Στον «χρυσό αιώνα» της μπάλας, την εποχή της γιγάντωσης και παγκοσμιοποίησης της βιομηχανίας του ποδοσφαίρου, στις ημέρες των μεταγραφών-ρεκόρ, επενδύσεων και εσόδων εκατομμυρίων, στο ομορφότερο παιχνίδι, εξακολουθεί να έχει χώρο, η... εσωτερική αναζήτηση και η δημιουργία.
Ομάδες με γεμάτα ταμεία, αδυνατούν να εγκαταλείψουν την εσωτερική επένδυση, την λειτουργία, προστασία και την δυναμική του ρόλου της ακαδημίας. Μία επιλογή που για κάποιους συλλόγους, αποτελεί μοντέλο, για αρκετούς ανάγκη επιβίωσης και για άλλους επιπλέον έσοδα.
Οι ακαδημίες, κομμάτια, σημαντικά εδώ και χρόνια των ποδοσφαιρικών εταιρειών, ακολουθώντας τους νόμους τη ελεύθερης αγοράς, ως επένδυση έχουν στόχο το κέρδος.
Υπάρχουν χώρες (ισχυρές) αλλά και ομάδες (διάσημες με τίτλους και χρήματα), που δημιουργούν, επενδύουν και προστατεύουν τις ακαδημίες της μπάλας. Χώρος που τα πιτσιρίκια αποκτούν με επαγγελματικό τρόπο την ευκαιρία, όχι μονάχα για να ανακαλύψουν και να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους, αλλά να αποκτήσουν αξίες, μόρφωση και εξέλιξη εντός αλλά και εκτός γηπέδου.
Πιτσιρίκια που βγαίνουν από τις γωνίες, κάνοντας την δική τους επανάσταση. Για να διασκεδάσουν κλωτσώντας την μπάλα και μαζί της να κατακτήσουν τον κόσμο, προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν κάθε ευκαιρία που εμφανίζεται, κάθε μέτρο και λεπτό που τους παραχωρείται.
Βγαλμένα από τις ακαδημίες, ενίοτε από τα ίδια αποδυτήρια που βρίσκονται οι ήρωες που έχουν σε αφίσες κολλημένες πάνω από τα κρεβάτια τους.
Ολλανδοί που κουβαλάνε μαζί τους μία μεγάλη φήμη, Σκανδιναβοί, κυρίως οι Δανοί, φυσικά οι δάσκαλοι του ποδοσφαίρου Αγγλοι, αλλά και οι Γάλλοι, μαζί με τους Βέλγους, προσφέρουν παραδείγματα και γνώσεις.
Η Massia του Μέσι
Ο Λιονέλ Μέσι, αφορμή και αιτία να γίνει γνωστή σε όλο τον κόσμο η Massia. Εκεί δίπλα στο Camp Nou, κάνοντας τα πρώτα της βήματα το 1979. Από εκεί, εκτός από τον διάσημο Αργεντινό (2000-2004), πέρασαν, ανάμεσα σε άλλους οι Κάρλες Πουγιόλ (1994-98), Ανρές Ινιέστα (1996-2001), Βίκτορ Βαλντές (1996-2000) και Πεπ Γκουαρντιόλα (1984-1990).
Οι αρχές της μεγάλης σχολής του Αγιαξ
Αντικείμενο συζήτησης σε κάθε γωνιά του κόσμου η περίφημη σχολή του Αγιαξ: Γιόχαν Κρόιφ, Μάρκο Φαν Μπάστεν, Φράνκ Ράικαρντ, Βιμ Κιφτ, Ντένις Μπέργκαμπ, Πάτρικ Κλάιφερτ, Τόμας Βερμάελεν και Ουέσλι Σνάιντερ, είναι μονάχα λίγα από τα γνωστά ονόματα που ολοκλήρωσαν με επιτυχία την εκπαίδευσή τους στην ακαδημία φτάνοντας στην κορυφή.
Είναι σημαντικό ότι αυτοί οι παίκτες, αλλά και εκείνοι που βρίσκονται τώρα στις ακαδημίες του Αίαντα πρέπει να ακολουθούν αρχές και κανόνες:
1. Προπονούνται και αποκτούν ρόλους όμοιους με εκείνους της πρώτης ομάδας, ώστε -αυτά τα νεαρά αγόρια- να είναι έτοιμα και προσαρμοσμένα στο παιχνίδι και την φιλοσοφία του Αγιαξ. Με την «κάθετη προπόνηση» όπως ονομάζεται η σχετική διαδικασία, μαθαίνουν το σύστημα 4-3-3, παίζουν ελκυστικό, δημιουργικό και γρήγορο ποδόσφαιρο, αλλά αποκτούν και κανόνες συμπεριφοράς που χρειάζεται να εφαρμόζουν στο γήπεδο στο σπίτι στο σχολείο.
2. Δίχως άλλο, πρωταρχικό παράγοντα παίζουν οι εγκαταστάσεις. Εκτός από τα γήπεδα, υπάρχει επίσης δωμάτιο με βάρη, κλειστό γυμναστήριο και πισίνα για την ανάρρωση από τραυματισμό.
3. Ο σύλλογος δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, όταν πρόκειται για το προσωπικό που απασχολείται με τους νέους. Υπάρχουν δέκα προπονητές ?με ένα επικεφαλής-που ασχολούνται καθημερινά με τα νέα παιδιά, ένας ιατρός, διαιτολόγος, σεφ, φυσιοθεραπευτής, μασέρ, αλλά και καθηγητές, που βοηθούν στους νεαρούς στην εκπαίδευσή τους. Μάλιστα σε περίπτωση που διαπιστωθεί διολίσθηση στους βαθμούς, τότε αρχικά ο πιτσιρικάς χάνει παιχνίδια και στην συνέχεια εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση τότε αποβάλλεται από την ακαδημία.
