σήμερα, η μόνη τράπεζα μητρικού γάλακτος σε δημόσιο νοσοκομείο που δέχεται γάλα τόσο από τις ίδιες τις μητέρες νεογνών όσο και από εθελόντριες δότριες λειτουργεί στην Αθήνα στο νοσοκομείο Έλενα, ενώ μία δεύτερη τράπεζα γάλακτος λειτουργεί στο Αγία Σοφία, αλλά δέχεται γάλα μόνο από τις ίδιες τις μητέρες των πρόωρων νεογνών. Στη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει τράπεζα μητρικού γάλακτος. Καταβάλλεται προσπάθεια για τη δημιουργία μιας τέτοιας τράπεζας στη Α’ Νεογνολογική Κλινική και Εντατική Νοσηλεία Νεογνών του ΑΠΘ στο Ιπποκράτειο, η οποία λειτουργεί με μέση πληρότητα 85%. Τη δημιουργία τράπεζας μητρικού γάλακτος στο Ιπποκράτειο υποστηρίζει και η μη κερδοσκοπική οργάνωση «Ηλιτόμηνον», η οποία από την άνοιξη του 2015 έχει ξεκινήσει εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων για την αγορά παστεριωτή.

«Το μητρικό γάλα ουσιαστικά είναι ένα φάρμακο για τα πρόωρα γεννημένα νεογνά. Έχει τρομερά πλεονεκτήματα και γι αυτό μόλις γεννηθεί ένα παιδί πρόωρα ζητάμε από τη μητέρα να δώσει το γάλα της για να τραφεί με αυτό το νεογνό. Σε περιπτώσεις που δεν μπορεί να δώσει η μητέρα, δίνουμε ξένο γάλα που έχει ειδική φόρμουλα και προορίζεται για τα πρόωρα, αλλά υστερεί πολύ του μητρικού γάλακτος. Γι αυτό είναι αναγκαία η δημιουργία μια τράπεζας γάλακτος. Σε περιπτώσεις που, για διάφορους λόγους, δεν μπορεί να δώσει η μητέρα γάλα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί γάλα που θα δίνουν ελεγμένες εθελόντριες στην τράπεζα. Αυτό είναι μια μεγάλη διαδικασία, διότι δεν αρκεί μόνο ο έλεγχος των εθελοντριών, αλλά θα πρέπει και το γάλα να προετοιμαστεί και να παστεριωθεί. Για να γίνουν όλα αυτά, χρειάζεται κάποιος βασικός εξοπλισμός όπως ψυγείο, παστεριωτής, καταψύκτης» επισημαίνει η καθηγήτρια Νεογνολογίας και διευθύντρια της Α’ Νεογνολογικής Κλινικής και Εντατική Νοσηλεία Νεογνών του ΑΠΘ, Βασιλική Αγακίδου.

Αναφέρει ότι στη συγκεκριμένη Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, υπάρχουν 40 κλίνες εκ των οποίων οι 15 είναι εντατικής. Άλλες 40 κλίνες υπάρχουν στη Νεογνολογική Κλινική του ΕΣΥ, στο ίδιο νοσοκομείο. «Η μέση πληρότητα είναι 85% και υπάρχουν περίοδοι που αντιμετωπίζουμε σοβαρό πρόβλημα, γιατί δεν έχουμε κρεβάτια» υπογραμμίζει.

Σύμφωνα με την κ. Αγακίδου πρόωρες γεννήσεις υπήρχαν πάντα, αλλά την τελευταία 15ετία παρατηρήθηκε αύξηση στις γυναίκες που επιχειρούσαν εξωσωματική, λόγω των πολύδυμων κυήσεων. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αποφευχθεί με την επιλογή μονήρους κύησης. «Το 10% του συνόλου των γεννήσεων είναι πρόωρα. Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 90.000 γεννήσεις κάθε χρόνο, άρα οι 9.000 από αυτές είναι πρόωρες. Οι πρόωρες γεννήσεις έχουν σχέση και με τη μέση ηλικία κύησης. Η θνητότητα στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών στην Ελλάδα ανέρχεται σε 4% και όταν λέμε πρόωρα εννοούμε νεογνά που γεννήθηκαν από την 24η έως την 36η εβδομάδα της κύησης» προσθέτει η κ. Αγακίδου.

Το «Ηλιτόμηνον» που στηρίζει τη προσπάθεια της δημιουργίας τράπεζας μητρικού γάλακτος στο Ιπποκράτειο είναι μια Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, μέλος του δικτύου οργανώσεων γονέων από όλη την Ευρώπη που δρουν συντονισμένα με το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Φροντίδα των Νεογνών (EFCNI), και διεκδικούν από την ΕΕ τη θέσπιση ενιαίων εθνικών κατευθυντήριων οδηγιών με τις οποίες να διασφαλίζεται η παροχή κατάλληλης φροντίδας σε όλες τις εγκύους, τα νεογνά και τα πρόωρα βρέφη. Για την επίτευξη του σκοπού του, διοργανώνει και υποστηρίζει κοινωνικές, επιστημονικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στην προώθηση και επίλυση των ιατρικών και κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων των οικογενειών με πρόωρα νεογνά. 

«Πέρσι την άνοιξη ξεκινήσαμε την πρωτοβουλία για την αγορά παστεριωτή μητρικού γάλακτος για την Α’ Νεογνολογική Κλινική και Εντατική Νοσηλεία Νεογνών του ΑΠΘ στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, γιατί το European Foundation for the Care of Newborn Infants (EFCNI) χαρακτήρισε ως «ένα από τα πιο καυτά θέματα» αυτό των πρόωρων νεογνών. Είναι μεγάλος ο αριθμός των παιδιών που γεννιούνται πρόωρα και γι αυτά τα νεογνά το μητρικό γάλα είναι φάρμακο. Αυτά τα νεογνά χρειάζονται μια μικρή ποσότητα γάλακτος. Το πιο κατάλληλο είναι το γάλα της ίδιας τους της μητέρας, το αμέσως επόμενο καλύτερο είναι το γάλα μιας δότριας, η οποία όμως θα πρέπει να έχει γεννήσει πρόσφατα. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλές μητέρες που υποστηρίζουν τον θηλασμό, μητέρες οι οποίες είναι πρόθυμες να δώσουν εθελοντικά γάλα για τη τράπεζα μητρικού γάλακτος. Εμείς συγκεντρώνουμε χρήματα για την αγορά παστεριωτή για τις ανάγκες του Ιπποκρατείου. Ο παστεριωτής κοστίζει 25.000 ευρώ κι εμείς έχουμε συγκεντρώσει το 1/3 του ποσού. Χρειαζόμαστε μια γεναία χορηγία για να μπορέσουμε να τον αγοράσουμε» αναφέρει  η πρόεδρος του «Ηλιτόμηνον», Ελένη Βαβουράκη.

Όσοι ενδιαφέρονται να στηρίξουν την εκστρατεία για την αγορά παστεριωτή για τις ανάγκες της Α’ Νεογνολογικής Κλινικής και Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του ΑΠΘ στο Ιπποκράτειο μπορούν να βρουν πληροφορίες στην ιστοσελίδα της οργάνωσης Ηλιτόμηνον http://www.ilitominon.gr/el/ilitominon.