|
| | | |
Ένα μνήμα στην Παναγίτσα Πέλλας για τους μουσουλμάνους που έζησαν εκεί πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών
Εδεσσα - (Κείμενο Πέπη Γιούλτση)
Ήταν πριν από 25 χρόνια όταν ο Σάββας Γαϊσίδης, σκάβοντας στο κτήμα που αγόρασε από τράπεζα για να ξεκινήσει να το καλλιεργεί, βρήκε πλήθος ανθρώπινων οστών. Τότε οι κάτοικοι της Παναγίτσας Έδεσσας τον ενημέρωσαν ότι για πολλά χρόνια στη συγκεκριμένη τοποθεσία υπήρχε μουσουλμανικό νεκροταφείο και μεγάλος αριθμός των μουσουλμάνων που έζησαν στην περιοχή πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών είχαν ταφεί εκεί.
Η ιστορία αυτή έφτασε αργότερα στα αυτά του 97χρονου, σήμερα, Τούρκου Χαλίλ Πετίκ ο οποίος είχε περάσει εκεί τα παιδικά του χρόνια και σε ηλικία 7 χρονών έζησε την ανταλλαγή του 1924. Ο ίδιος μίλησε στα παιδιά και τα εγγόνια του για όσα είχε βιώσει στην Παναγίτσα, τους μετέφερε τις μνήμες του και ζήτησε από την οικογένειά του να επισκεφθεί ξανά αυτόν τον τόπο. Έτσι και έγινε και από τα πρώτα κιόλας ταξίδια ξεκίνησαν οι συνεννοήσεις της οικογένειας με την δημοτική και τοπική αρχή για τη δημιουργία ενός μνήματος στο νεκροταφείο της Παναγίτσας όπου θα ενταφιαστούν τα οστά που βρέθηκαν στο κτήμα του Σάββα Γαϊσίδη.
"Πριν από λίγες μέρες τριάντα περίπου άνθρωποι, συγγενείς του κ. Πετίκ από την Τουρκία έφτασαν στην Παναγίτσα για την τελετή. Αυτή έγινε από μουσουλμάνο ιερωμένο ενώ εκτός από τους απόγονους των ενταφιασμένων μουσουλμάνων συμμετείχαν και κάτοικοι του χωριού που τίμησαν με αυτό τον τρόπο τους ανθρώπους που έζησαν στο χωριό μέχρι το 1924" αναφέρει ο πρόεδρος του χωριού, Γιώργος Παπαδόπουλος. Νωρίτερα η σχετική άδεια δόθηκε από τον κ. Παπαδόπουλο αλλά και από τον δήμαρχο Έδεσσας, Δημήτρη Γιάννου, καθώς και από τον Μητροπολίτη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Ιωήλ, με την προϋπόθεση ότι το μνήμα δεν θα είχε μουσουλμανικά στοιχεία και θα είχε τα ίδια χαρακτηριστικά με τα μνήματα του τοπικού πληθυσμού.
Στο σημείο αυτό βρίσκεται σήμερα μια επιγραφή στην ελληνική και την τουρκική γλώσσα, που ενημερώνει τους περαστικούς ότι "ενθάδε κείνται τα οστά κεκοιμημένων Μουσουλμάνων εζησάντων εν τω χωρίω τούτω άχρι του έτους 1924".
Στο μεταξύ, ζωντανή κρατούν την επικοινωνία μεταξύ τους οι σημερινοί κάτοικοι της περιοχής και οι οικογένειες των μουσουλμάνων που είχαν ζήσει εκεί πριν από πολλά χρόνια. "Οι επισκέψεις συνεχίζονται και από τις δύο πλευρές" σημειώνει ο ειδικός συνεργάτης του δημάρχου Γιώργος Μπλάγας ενώ και ο κ. Παπαδόπουλος τονίζει ότι για τους ανθρώπους αυτούς από την Τουρκία, το γεγονός του ενταφιασμού των οστών ήταν τόσο σημαντικό που δηλώνουν ότι κάθε χρόνο στις 22 Ιουνίου θα επισκέπτονται την περιοχή για ένα ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη των προγόνων τους.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
|
|
|
|