«Να διαφυλάξουμε τα αντιβιοτικά!». Αυτό είναι το μήνυμα κι ο στόχος της ενημερωτικής συνάντησης που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του ΕΔΟΕΑΠ και τη συμμετοχή της Ελληνικής Εταιρεία Χημειοθεραπείας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά.

Η υπερκατανάλωση, η κακή και πολύ εκτεταμένη χρήση τους, οδήγησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και πρόληψης Νόσων (ECDC) το 2008 στην καθιέρωση αυτής της ημέρας.

Όπως τονιζουν οι ομιλητές, κα Ελένη Γιαμαρέλλου- Καθηγήτρια Παθολογίας/ Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και τα μέλη του Δ.Σ., κα Κυριακή Κανελλακοπούλου- Καθηγήτρια Παθολογίας/ Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κ. ’γγελος Πεφάνης- Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. ΣΩΤΗΡΙΑ, η κα Πουλάκου Γαρυφαλλιά- Επιμελήτρια Ε.Σ.Υ. στο Αττικό Νοσοκομείο και ο κ. Νικόλαος Τσόγκας- Παθολόγος/ Λοιμωξιολόγος Μονάδας Λοιμώξεων Γ.Ν.Α. Ε.Ε.Σ., σύμφωνα με στοιχεία της ESAC το 2009, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην εξωνοσοκομειακή, συνολική, κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ευρώπη.

Η Πρόεδρος του ΕΔΟΕΑΠ, κα Ελένη Σπανοπούλου, επεσημαίνει ότι σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών (ECDC), περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως στην Ε.Ε. εξαιτίας λοιμώξεων που προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά στις αντιβιοτικές θεραπείες, ενώ το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης και των απωλειών στην παραγωγικότητα ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ.

Από τις τέσσερις κύριες κατηγορίες αντιβιοτικών, η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη κατανάλωση στην Ευρώπη στις δύο από αυτές (κεφαλοσπορίνες και μακρολίδες). Από το 2004 έως το 2008 παρατηρήθηκε συνεχής αύξηση της ετήσιας κατανάλωσης όλων των ομάδων αντιβιοτικών. Σύμφωνα με τρεις επίσημες πανελλαδικές δημοσκοπήσεις  διαπιστώθηκαν τα εξής: το 2007, το 25% στην κοινότητα έπαιρνε αντιβιοτικά έναντι 47% το 2009 και 57% το 2010 για την αντιμετώπιση λοιμώξεων του αναπνευστικού με κυριότερα συμπτώματα: πονόλαιμο, συνάχι, βήχα και χαμηλό πυρετό, δηλαδή ιογενείς λοιμώξεις, για τις οποίες τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία αξία. Είναι όμως ακόμα πιο ενδιαφέρον ότι το 10% έπαιρνε αντιβιοτικά χωρίς συνταγή από το φαρμακείο της γειτονιάς του!

Επίσης, σύμφωνα με μελέτη του 2010 με στόχο την αντοχή του πνευμονιοκόκκου στα αντιβιοτικά και τις πρακτικές κατανάλωσης αντιβιοτικών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, η χρήση αντιβιοτικών σ’ αυτές τις ηλικιακές ομάδες παραμένει πολύ υψηλή σε σχέση με τον αριθμό και το είδος των λοιμώξεων που εμφανίζει κάθε παιδί. Η συνέχιση της πρακτικής να χορηγούνται αντιβιοτικά ευρέος φάσματος έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως, σύμφωνα με ελληνικές μελέτες, έχει ήδη αυξήσει την αντοχή του στα αντιβιοτικά το κολοβακτηρίδιο (το συχνότερο αίτιο ουρολοιμώξεων).

Όσον αφορά στο καίριο ερώτημα για το αν μπορούν να διασωθούν τα αντιβιοτικά (εφόσον δεν αναμένονται νεώτερα αντιβιοτικά δραστικά στα ανθεκτικά βακτήρια), έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο παράδειγμα της «εθνικής εκστρατείας» για τη μείωση της κατανάλωσης αντιβιοτικών που έγινε στη Γαλλία (2002-2007), όταν διαπιστώθηκε ότι ο πνευμονιόκοκκος είχε υψηλότατη αντοχή και  η οποία είχε θετικά αποτελέσματα.

Στην παρέμβασή της η Αρχίατρος του ΕΔΟΕΑΠ, δρ Βασιλική Σιατερλή, αναφερόμενη στην πορεία της συνταγογράφησης αντιβιοτικών για τους ασφαλισμένους του Οργανισμού κατά τη διάρκεια της τελευταίας 3ετίας, υπογράμμιζει  ότι επιβάλλεται η αλλαγή νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα, καθώς το ισχύον επιτρέπει στους ασθενείς να αγοράζουν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή γιατρού.