|
| | | |
<<Η Διάσωση>> - Ένα βιβλίο κραυγή για το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων και τη σιωπή
Αθήνα-(Ανταπόκκριση Κώστας Μαρδάς)
Αφιερωμένο <<σε όσους δεν σιώπησαν>> κυκλοφόρησε το βιβλίο <<η Διάσωση>>,
από τις εκδόσεις Καπόν, με θέμα το Ολοκαύτωμα, τη σιωπή του κόσμου,
την αντίσταση των Εβραίων στα γκέτο και τη διαφυγή της εβραϊκής
κοινότητας στην Ελλάδα τα χρόνια της Κατοχής.
Είναι η Βίβλος της Εξόντωσης σε 431 σελίδες, γραμμένη από την Καρίνα
Λάμψα και τον Ιακώβ Σιμπή. Βίβλος Λευκή και Μαύρη. Με τα ηρωικά αλλά
και τα μελανά σημεία. Όλα βάσει ελληνικών και διεθνών πηγών. Με
ντοκουμέντα, μαρτυρίες, ονόματα, έγγραφα, παραπομπές, καταλόγους και
δεκάδες φωτογραφίες που κάνουν τον αναγνώστη να δακρύσει μαθαίνοντας
λεπτομέρειες για μια από τις μεγαλύτερες ντροπές του 20ου αιώνα.
Η γενοκτονία των Εβραίων, που επιχειρήθηκε στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο από
τον Χίτλερ δεν ξεκίνησε αιφνιδιαστικά, τονίζουν στην εισαγωγή οι
συγγραφείς. Και εξηγούν: Πριν γεμίσουν τα σφραγισμένα τραίνα που
διέσχιζαν την Ευρώπη απ΄ άκρη σ΄άκρη με προορισμό τα στρατόπεδα του
θανάτου, το κλίμα ήταν έτοιμο μέσα από μια <<αντι-εβραϊκή κουλτούρα>>
που είχε τις ρίζες της στον γερμανικό- ευρωπαϊκό χριστιανικό
αντισημιτισμό .Η απόλυτη προσωπική επιβολή του Φύρερ στις γερμανικές
μάζες απέρρεε από ιστορικές αρχές: Την φυλετική καθαρότητα, την ήττα
του μπολσεβικισμού και της πλουτοκρατίας και τη λύτρωση. Σε κάθε μία
από αυτές τις παραδόσεις ο Εβραίος εκπροσωπούσε το απόλυτη κακό. Και
από αυτή την άποψη, ο Χίτλερ παρουσιάστηκε ο απεσταλμένος της θείας
πρόνοιας.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου εξετάζει τις εξεγέρσεις στους χώρους
φυλάκισης καταδεικνύοντας την τρομερή μοναξιά και το κουράγιο των
παγιδευμένων, αμφισβητώντας , <<εν πολλοίς>>, τη διαδεδομένη θέση ότι
πήγαιναν ως πρόβατα επί σφαγή. Παρακολουθούμε τις αργές- είν΄ αλήθεια-
αντιδράσεις των ελεύθερων κρατών της Δύσης και τις απεγνωσμένες
προσπάθειες της εβραϊκής ηγεσίας στην Παλαιστίνη, που αναγκάστηκε να
εγκαταλείψει τα ουτοπικά σχέδια για μαζική διάσωση μέσα από
διαπραγματεύσεις με τους Ναζί.
Στο δεύτερο μέρος το βιβλίο αναφέρεται στις προσπάθειες διάσωσης των
Ελλήνων Εβραίων που άρχισαν το φθινόπωρο του 1943, όταν το μεγαλύτερο
μέρος τους δεν βρισκόταν πια στη ζωή. <<Κατά πόσο σώσαμε τους Εβραίους,
όπως ακούμε τόσο αψήφιστα να λέγεται>>, ρωτούν οι συγγραφείς. Και
θυμίζουν τους αριθμούς: Από τους 77.377 Εβραίους που ζούσαν στην
ελληνική επικράτεια πριν αρχίσει ο διωγμός, επέζησαν μόνο 10.226-
ποσοστό μείωσης 86 %. Η δε μείωση της σεφαραδίτικης κοινότητας στη
Θεσσαλονίκη φθάνει τα όρια του αφανισμού με ποσοστό μείωσης 96 %.
