Το άγχος και ειδικά το προσωπικό άγχος που βιώνει ο άνθρωπος μπορεί να πυροδοτήσει την έξαρση ή την υποτροπή της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας και των αυτοάνοσων νοσημάτων. Αντιθέτως το άγχος το οποίο βιώνει όλη η κοινωνία φαίνεται ότι δεν έχει επίδραση σε αυτά τα νοσήματα καθώς έχει παρατηρηθεί μικρότερη συχνότητα των υποτροπών. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, η ανεργία και το άγχος που προκαλούν, αποτελούν εκλυτικό αλλά όχι και αιτιολογικό παράγοντα της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας και των αυτοάνοσων νοσημάτων, επισήμαναν στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας, που πραγματοποιήθηκε στο ’μστερνταμ, ο αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας στο ΑΠΘ, Νίκος Γρηγοριάδης, και ο καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Αλέξανδρος Παπαδημητρίου.

    Ωστόσο ένα νέο «έξυπνο» φάρμακο, η φινγκολιμόδη, που χορηγείται από το στόμα, δίνει αισιόδοξα μηνύματα για την αντιμετώπιση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, καθώς όχι μόνο βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ασθενούς αλλά μειώνει τις υποτροπές κατά 71% μειώνοντας παράλληλα και την απώλεια εγκεφαλικής μάζας που έρχεται ως συνέπεια της νόσου.

   

    Οικονομική κρίση και νοσηρότητα

   

    Η οικονομική κρίση είναι πιθανόν να παίζει κάποιο ρόλο στην έξαρση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, αν και δεν φαίνεται να υπάρχει αύξηση του αριθμού των αρρώστων λόγω των τελευταίων εξελίξεων.

    «Ξέρουμε στην ιατρική ότι το άγχος και η οικονομική κατάσταση επιδεινώνει τη νοσηρότητα και επίσης ξέρουμε ότι οι υποτροπές της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας σχετίζονται πολύ συχνά με έντονο άγχος. ’ρα είναι πάρα πολύ πιθανόν να παίξει ένα ρόλο κυρίως στην έξαρση της νόσου. Και αυτό είναι μάλλον βέβαιο δεδομένου ότι η πτώση της άμυνας του οργανισμού γίνεται από διάφορα στρεσογόνα αίτια και αυτό το βλέπουμε στην καθημερινότητα πάρα πολύ συχνά στους ανθρώπους που παίρνουν διαζύγιο ή έχουν νόσο και παίρνουν ένα διαζύγιο αλλά και όταν υπάρχουν και άλλα στρεσογόνα αίτια όπως η ανεργία και η οικονομική κατάσταση» επισημαίνει ο καθηγητής νευρολογίας Αλέξανδρος Παπαδημητρίου.

    Ο αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας Νίκος Γρηγοριάδης από τη πλευρά του επισημαίνει ότι υπάρχουν πάρα πολλές μελέτες που δείχνουν ότι το άγχος είναι εκλυτικός αλλά όχι και αιτιολογικός, παράγοντας της νόσου.

    «Δεν είναι δηλαδή το άγχος που προκαλεί την πολλαπλή σκλήρυνση και γενικά για τα αυτοάνοσα νοσήματα. Γνωρίσουμε ότι το άγχος είναι μία παράμετρος που μπορεί να πυροδοτήσει μία αυτοάνοση αντίδραση, ένα αυτοάνοσο μηχανισμό. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι όταν το άγχος αφορά το πρόσωπο, αποτελεί παράγοντα κινδύνου και για να εκδηλώσει ενδεχομένως για πρώτη φορά τη νόσο, και για να πυροδοτήσει μία έξαρση σε έναν ασθενή στον οποίο είναι γνωστό ήδη ότι πάσχει από πολλαπλή σκλήρυνση. Αντίθετα λέγεται ότι το άγχος το οποίο βιώνει η κοινωνία, όταν δηλαδή είναι κάτι το οποίο μοιράζεσαι με την υπόλοιπη κοινωνία, δεν έχει επίδραση στη νόσο και ίσα-ίσα μπορεί να παρατηρείται πολύ μικρότερη συχνότητα υποτροπών πχ στον πόλεμο του Κόλπου αναφέρεται ότι οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση είχανε πολύ μικρότερες καταγραφές σε υποτροπές. ’ρα η μοναξιά γενικά και κάτι το οποίο αντιμετωπίζουμε μόνοι μας, χωρίς τη στήριξη του άμεσου ή του ευρύτερου περιβάλλοντος, δημιουργεί προβλήματα. Υπ΄ αυτή την έννοια η οικονομική κρίση πιστεύω ότι σίγουρα επηρεάζει όχι μόνο τους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση αλλά τους περισσότερους ασθενείς και τον υγιή πληθυσμό» εξηγεί ο κ Γρηγοριάδης.

