|
| | | |
Απεβίωσε ο Στεφάν Εσέλ, ο φιλόσοφος που μίλαγε στους νέους για την "ευτυχία"
Παρίσι-(Ανταπόκριση Ολυμπίνα Τσίπηρα)
Ο γαλλικός λαός αλλά και οι απανταχού «Αγανακτισμένοι» που είχαν ακούσει το κάλεσμά του και ξεσηκωθεί ενάντια στην κοινωνική αδικία, πενθούν για τη φωνή που έσβησε μέσα στη νύχτα, τη φωνή του μεγάλου ανθρωπιστή και φιλόσοφου, Στεφάν Εσέλ (Stephane Hessel).
Τη φωνή ενός ανθρώπου που με τη σοφία των 95 του χρόνων μιλούσε πάνω απ' όλα για την «ευτυχία».
«Η ευτυχία», έλεγε, «δεν μπορεί να αποκτήσει όλη της τη δύναμη παρά μόνο εάν εξαπλώνεται γύρω από το άτομο που είναι ευτυχισμένο. Η ευτυχία είναι μεταδοτική. Πιστεύω ότι είναι κάτι για το οποίο υπάρχουν ευθύνες. Όταν οι ολιγαρχίες εμποδίζουν τον δήμο, τον λαό που θα έπρεπε να επωφεληθεί από τη δημοκρατία να είναι ευτυχισμένος, τότε η ευθύνη αυτή απαιτεί την αγανάκτηση», την κατακραυγή.
Το απόσταγμα της σκέψης του είναι συγκεντρωμένο σε ένα μικρό βιβλιαράκι 23 σελίδων, το οποίο έγινε ανάρπαστο το 2010 όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και σε 34 άλλες χώρες σε 4,5 εκατομμύρια αντίτυπα.
Η σκέψη του Εσέλ υπήρξε η κινητήριος δύναμη του κινήματος των «Αγανακτισμένων» στην Ισπανία για να διαδοθεί στη συνέχεια και στις άλλες χώρες--και στην Ελλάδα.
'Estamos reflexionado' («Σκεπτόμαστε»), ήταν ένα από τα συνθήματα των νεαρών Ισπανών, που ακολουθώντας τη σκέψη του Εσέλ ενάντια στον αγώνα δρόμου για τον χρόνο και το κέρδος, θέλησαν να σταματήσουν και να σκεφτούν, να στοχαστούν την κοινωνία που θα ήθελαν.
Το «φαινόμενο Εσέλ» όπως ερμηνεύεται από τους συντρόφους του οφείλεται στο γεγονός ότι επανέφερε στη σύγχρονη κοινωνία την «αρχαϊκή» σχέση ανάμεσα στις γενεές, με το σεβασμό των νέων προς τους γέρους. Επανέφερε το διάλογο ανάμεσα σε γηραιότερους και νεότερους, την αλληλεγγύη ανάμεσα στις γενεές.
Για τους Γάλλους ο Στεφάν Εσέλ έχει αφήσει το αποτύπωμά του σε όλα τα σημαντικά γεγονότα που διέτρεξαν τον 20ό και τις αρχές του 21ου αιώνα.
Γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1917, αλλά έφθασε στο Παρίσι σε ηλικία 7 ετών. Σπούδασε φιλοσοφία στη σχολή Normal sup το 1940, όμως εντάχθηκε στο πλευρό του Σαρλ Ντε Γκολ κατά του ναζισμού. Αντιστασιακός, συνελήφθη από τη Γκεστάπο, βασανίσθηκε και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης απ' όπου όμως κατόρθωσε να δραπετεύσει.
Στη μεταπολίτευση αναγνωρίσθηκε ως σπουδαίος διπλωμάτης και φοβερός διαπραγματευτής.
¶οκνος υποστηρικτής του δίκαιου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν σταμάτησε τον αγώνα του παίρνοντας ενεργή θέση για μικρά και μεγάλα θέματα. Τάχθηκε υπέρ των ιθαγενών ενάντια σε ένα φράγμα στο Αμαζόνιο· κατά της χούντας στη Βιρμανία· έγραψε για την Ισραηλινοπαλαιστινιακή διένεξη εκπλήσσοντας τους πάντες με την αυστηρή κριτική του στην πολιτική του Ισραήλ.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. ¶ραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
|
|
|
|