|
| | | |
Ακούραστος πολέμιος τών δικτατοριών στην Λατινική Αμερική
Πέθανε ο αργεντινός ποιητής Χουάν Γκέλμαν
Πόλη τού Μεξικού
Ο αργεντινός ποιητής Χουάν Γκέλμαν, που τιμήθηκε με το βραβείο Θερβάντες το 2007, πέθανε σε ηλικία 83 ετών στο Μεξικό όπου είχε εγκατασταθεί τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια, τελευταίο σταθμό της μακράς εξορίας του μετά το πραξικόπημα του 1976 στην Αργεντινή.
"Ο μεγάλος ποιητής Χουάν Γκέλμαν πέθανε. Τα συλλυπητήριά μου στους οικείους του", έγραψε στο λογαριασμό του στο Twitter ο πρόεδρος του εθνικού συμβουλίου για τον πολιτισμό και τις τέχνες (Conaculta) Ραφαέλ Τοβάρ.
Η εφημερίδα Milenio του Μεξικού, στην οποία ο ποιητής έγραφε ένα εβδομαδιαίο χρονικό, ανακοίνωσε ότι ο Γκέλμαν πέθανε στο σπίτι του αλλά δεν διευκρίνισε τα αίτια του θανάτου του.
Θεωρείτο ένας από τους μεγαλύτερους ισπανόφωνους ποιητές και ακούραστος πολέμιος των δικτατοριών στη Λατινική Αμερική.
Η αφοσίωσή του στην ποίηση δεν τον εμπόδισε να χαίρεται τη ζωή του με ποδόσφαιρο, βόλτες για καφέ, μπιλιάρδο γυναικείες παρουσίες, μουσική...
Παιδί ουκρανών μεταναστών, ο νεαρός Γκέλμαν, παρά τις υλικές στερήσεις, βρίσκει μεγάλη ευχαρίστηση διαβάζοντας, πρώτα τους κλασικούς της ισπανικής λογοτεχνίας --Γκαρθιλάσο, Κεβέδο, Γκόνγκορα, Λόπε ντε Βέγκα -- και μετά ανακαλύπτει τον Ρώσο Αλεξάντρ Πούσκιν.
Η ζωή του σημαδεύτηκε από την εξορία του και κυρίως το δράμα, στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή (1976-1983) της δολοφονίας του γιού του Μαρσέλο και της εξαφάνισης της νύφης του Μαρία Κλαούντια Γκαρσία.
Αυτή απήχθη στο Μπούενος 'Αιρες το 1976 κι ενώ ήταν έγκυος μεταφέρθηκε στην Ουρουγουάη στο πλαίσιο της Επιχείρησης Κόνδορας, ενός σχεδίου καταστολής διαφωνούντων και εξόντωσης πολιτικών τους αντιπάλων που εφάρμοζαν οι δικτατορίες στη Λατινική Αμερική τις δεκαετίες του 1970 και 1980.
Το μωρό που γεννήθηκε, ένα κοριτσάκι, δόθηκε παράνομα στην οικογένεια ενός ουρουγουανού αστυνομικού και η σορός της Μαρία Κλαούντια δεν βρέθηκε ποτέ. Ο Γκέλμαν αγωνιζόταν επί 40 χρόνια με την ελπίδα να ξαναβρεί τη νύφη του και να δικαιωθεί.
Για το λογοτεχνικό του έργο που περιλαμβάνει τις συλλογές "Βιολί και άλλα θέματα" και "Γκοτάν" τιμήθηκε με το βραβείο Θερβάντες και το βραβείο Ρέινα Σοφία ιβηρο-αμερικανικής ποίησης το 2005 μεταξύ, πολλών ακόμη διακρίσεων.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
|
|
|
|