   

    Η φαρμακευτική αντιμετώπισης της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας

   

    Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η θεραπεία της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας στηριζόταν κυρίως στις ιντερφερόνες και φάρμακα τα οποία αποδείχτηκαν ότι είναι πραγματικά ωφέλιμα και ικανά να αντιμετωπίσουν αρκετές περιπτώσεις για να μειώσουν τις υποτροπές της νόσου. Στις μέρες μας όμως έχουν προστεθεί σε αυτά καινούργια φάρμακα , τα οποία βασίζονται στη γνώση του μηχανισμού με τον οποίο γίνονται οι υποτροπές της νόσου.

    «Η φινγκολιμόδη είναι ένα ιδιαίτερα έξυπνο φάρμακο το οποίο στηρίζεται στο γεγονός ότι τα λεμφοκύτταρα τα οποία κυκλοφορούν στο αίμα και φτάνουν μέσα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) μεταφέροντας κάποια αντιγονική δραστηριότητα με συνέπεια τη δημιουργία φλεγμονών. Αυτή είναι και η όλη παθογένεια της αρρώστιας. Επομένως οτιδήποτε μπορεί να μπλοκάρει να μειώσει την κυκλοφορία αυτών των λεμφοκυττάρων και αυτό κάνει η φινγκολιμόδη, μειώνει τον αριθμό των υποτροπών και ουσιαστικά βελτιώνει τη νόσο» εξηγεί ο κ Παπαδημητρίου

    Αλλά η δράση του νέου φαρμάκου δεν περιορίζεται μόνο στη μείωση των υποτροπών καθώς παράλληλα μειώνει και το ποσοστό της εγκεφαλικής ατροφίας που αποτελεί συνέπεια της νόσου.

    «Έγινε μία σύγκριση της αποτελεσματικότητας τη φινγκολιμόδης με τις ιντερφερόνες και απεδείχθη ότι η φινγκολιμόδη προσθέτει άλλο ένα περίπου 50% στη μείωση του αριθμού των υποτροπών απ΄ ότι προσέθετε η ιντερφερόνη. Το δεύτερο σημαντικό είναι ότι η αναπηρία που μπορεί να εμφανιστεί στη πορεία της νόσου μειώνεται με τη χορήγηση αυτού του φαρμάκου περισσότερο από ότι με τη χορήγηση ιντερφερονών. Και το τρίτο σημαντικό είναι ότι έχει μία σημαντική δράση στην ατροφία του εγκεφάλου» αναφέρει ο κ Παπαδημητρίου

    «Εγκεφαλική ατροφία είναι η απώλεια εγκεφαλικής μάζας , είναι μια διαδικασία η οποία φυσιολογικά απαντάται σε όλους τους ανθρώπους. Υπό ορισμένες συνθήκες όμως και σε ορισμένες καταστάσεις, όπως στην Σκλήρυνση κατά Πλάκας, υπάρχει το ενδεχόμενο αυτή η διαδικασία να επιταχυνθεί. Η εγκεφαλική ατροφία είναι επίσης χαρακτηριστικό στην άνοια και είναι χαρακτηριστικό της γεροντικής ηλικίας. Δηλαδή προϊόντος του χρόνου ο εγκέφαλος αρχίζει σιγά-σιγά να χάνει τη μάζα του και να συρρικνώνεται και αυτό μπορεί να οφείλεται σε πάρα πολλές παραμέτρους» εξηγεί από την πλευρά του ο κ Γρηγοριάδης.

    Στο ερώτημα αν αυτό το φάρμακο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για την αντιμετώπιση της άνοιας ο κ Γρηγοριάδης απαντά ότι θα πρέπει να γίνουν μελέτες για να αποδειχτεί αυτό.

    «Η δυναμική όμως αυτού του φαρμάκου υπάρχει και σίγουρα δεν μπορεί να αποκρυφτεί γιατί εκτός από το ότι είναι ένα φάρμακο το οποίο παρεμβαίνει στο ανοσιακό σύστημα, δηλαδή στα λεμφοκύτταρα τα οποία δεν επιτρέπει να κυκλοφορήσουν και να μπουν στο ΚΝΣ και να κάνουν την απομυελίνωση. Θεωρούμε ότι έχει και άμεση δράση σε κύτταρα του εγκεφάλου αυτά καθαυτά. Τα πειραματικά δεδομένα που έχουμε από τα πειραματόζωα δείχνουν ότι σαφώς έχουμε νευροπροστασία και η νευροπροστασία είναι ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στο να μην επέλθει γρήγορα η εγκεφαλική ατροφία» τονίζει  ο κ Γρηγοριάδης