Οι κρανιογκεφαλικές κακώσεις (ΚΕΚ), π.χ. λόγω σοβαρού τροχαίου ή κάποιου αθλήματος, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας ακόμη στους μεσήλικες, σύμφωνα με μια νέα φινλανδική επιστημονική έρευνα.

Μολονότι η άνοια θεωρείται πρόβλημα της τρίτης ηλικίας, η νέα μελέτη δείχνει ότι οι ΚΕΚ μπορούν να επιφέρουν άνοια πρόωρα, ήδη από τη μέση ηλικία. Ο κίνδυνος είναι σχεδόν διπλάσιος (αυξημένος κατά 90%) μετά από σοβαρή ΚΕΚ, ιδίως στην ηλικία των 41 έως 50 ετών. Τα τραύματα στο κεφάλι που πλήττουν και τον εγκέφαλο, είναι ανάμεσα στις κύριες αιτίες αναπηρίας και θανάτου, ιδίως ανάμεσα στους νέους και τους μεσήλικες. Περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους που παθαίνει κάποια τέτοια μέτρια έως σοβαρή κάκωση στο κρανίο, πεθαίνει τελικά, ενώ οι μισοί επιζώντες θα υποφέρουν στην υπόλοιπη ζωή τους από αναπηρίες.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δώσει ενδείξεις για σχέση ανάμεσα στην κρανιογκεφαλική κάκωση και στις νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως οι νόσοι Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον. Η νέα μελέτη, σε μεγάλο δείγμα πληθυσμού, δείχνει ότι όντως μια τέτοια κάκωση μπορεί να πυροδοτήσει διαδικασίες στον εγκέφαλο, που θα προκαλέσουν πρόωρη άνοια (με αιτία που δεν οφείλεται στο Αλτσχάιμερ). Όμως δεν διαπιστώθηκε σχέση ανάμεσα στις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και στη νόσο Πάρκινσον, ούτε στην αμυοτροφική πλάγια σκλήρυνση (ALS).

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ελσίνκι, με επικεφαλής το νευροχειρουργό Ραχούλ Ρατζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "PLoS Medicine", ανέλυσαν στοιχεία για πάνω από 40.000 ενήλικες που είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο για κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ) και στη συνέχεια είχαν επιβιώσει για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

Διαπιστώθηκε ότι όσο πιο σοβαρή ήταν η κάκωση, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κατοπινός κίνδυνος για εμφάνιση άνοιας. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι ο κίνδυνος άνοιας μεταξύ των επιζώντων από την κάκωση, οι οποίοι φαινομενικά έχουν ανακάμψει, παραμένει υψηλός επί αρκετά χρόνια μετά τον τραυματισμό στο κεφάλι, λόγω χρόνιας φλεγμονής που προκαλείται στον εγκέφαλο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προβλέψει ότι οι ΚΕΚ θα γίνουν κορυφαία αιτία αναπηρίας και θανάτου μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ήδη περίπου το 1% του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες πάσχουν από κάποια μακρόχρονη αναπηρία λόγω ΚΕΚ. Η σταδιακή γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού και η αύξηση των ατυχημάτων λόγω γήρανσης θα αυξήσουν την πιθανότητα ΚΕΚ στο μέλλον.