Ποιες συνθήκες επιτρέπουν τη μαζική προσέλευση επενδυτών στο Χρηματιστήριο; Ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται για να εκδηλωθεί αυτή η συλλογική, τύπου αγέλης, συμπεριφορά; Σε τι βαθμό υφίσταται ή όχι επιρροή από πηγές που, κατά τεκμήριο, διαθέτουν προνομιακή πληροφόρηση;

Στα ερωτήματα αυτά απαντά η μελέτη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου, «Χρηματιστήριο και Εξουσία. Ο ρόλος της πληροφορίας και ο μηχανισμός επιρροής στους επενδυτές», που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου. Προλογίζουν οι, Κώστας Βεργόπουλος και Τηλέμαχος Ιατρίδης.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 2005-2006, στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου. Έναυσμα ήταν η “φούσκα” της Σοφοκλέους, το 1999. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι επενδυτές παραμένουν ανοχύρωτοι σε κάθε επιρροή που εκπορεύεται από οποιαδήποτε πηγή η οποία εκλαμβάνεται ότι διαθέτει γνώσεις, πληροφόρηση και εξουσία, της αναγνωρίζεται δηλαδή η νομιμότητα άσκησης επιρροής. Η έρευνα αυτή μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο, για να καταδειχθεί πώς επηρεάζονται ή, αναγωγικά, πώς επηρεάστηκαν το 1999, οι επενδυτές για την εμπλοκή τους στο Χρηματιστήριο.

Όπως επισημαίνει ο καθηγητής, Κώστας Βεργόπουλος, η μελέτη είναι πολύτιμη για την κατανόηση της οδυνηρής εμπειρίας του 1999, στην οποία καθοριστικό ρόλο έπαιξαν το κράτος και η κυβέρνηση, που τη διαχειρίστηκαν, μαζί με τα συστήματα μονομερούς πληροφόρησης και τους πάντα γνωστούς-αγνώστους “γύπες” του Χρηματιστηρίου. «Οι αποταμιευτές και τα νοικοκυριά απώλεσαν τις οικονομίες τους σε ένα παιχνίδι που ποτέ δεν κατάλαβαν πώς λειτουργούσε, που ποτέ δεν τους εξομολογήθηκε με ειλικρίνεια, αλλά που, όπως πάντα, από την κατάρρευσή του κάποιοι αποκόμισαν αυξημένα οφέλη. Με την άδοξη κατάληξη του εγχειρήματος, οι περισσότεροι και κατεξοχήν τα Ταμεία, είχαν χάσει τις περιουσίες τους, ενώ βέβαια ορισμένοι “εκλεκτοί” βρέθηκαν κερδισμένοι, κυρίως χάρη στο σύστημα προνομιακής και αποκλειστικής πληροφόρησης».

Η θεωρία, αναφέρει ο καθηγητής, Τηλέμαχος Ιατρίδης, χρησιμοποιείται συχνά με τρόπο εργαλειακό, με στόχο να “φωτίσει” όψεις της πραγματικότητας, την οποία όμως κατασκευάζει στα μέτρα της. «Ταυτοχρόνως, η επικαιρότητα υποβάλλει, επίσης συχνά, έγνοιες και προτεραιότητες που έρχονται κατόπιν να στριμωχτούν στα περιγράμματα των θεωριών μας, χωρίς αυτά να ελέγχονται κριτικά ως προς την εξηγητική ισχύ και τις αντοχές τους». Και καταλήγει: «Τους σκοπέλους αυτούς αποφεύγει η έρευνα που δημοσιεύεται στο βιβλίο, καθώς εντάσσεται σε μια παράδοση κριτικής κοινωνικής επιστήμης με την ευρεία έννοια – αυτήν που θέλει την έρευνα να συναντά την κοινωνία ως κριτική αυτοσυνείδησή της και όχι ως εργολάβος ή πωλητής».

Η Αθηνά Καλαϊτζόγλου γεννήθηκε στη Σίνδο Θεσσαλονίκης και ζει στην Αθήνα. Είναι δημοσιογράφος, με εξειδίκευση στο οικονομικό και στο ενεργειακό ρεπορτάζ, με θητεία σε εφημερίδες (Εξπρές, Θεσσαλονίκη, Κέρδος, Καθημερινή), στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο (ΕΡΤ-2), αλλά και σε ιστοσελίδες (euro2day.gr, energia.gr). Σπούδασε Δημόσια Διοίκηση στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου έκανε και μεταπτυχιακές σπουδές (Οργανωτική και Οικονομική Ψυχολογία). Παράλληλα, είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ενηλίκων. Το Χρηματιστήριο και εξουσία είναι το πρώτο της βιβλίο.

ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ

Δεσπεραί 9, Ταχ. θυρίδα 50.011, ΤΚ 540 13 Θεσσαλονίκη

τηλ. 2310 279 607

E-mail: entefkti@otenet.gr ή entefktirio@translatio.gr 

Facebook: Εντευκτήριο

ιστολόγιο: http://entefktirio.blogspot.com