Οι πυραμίδες τής Γκίζας, οι καθεδρικοί ναοί της Ευρώπης και, πιο
πρόσφατα, οι σιδερένιοι γίγαντες των μεγαλουπόλεων, μαρτυρούν μια
αδιάκοπη πορεία: την ανάγκη του ανθρώπου να υπερβεί τα όρια της γης
και να πλησιάσει τον θόλο του ουρανού. Δεν είναι μόνο η τεχνολογική
φιλοδοξία που γεννά αυτούς τους τιτάνες από ατσάλι, γυαλί και
σκυρόδεμα. Είναι πολύ περισσότερο η ψυχική δίψα για υπέρβαση, η
συμβολική κατάκτηση τού αδύνατου.
Σήμερα, οι ουρανοξύστες των 1.000 μέτρων και άνω, που σχεδιάζονται σε
Ριάντ, Κουβέιτ, Τζέντα ή Κάιρο, αποτελούν τη νέα «Βαβέλ» της εποχής
μας. Δεν είναι τυχαίο ότι συνδέονται με μεγάλα εθνικά οράματα,
οικονομικά σχέδια και σύνθετες πολιτισμικές στρατηγικές, ενσαρκώνοντας
την επιθυμία των κοινωνιών να δείξουν ισχύ, να συνομιλήσουν με το
μέλλον, να γραφτούν στα πρωτοσέλιδα των Νέων Καιρών. Κι όμως, πίσω από
τα δισεκατομμύρια και τα μεγαλεπήβολα masterplans, διαφαίνεται η ίδια
αρχέγονη παρόρμηση: να φτάσουμε πιο ψηλά, όχι μόνο για να δούμε
μακρύτερα, αλλά για να αισθανθούμε πως η ανθρώπινη δημιουργικότητα
μπορεί να ξεπερνά τα όρια που η ίδια βάζει κάθε φορά. Οι ουρανοξύστες
του ενός χιλιόμετρου είναι, τελικά, οι καθεδρικοί του 21ου αιώνα:
μεγαλειώδεις τόποι λατρείας του ανθρώπινου μυαλού αλλά και σημεία
αναφοράς μίας soft power κυριαρχίας για χώρες που θέλουν να αναδυθούν
μέσα από την βουή της Ιστορίας.
Στην άτυπη αλλά τόσο σημαντική σε επίπεδο συμβολισμών κούρσα για το
πρώτο ανθρώπινο δημιούργημα που θα ξεπεράσει σε ύψος το 1 χιλιόμετρο,
υπάρχει ήδη ένας πρωταγωνιστής που έχει ξεκινήσει την πορεία του εδώ
και αρκετά χρόνια. Ο Jeddah Tower, παλαιότερα γνωστός ως Kingdom
Tower, αποτελεί ίσως το πιο φιλόδοξο αρχιτεκτονικό εγχείρημα του 21ου
αιώνα. Αν και το Burj Khalifa δεσπόζει σήμερα στην κορυφή του κόσμου
με ύψος 828 μέτρα, ο Jeddah Tower φιλοδοξεί να σπάσει αυτό το φράγμα
και να γίνει το πρώτο κτίριο των 1.000 και πλέον μέτρων. Σχεδιασμένος
από το αρχιτεκτονικό γραφείο Adrian Smith + Gordon Gill (τον ίδιο
δημιουργό που βρίσκεται πίσω από το Burj Khalifa), ο πύργος θα
αποτελέσει την «καρδιά» της Jeddah Economic City, ενός νέου
αναπτυξιακού κόμβου στη Σαουδική Αραβία.
Με μια τριγωνική, αεροδυναμική σιλουέτα από ενισχυμένο σκυρόδεμα,
ατσάλι και γυαλί, η αρχιτεκτονική της παραπέμπει στα φύλλα ενός
φοίνικα, ενώ η σταδιακή στένωση προς την κορυφή μειώνει τα φορτία του
ανέμου και απελευθερώνει πολύτιμο χώρο στους ψηλότερους ορόφους. Ένα
από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά θα είναι η γιγάντια κυκλική
βεράντα από ατσάλι, διαμέτρου 30 μέτρων, η οποία θα αιωρείται σε ύψος
600 μέτρων. Ο πύργος των 167 ορόφων, έχει ήδη πίσω του μια αρκετά
μεγάλη και μάλλον πολυτάραχη ιστορία. Η κατασκευή ξεκίνησε το 2013 με
αρχικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το 2020. Ωστόσο, πολιτικές
ανακατατάξεις και οικονομικά ζητήματα πάγωσαν το έργο το 2018, όταν ο
σκελετός είχε φτάσει περίπου τα 300 μέτρα. Τα τελευταία χρόνια, οι
αρχές της Σαουδικής Αραβίας έχουν ανακοινώσει την επανεκκίνηση του
project, θέτοντάς το ξανά στο προσκήνιο της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής
επικαιρότητας. Ο ορίζοντας πλέον για την ολοκλήρωσή του έχει
τοποθετηθεί στο 2028.