 |
|
|  |  |  |  Η εγκατάλειψη και η ορφάνια "κλέβουν" χρόνια ζωής από τα παιδιά...
Έχουν πιο "γερασμένα" κύτταρα και είναι πιο ευάλωτα στις ασθένειες
Βοστόνη
Τα παιδιά που μεγάλωσαν μέσα στη στέρηση και στο άγχος, παραμελημένα από τους γονείς τους ή ορφανά, έχουν πιο "γερασμένα" κύτταρα και είναι πιο εκτεθειμένα, καθώς μεγαλώνουν, σε διάφορες νόσους, από το διαβήτη και τον καρκίνο έως τα καρδιαγγειακά προβλήματα και την άνοια, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, που μελέτησε το γενετικό υλικό των παιδιών ενός ρουμανικού ορφανοτροφείου.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, του Νοσοκομείου Παίδων της Βοστόνης και του πανεπιστημίου Τουλέιν της Νέας Ορλεάνης, με επικεφαλής την ψυχίατρο Στέισι Ντρούρι και τον Τσαρλς Νέλσον, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό μοριακής ψυχιατρικής "Molecular Psychiatry", σύμφωνα με το "Nature", ανακάλυψαν ότι στα ορφανά και εγκαταλειμμένα παιδιά έχει πρόωρα σμικρυνθεί το μήκος των τελομερών των χρωμοσωμάτων τους. Στα παιδιά που μεγάλωσαν με θετούς γονείς και όχι σε ορφανοτροφείο, άρα είχαν περισσότερη φροντίδα και λιγότερο στρες, τα τελομερή ήσαν μακρύτερα.
Επειδή από τα τελομερή εξαρτάται η ηλικία των κυττάρων, τα μικρότερα τελομερή συνεπάγονται πρόωρη γήρανση των κυττάρων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την μελλοντική υγεία. Τα τελομερή, που βρίσκονται στις άκρες των χρωμοσωμάτων, προστατεύουν τα τελευταία, καθώς εμποδίζουν την απώλεια DNA, όταν γίνεται η διαίρεση των κυττάρων. Συνεπώς, όσο πιο γρήγορα φθείρονται τα τελομερή, τόσο ταχύτερα φθείρεται και το γενετικό υλικό των κυττάρων, κάνοντας το άτομο πιο ευάλωτο σε ποικίλες παθήσεις, ενώ μπορεί να συντομεύσει το προσδόκιμο της ζωής του.
Είναι η πρώτη έρευνα διεθνώς που ανακάλυψε ότι υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στις δύσκολες ψυχικά συνθήκες της παιδικής ηλικίας και στο μήκος των τελομερών. Προηγούμενες μελέτες, επίσης σε ορφανά στην Ρουμανία, είχαν δείξει ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στον χρόνο παραμονής στο ορφανοτροφείο και στην μείωση του δείκτη νοημοσύνης, καθώς και σε μελλοντικά προβλήματα συμπεριφοράς.
Η νέα έρευνα -η οποία αποτελεί μέρος του ευρύτερου Προγράμματος Έγκαιρης Πρόληψης του Βουκουρεστίου (από το 2000 παρακολουθεί δύο ομάδες ορφανών παιδιών)- ανέλυσε δείγματα DNA 62 αγοριών και 47 κοριτσιών, διαπιστώνοντας ότι όσα είχαν μείνει περισσότερο χρόνο πριν την ηλικία των πέντε ετών στο ορφανοτροφείο, είχαν σημαντικά μικρότερο μήκος τελομερών (άρα μεγαλύτερη βιολογική ηλικία σε σχέση με την χρονολογική), όταν πια είχαν φτάσει στην ηλικία των έξι έως δέκα ετών.
Το 2004, η Ελίζαμπεθ Μπλάκμπερν -η οποία το 2009 πήρε το βραβείο Νόμπελ για τη συμβολή της στην ανακάλυψη των τελομερών- μαζί με την Ελίζα Έπελ, και οι δύο του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σαν Φρανσίσκο, διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που φρόντιζαν παιδιά με χρόνιες παθήσεις, είχαν συνεπώς μεγάλο ψυχικό εργασιακό στρες, είχαν τελομερή βραχύτερου μήκους, το ισοδύναμο του να έχουν χάσει 9 ως 17 χρόνια ζωής. Έκτοτε, άλλες μελέτες έχουν δείξει την ύπαρξη βραχύτερων τελομερών σε ενήλικες που έχουν περάσει δύσκολη παιδική ηλικία, με κακοποίηση και σοβαρές ασθένειες. Η βιολογία των τελομερών στα παιδιά αποτελεί ένα νέο πεδίο έρευνας.
Υπό εξέταση βρίσκεται το ερώτημα κατά πόσο είναι δυνατό να μεγαλώσει ξανά το μήκος των τελομερών (άρα να κερδίσουν βιολογικά χρόνια ζωής) στα ορφανά και εγκαταλειμμένα παιδιά, τα οποία μετά το ορφανοτροφείο δόθηκαν σε θετούς γονείς ή αν η σμίκρυνση στα τελομερή είναι πια μόνιμη.
Τα τελομερή μικραίνουν σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου, αλλά σπανιότερα μπορούν να μεγαλώσουν μέσω της επίδρασης ενός ενζύμου, της τελομεράσης. Μελέτες σε ενήλικες έχουν δείξει ότι σε μερικές περιπτώσεις είναι δυνατό να αυξηθεί ξανά το μήκος των τελομερών. Ασαφές εξάλλου παραμένει το ευρύτερο ζήτημα κατά πόσο το βραχύτερο μήκος των τελομερών αποτελεί αιτία ή συνέπεια κακής υγείας.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
