 |
|
|  |  |  | 
Με τη γλώσσα της αγάπης ή αλλιώς η ιστορία του Αντώνη και της Μπέτι Αμπατιέλου
Αθήνα-(Ανταπόκριση Β.Χατζηβασιλείου)
Πώς μπορεί να ανθίσει μια ιστορία αγάπης μέσα στη φωτιά του Βʼ
Παγκοσμίου Πολέμου, του ελληνικού Εμφυλίου και της ταραγμένης
δεκαετίας του 1960 τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό; Με το
καινούργιο του μυθιστόρημα, που έχει τίτλο «Το χαστουκόδεντρο» και
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τόπος», ο Άρης Μαραγκόπουλος εξιστορεί
την πολύχρονη περιπέτεια που υπέμειναν κατά τη μεταπολεμική περίοδο ο
Αντώνης και η Μπέτι Αμπατιέλου, καταφέρνοντας να μετατρέψουν τον έρωτα
και τον γάμο τους σε σωσίβιο για την απομάκρυνσή τους από τη μέγγενη
μιας εξαιρετικά ασταθούς και ρευστής εποχής.
Ενταγμένος από πολύ νωρίς στο ναυτικό επάγγελμα, ο Αντώνης Αμπατιέλος
(1914-1955) δούλεψε στις ΗΠΑ και την Αγγλία προπολεμικά ενώ λίγο πριν
από το 1940 ηγήθηκε της ελεγχόμενης από το ΚΚΕ Ομοσπονδίας Ελληνικών
Ναυτεργατικών Οργανώσεων (ΟΕΝΕ). Ο Αμπατιέλος δικάστηκε στην Ελλάδα
για τη συνδικαλιστική του δράση μετά το τέλος του πολέμου,
καταδικάστηκε σε θάνατο και παρέμεινε στις φυλακές από το 1947 έως το
1963. Η Μπέτι Μπάρλετ-Αμπατιέλου (1917-2011), δασκάλα ουαλικής
καταγωγής, γνωρίστηκε με τον Αντώνη στο Κάρντιφ, χρημάτισε
ανταποκρίτρια της βρετανικής ʽʼDaily Workerʼʼ στην Αθήνα κατά τη
διάρκεια του Εμφυλίου και υπήρξε μέλος του λονδρέζικου Συνδέσμου για
τη Δημοκρατία στην Ελλάδα. Η Μπέτι είναι επίσης η πρωταγωνίστρια ενός
θρύλου σύμφωνα με τον οποίο η ίδια έσπευσε να χαστουκίσει τη
Φρειδερίκη το 1963 στο Λονδίνο όταν η τελευταία αρνήθηκε να παραλάβει
υπόμνημα για την απελευθέρωση των ελλήνων πολιτικών κρατουμένων.
Ο Άρης Μαραγκόπουλος ξετυλίγει με το Χαστουκόδεντρο την ιστορία των
Αμπατιέλων από το 1941 μέχρι και το 1968, όταν η Μπέτι έχει απελαθεί
από το καθεστώς των συνταγματαρχών και το ζευγάρι έχει εγκατασταθεί
στην Αγγλία (θα εγκαταλείψουν την πατρίδα της Μπέτι μόνο μετά την
πτώση της χούντας). Συνδυάζοντας το ιστορικό με το πολιτικό
μυθιστόρημα, ο Μαραγκόπουλος θα ανεβάσει επί σκηνής ολόκληρο τον
ελληνικό και παγκόσμιο μεταπόλεμο: τη Συμφωνία της Βάρκιζας, τον
Πλαστήρα και τον Παπάγο, την αμερικανική οικονομική βοήθεια σε μιαν
εγγενώς διεφθαρμένη δημόσια διοίκηση, τις εκτελέσεις, τους εκτοπισμούς
και τις φυλακίσεις των στελεχών του ΚΚΕ, τη δολοφονία του Γρηγόρη
Λαμπράκη, τις πορείες της ειρήνης, τη σύγκρουση του Καραμανλή με τα
Ανάκτορα, την κυριαρχία του μακαρθισμού στη Βόρεια Αμερική, τον θάνατο
του Στάλιν και την άνοδο του Χρουστσόφ, την ανάπτυξη των πρώτων
πυρηνικών όπλων, τον πόλεμο του Βιετνάμ, το ροζ σκάνδαλο Προφιούμο στη
Βρετανία και τον Μάη του 1968 στη Γαλλία.
Πέρα από τα πολιτικά και τα ιστορικά γεγονότα, το Χαστουκόδεντρο
αποτυπώνει τη μοίρα δύο ανθρώπων που υποχρεώθηκαν να μείνουν χώρια επί
σειρά ετών χωρίς να βάλουν ως εκ τούτου σε δοκιμασία και τη σχέση
τους. Ο Αντώνης και η Μπέτι κατόρθωσαν το σπουδαιότερο: να κρατήσουν
αλώβητα τα αισθήματά τους και να τα περιβάλουν με μιαν ερωτικά
φορτισμένη παιδικότητα (δεν είναι τυχαίο ότι το ερωτογράφημα του Ντ.
Χ. Λόρενς Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι θα αποτελέσει το μόνιμο σημείο
αναφοράς τους).
Κατά τα άλλα, ο χαρακτήρας-κλειδί του Χαστουκόδεντρου είναι η Μπέτι:
μολονότι θα ξοδέψει τα νιάτα της ως σύζυγος ενός πάντοτε φυλακισμένου
και απόντος συζύγου, θα επιδείξει υψηλό αγωνιστικό πνεύμα, θα
παραμείνει κομματικά και πολιτικά ακαπέλωτη (οι κομματικοί δεσμοί του
Αμπατιέλου θα τη φέρουν κατ΄επανάληψη στα όριά της) και θα ενεργήσει
ως πρότυπο ερωτευμένης γυναίκας αλλά και γυναικείας ανεξαρτησίας.
Β. Χατζηβασιλείου
INFO
Ο Άρης Μαραγκόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Έχει σπουδάσει
ιστορία, αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
και στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη). Έχει εργαστεί ως επιμελητής
εκδόσεων, κειμενογράφος, κριτικός βιβλίου, μεταφραστής και εκδότης.
Έχει δημοσιεύσει πολλά πεζογραφικά και δοκιμιακά βιβλία κι έχει
ασχοληθεί με τη μετάφραση και το λεύκωμα. Είναι συνιδρυτής των
εκδόσεων «Τόπος», όπου έχει υπό την ευθύνη του τον τομέα της
λογοτεχνίας. Ανάμεσα στα πιο γνωστά του μυθιστορήματα είναι «Οι ωραίες
ημέρες του Βενιαμίν Σανιδόπουλου» (1998) και «Η μανία με την άνοιξη»
(2006).
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. ¶ραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
