Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία, όπως είναι το εργασιακό άγχος, η εργασιακή εξουθένωση (burn-out) ή η διαφόρων ειδών παρενόχληση (bullying, mobbing) απασχολούν τους ερευνητές παγκοσμίως ολοένα και περισσότερο. Στην Ελλάδα την κατάσταση έχουν επιδεινώσει τα τελευταία χρόνια οι συνθήκες οικονομικής κρίσης.

Αυτό ήταν το αντικείμενο ημερίδας που διοργάνωσε το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικής Δυναμικής.

Όπως επισημάνθηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ημερίδας, η ύπαρξη και η διατήρηση σε έναν εργασιακό χώρο παραγόντων ευνοϊκών για την ανάπτυξη κακών ψυχοκοινωνικών συνθηκών έχει σοβαρή αρνητική επίδραση στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, καθώς και στα αποτελέσματα της επιχείρησης ή του οργανισμού. Ο προβληματικός σχεδιασμός και οργάνωση της εργασίας και αλλά και το αρνητικό ψυχοκοινωνικό περιβάλλον επιδρούν αρνητικά στη δημιουργικότητα των εργαζομένων και κατ’ επέκταση στην απόδοση ενός οργανισμού και αποτελούν τροχοπέδη για την αποτελεσματική ανάπτυξη του και την παραγωγή των μέγιστων δυνατών αποτελεσμάτων.

Η ομότιμη καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, Νάνσυ Παπαλεξανδρή, ανάμεσα σε άλλα αναφέρθηκε στο εργασιακό bullying, τονίζοντας ότι στις ΗΠΑ έχει χαρακτηριστεί ως επιδημία που εξαπλώνεται και υπονομεύει την εργασιακή απόδοση, την εξέλιξη και την υγεία των εργαζομένων. Σε σχέση με την Ελλάδα αποκάλυψε ότι κατέχει την τρίτη υψηλότερη θέση στην Ευρώπη με ποσοστό 13% σύμφωνα με έρευνα.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εργασίας και μηχανικός, Γιάννης Κωνσταντακόπουλος μίλησε για τις εκστρατείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την υγεία και την ασφάλεια καθώς και την μεγάλη έκταση του προβλήματος. Τόνισε παράλληλα τις αρνητικές επιπτώσεις των ψυχοκοινωνικών κινδύνων σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις το κόστος των οποίων εκτιμάται σε δισεκατομμύρια ευρώ για κάθε κράτος- μέλος.

Ο Δημήτρης Τούκας, του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, παρουσίασε την καταγραφή των αιτίων του εργασιακού άγχους, των επιπτώσεων τους στους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις καθώς και τις στρατηγικές αντιμετώπισης τους, δίνοντας έμφαση στον προσανατολισμό των παρεμβατικών ενεργειών για την αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους σε συλλογικό επίπεδο, καθώς και στη σημασία της ενεργούς συμμετοχής τόσο των εργαζομένων όσο και των στελεχών της διοίκησης στις διαδικασίες.

Η ηθική και άλλων ειδών εργασιακή παρενόχληση που συχνά αντιμετωπίζει ο σύγχρονος εργαζόμενος ήταν ένα από τα ζητήματα που αναδείχθηκαν. Ο δικηγόρος Παναγιώτης Μπουμπουχερόπουλος , αναφέρθηκε στο mobbing, δηλαδή την ηθική παρενόχληση σημειώνοντας ιδιαίτερα το περιορισμένο ενδιαφέρον της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας για το φαινόμενο, που δεν δικαιολογείται από την έκταση του φαινομεένου.

Ο νομικός σύμβουλος του Εργατικού Κέντρου Αθηνών Γεώργιος Μελισσάρης, δικηγόρος, ανέδειξε περιπτωσιολογία μορφών παρενόχλησης από τη νομολογία των Ελληνικών δικαστηρίων και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καθώς και την εμπειρία σε σωματειακό επίπεδο. Αναφέρθηκε επίσης στη δυνατότητα τόσο για εξωδικαστική επίλυση του θέματος όσο και για παροχή δικαστικής προστασίας δίνοντας ιδιαίτερη διάσταση και στη στάση των συνδικάτων.

Οι περισσότεροι από τους ομιλητές επεσήμαναν ότι χρειάζεται συνεργασία οργανισμών και υπηρεσιών για την αντιμετώπιση του φαινομένου, έτσι ώστε να αξιοποιείται η γνώση, να γίνεται διάλογος και να βρίσκονται λύσεις.