Για την ομαλή και εύρυθμη λειτουργία των θεσμών και για να μπορούν αυτοί να ανταποκρίνονται στο ρόλο τους απαιτείται να έχουν στην διάθεσή τους, τους αναγκαίους πόρους, το απαραίτητο προσωπικό και τα απαιτούμενα μέσα που θα τους επιτρέπουν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους και να προσφέρουν τις υπηρεσίες που δικαιούνται οι πολίτες που προσφεύγουν σε αυτούς. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την δημοκρατική και αυτόνομη λειτουργία τους καθώς και με την αναγνώριση του ρόλου που ο κάθε ξεχωριστός θεσμός έχει στα πλαίσια μιας δημοκρατικά θεσμοθετημένης κοινωνίας δημιουργούν τις συνθήκες για να ανταποκριθούν στο έργο που επιτελούν. Ως βασικό πρόταγμα της μεταπολιτευτικής περιόδου ο στόχος αυτός, παρά τις όποιες δυσλειτουργίες, είχε σε μεγάλο βαθμό επιτευχθεί. Η έναρξη όμως της οικονομικής κρίσης και των μνημονιακών πολιτικών επέτρεψε στις εκάστοτε κυβερνητικές πλειοψηφίες να ανατρέψουν τις εφαρμοζόμενες πολιτικές στερώντας από τους υπόλοιπους θεσμούς τους πόρους και τα μέσα για να ανταποκριθούν στο ασκούμενο έργο τους. Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την αλλαγή της υφιστάμενης πολιτικής επλήγη καίρια και αποφασιστικά, διότι στερήθηκε το 60% των προβλεπόμενων οικονομικών του εσόδων και της δυνατότητας να αντικαθιστά το συνταξιοδοτούμενο προσωπικό του με εξειδικευμένα στελέχη με αποτέλεσμα να μην δύναται να ανταποκριθεί στο ρόλο του, υφιστάμενος την κατακραυγή των δημοτών. Στα πλαίσια της υφιστάμενης κυβερνητικής πολιτικής καλούνται οι εκπρόσωποι των Θεσμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε μια δύσκολη συγκυρία για την χώρα, να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις που θα κρίνουν το μέλλον και θα χαράξουν την πορεία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την επόμενη πεντηκονταετία. Τα προβλήματα είναι γνωστά και τα περισσότερα από αυτά είναι διαχρονικά και συνεχώς επαναλαμβανόμενα και διαρκώς απαιτητά προς την εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία. Οφείλουν πλέον να δράσουν αποφασιστικά και διεκδικητικά, ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνά την χώρα αν θέλουν να υπερασπιστούν τον αυτόνομο και καίριο ρόλο που παίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση εντός του θεσμών που συγκροτούν την Ελληνική Πολιτεία.
Υπάρχουν τρεις άξονες στις οποίες οφείλουν άμεσα να κινητοποιηθούν. Συγκεκριμένα:
Ο πρώτος, αφορά την συνταγματική αναθεώρηση, στην οποία το ελληνικό κοινοβούλιο οφείλει να προχωρήσει και να κατοχυρώσει συνταγματικά την μόνιμη ετήσια επιχορήγηση των Ο.Τ.Α. σε ποσοστό 10% επί του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού.
Ο δεύτερος αφορά την μείωση των ασφυκτικών γραφειοκρατικών και ελεγκτικών διαδικασιών που εμποδίζουν την έγκαιρη και έγκυρη ολοκλήρωση στα χρονοδιαγράμματα των προς υλοποίηση έργων. Οι εν λόγω διαδικασίες οφείλουν να αποκτήσουν ευέλικτη μορφή που θα σχετίζεται με το ουσιαστικό περιεχόμενο των υλοποιούμενων έργων και θα διεξάγονται κυρίως από ξεχωριστές & αυτόνομες υπηρεσίες, οι οποίες θα λειτουργούν εντός των Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο τρίτος αφορά την βελτίωση της εσωτερικής λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των υπηρεσιών προς τους δημότες τους. Στους οποίους οφείλουν, ιδιαίτερα στην τρέχουσα περίοδο, να τους προσφέρουν έγκαιρα και έγκυρα όλα όσα τους ανήκουν καθώς και τα επιπλέον που μπορεί ο κάθε Δήμος να προσφέρει σε θέματα κοινωνικής και προνοιακής πολιτικής.