Τα τεκμηριωμένα περιστατικά βάσει ανέκδοτων προβληματίζουν: Τα νύχτα
της 3ης προς την 4η Μαρτίου του 1943 τα 187 μέλη της εβραϊκής
κοινότητας της Νέας Ορεστιάδας, η οποία βρισκόταν υπό Βουλγαρική
κατοχή, πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο και στάλθηκαν στα ναζιστικά
στρατόπεδα, απ ΄όπου επέστρεψαν μόνο 3 άτομα μετά τον πόλεμο. Στη
Βέροια το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) προσφέρθηκε να βοηθήσει
στη φυγάδευσή τους από τα χωριά του Βερμίου έναντι χρηματικού ποσού
για τη συντήρησή τους, αλλά η κοινότητα δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει
αυτό το ποσό και οι διαπραγματεύσεις ναυάγησαν. Αντιθέτως, η Αθήνα
φαίνεται να αποτέλεσε πρότυπο διάσωσης χάρη στο ισχυρό ΕΑΜ και τη
βοήθεια του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και του αστυνομικού διευθυντή
Έβερτ με τον μαζικό εφοδιασμό τους με αστυνομικές ταυτότητες.
Η έρευνα φέρνει στο φως και την στάση μελών της κατά τόπους εβραϊκής
ηγεσίας . Στα Γιάννενα , όπου ζούσαν 1850 άτομα σε ξεχωριστή συνοικία
της πόλης, ο πνευματικός του αρχηγός Σαμπετάι Καμπελή, έδωσε πίστη
στους κατακτητές, υποστηρίζοντας ότι όσα συνέβησαν στους ομόθρησκούς
τους στη Θεσσαλονίκη είχαν ως αιτία τον... αμαρτωλό τους βίο. Τη νύχτα
της 24 ης Μαρτίου του 1944 οι Γερμανοί περικύκλωσαν την συνοικία τους
και τους φόρτωσαν όλους στο τρένο για προορισμό το ¶ουσβιτς, ενώ ο
χριστιανικός πληθυσμός που είχε συγκεντρωθεί στους δρόμους
παρακολουθούσε την αποχώρηση με έκδηλη ικανοποίηση, σύμφωνα με
τηλεγράφημα των γερμανικών το οποίο σημειώνει ότι <<η φυλή αυτή δεν
ήταν δημοφιλής ούτε στους νέους ούτε στους γέρους>>. Η μοναδική
περίπτωση μαζικής διάσωσης ήταν εκείνη της Ζακύνθου, όπου οι 275
Εβραίοι του νησιού κρύφτηκαν στα χωριά και σώθηκαν άπαντες χάρη στη
βοήθεια του δήμαρχου Λουκά Καρέρ ,του Μητροπολίτη Χρυσόστομου αλλά και
την ανοχή του Αυστριακού διοικητή του νησιού.
Τέτοια μεθοδική και ανελέητη σφαγή είχε να γίνει στην Ευρώπη από την
εισβολή των Μογγόλων, τονίζουν οι ερευνητές. Τα πρώτα χρόνια του
πολέμου οι Ομάδες Ειδικών Αποστολών χώριζαν τους Εβραίους ανά 500
άτομα, τους οδηγούσαν έξω από τις πόλεις και τους εκτελούσαν μπροστά
από τα φρεσκοσκαμμένα χαντάκια, πυροβολώντας τους στο λαιμό. Μέχρι το
τέλος του 1941 είχαν δολοφονηθεί με αυτόν τον τρόπο ανά την ναζιστική
Ευρώπη 618.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Όμως, στη διάρκεια των
επιθεωρήσεων που έκανε ο Χίμλερ, συνειδητοποίησε τη ψυχολογική
επίδραση που είχαν ακόμη και σε αυτές τις ναζιστικές ομάδες η εν ψυχρώ
δολοφονίες και ζήτησε από τους συνεργάτες του να ανακαλύψουν λιγότερο
ανώδυνους μεθόδους εξόντωσης. Προσοχή: Ανώδυνους για τους ναζί
στρατιώτες και όχι για τους Εβραίους! Τότε ο διοικητής των Ειδικών
Αποστολών ¶ρτρουρ Νέμπε βρήκε τη λύση με κινητούς θαλάμους αερίων,
επισημαίνοντας στο προϊστάμενό του ότι με το νέο σύστημα θα απέφευγαν
τις πολυδάπανες και χρονοβόρες εκτελέσεις δια πυροβολισμού... Η μέθοδος
αυτή εφαρμόσθηκε μαζικά στα φοβερά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Εκεί οι
διοικητές διάλεγαν τους πιο γεροδεμένους Εβραίους και τους ανέθεταν το
μακάβριο καθήκον να βγάζουν τα χρυσά δόντια από τα καμένα πτώμα των
συμπατριωτών τους, ώστε τίποτα να μη πάει χαμένο για το Γ΄Ράϊχ...
Το βιβλίο δεν χαρίζεται σε κανένα. Στο τέλος έχει λίστα με τους
Έλληνες Εβραίους αλλά και Χριστιανούς συνεργάτες των Ναζί και λίστα
τιμής για τους Έλληνες διασώστες.
Ένα έργο κραυγής για να μην ξανασιωπήσουμε...
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. ¶ραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
|
|
|
|