Οι προτάσεις αυτές εφόσον υιοθετηθούν και εγκριθούν από την κυβερνητική πλειοψηφία θα αναβαθμίσουν θεσμικά τους Ο. Τ. Α. και θα σηματοδοτήσει την πορεία που επιθυμούν διακαώς οι δημότες τους.
Οι εκάστοτε κυβερνήσεις οφείλουν να αναγνωρίζουν, τον βαρυσήμαντο ρόλο που παίζουν οι Ο Τ Α στο πολιτειακό και διοικητικό πλαίσιο της χώρας. Απαιτείται άμεση και ουσιαστική αναβάθμιση του πολιτικού ρόλου που διαδραματίζουν οι εκλεγμένοι Δήμαρχοι και οι δημοτικοί σύμβουλοι που υπερασπίζουν καθημερινά, στα όρια των δήμων τους, τα συμφέροντα της χώρας και των δημοτών τους.
Οι πολιτικοί , διοικητικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί που επιβλέπουν τις αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων είναι πολλοί και εμποδίζουν την άσκηση των πολιτικών καθηκόντων των Δημοτικών Αρχών ως προς την έγκαιρη και έγκυρη εκτέλεση του έργου τους.
Οφείλουν να περιοριστούν οι εν λόγω θεσμοί, που κάθε φορά ανάλογα με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, εμφανίζονται:
· Με την μορφή της νομοθετικής εξουσίας ( βλέπε Βουλή )
· Με την μορφή της εκτελεστικής εξουσίας ( βλ. κυβέρνηση )
· Με την Αποκεντρωμένη Περιφερειακή διοίκηση
· Με τους εκλεγμένους Περιφερειάρχες και Αντιπεριφερειάρχες
· Με τις Ανεξάρτητες Αρχές
· Με τους αυτόνομους Δημόσιου χαρακτήρα Οργανισμούς
· Με το πλήθος των κάθε είδους ελεγκτικών μηχανισμών.
Όλοι αυτοί καθώς και αρκετοί άλλοι που ο καθένας από την εμπειρία του μπορεί να ονοματίσει οφείλουν να περιοριστούν με την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση καθώς και με νομοθετικές ρυθμίσεις κοινοβουλευτικού χαρακτήρα. Το τοπίο πρέπει να ξεκαθαρίσει και όλοι οφείλουν να αναγνωρίσουν τον βαρυσήμαντο ρόλο που επιτελούν οι Ο Τ Α στα πλαίσια του θεσμικού έργου που η ελληνική Πολιτεία τους έχει αναθέσει.
Επιβάλλεται επίσης οι Δήμοι να ενισχυθούν οικονομικά και να στελεχωθούν με έμπειρο και εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις διευρυμένες αρμοδιότητες που τους έχουν παραχωρηθεί από την εκτελεστική εξουσία της χώρας. Επιπλέον οφείλουν να σταματήσουν οι απαράδεκτες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις πληρωμές και εξοφλήσεις των υλοποιημένων έργων.
Ως δημότες ακόμη περιμένουμε τα ωφελήματα που προβλέπονται από την μεταρρύθμιση των Ο Τ Α (βλ. Καποδίστριας & Καλλικράτης ).
Ο ρόλος των Δημάρχων οφείλει να είναι ισάξιος των Βουλευτών σε όλα τα επίπεδα. Από τους αρμόδιους θεσμούς αναμένουμε να παρθούν οι βέλτιστες αποφάσεις που θα οδηγήσουν τους Ο. Τ. Α. στην θέση που τους ανήκει & τους αρμόζει εντός του θεσμικού πλαισίου της Ελληνικής Πολιτείας.
Με εκτίμηση
Λεωνίδας Ταφέκης
Κοινωνιολόγος – Ερευνητής
Σύμβουλος Επιχειρήσεων & Τοπικής Αυτοδιοίκησης