4. Ο παίκτης στην ακαδημία του Αγιαξ, είτε είναι οκτώ είτε δέκα οκτώ ετών, δέχεται ?και κουβαλά πάντα μαζί του- ένα βιβλίο με τους κανόνες, που πρέπει να ζήσει. Για παράδειγμα απαγορεύονται τα κινητά, δεν επιτρέπονται σκουλαρίκια ή ακόμα και καπέλα του μπέιζμπολ.
Ετσι όχι τυχαία, ο Αγιαξ, είναι σύμφωνα με το CIES, ο σύλλογος που έχουν εκπαιδευτεί για τουλάχιστον τρία χρόνια μεταξύ των 15 και 21 ετών, οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές (71) που δραστηριοποιούνται σήμερα στα 31 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα που συμμετείχαν στην έρευνα. Η ολλανδική ομάδα ξεπερνάει Ντιναμό Ζάγκρεμπ (67) και Παρτιζάν (61).
Η διεθνής σχολή Eerde
Στην Ολλανδία ιδρύθηκε επίσης το 1934 η διεθνής σχολή Eerde, που στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό κάστρο χτισμένο το 1715, που βρίσκεται μέσα σε δάσος. Συνδυάζοντας ποδόσφαιρο και εκπαίδευση. Κάθε πιτσιρικάς έχει το δικό του φορητό υπολογιστή με ασύρματη πρόσβαση σε on-line σχεδιασμό, αλλά και σύστημα ελέγχου που επιτρέπει επίσης στους γονείς να παρακολουθούν τα παιδιά τους.
Το σχολείο διαθέτει πολυάριθμα προγράμματα προσαρμοσμένα στις ατομικές ανάγκες του κάθε παιδιού από 4 εώς 19 ετών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με μαθησιακές δυσκολίες και δυσλεξία, καθώς και εξαιρετικά προικισμένων παιδιών.
To εγχείρημα της Μίντιλαντ
Διάσημες είναι ακόμα στην Αγγλία οι ακαδημίες Αρσεναλ και της Μάντσεστερ Γιουνάτεντ, στην Γαλλία των Μονακό, Μαρσέιγ και Μπορντό, επίσης στην γειτονική Σερβία του Ερυθρού Αστέρα και της Παρτίζαν, ενώ στην Δανία ξεχωρίζει εκείνη της Μίντιλαντ, ομάδα γεννημένη από συγχώνευση το 1999! Η ομάδας της Δανίας επιλέγει παίκτες από όλη τη χώρα για να πάνε σχολείο στην ακαδημία αλλά και να γνωρίσουν το ποδόσφαιρο, ενώ δύο φορές το χρόνο, προπονητές του συλλόγου της Δανίας ταξιδεύουν στην Νιγηρία για να εντοπίσουν τα καλύτερα ταλέντα και να τους προσφέρει μία νέα ζωή στην Ευρώπη.
Οι 5 κανόνες της Ρόμα
Γνωστή από το παρελθόν στην Ιταλία η ακαδημία της Ρόμα. Εκεί όπου πέρασε ο Λάμπρος Χούτος. Οι Ρωμαίοι έχουν πέντε απαράβατους κανόνες:
1. Πρέπει ο νεαρός της ακαδημίας να πηγαίνει σχολείο, διαφορετικά δεν γίνεται αποδεκτός.
2. Χρειάζεται σεβασμός στους συμπαίκτες, τους αντιπάλους, τους παράγοντες, τους διαιτητές
3. Πρέπει να αποδέχονται τις ήττες.
4. Τα προβλήματα λύνονται με τον διάλογο. Ομάδα και γονείς λύνουν από κοινού τα προβλήματα.
5. Να αρνούνται τα αρνητικά παραδείγματα.
Η απόδειξη της Χοφενχάιμ και η επιλογή της Μπάγερν
Η Χοφενχάιμ έχει αποδείξει ότι η επένδυση στην ακαδημία και τους νέους δεν προυποθέτει πολιτική λιτότητας. Η γερμανική ομάδα, μίας πόλης 3.500 κατοίκων, μπορεί να έχει πάμπλουτο ιδιοκτήτη πρόεδρο, τον Ντίτμαρ Χοπ, όμως η πολιτική της είναι σχεδιασμένη υποστηρίζοντας τους νέους.
Φυσικά η κυριαρχία της Μπάγερν, εντός και εκτός Γερμανίας, έχει απάντηση στην επένδυση των ακαδημιών. Κορυφαία παραδείγματα αυτά, των Τόμας Μίλερ, Φίλιπ Λαμ, Ντάβιντ Αλάμπα, Τόνι Κρόος και Μπάστιαν Σβάισταγκερ.
Από την Σπόρτινγκ στην Μπενφίκα
Γνωστή η σχολή της Σπόρτινγκ Λισσαβόνας, που δημιουργεί και παρουσιάζει κατά παράδοση ταλέντα. Από τον Λουίς Φίγκο στον Κριστιάνο Ρονάλντο που ξεκίνησαν από τις ακαδημίες και κυριάρχησαν στον κόσμο. Η ακόμα η Μπενφίκα που, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη των Financial Times, είναι ο ευρωπαϊκός σύλλογος που πραγματοποιεί περισσότερες πωλήσεις, παραχωρώντας νέους παίκτες, που είτε προέρχονται από τις ακαδημίες της, είτε αποκτώνται κάτω των 21 ετών. Τα συνολικά έσοδα της από αυτές τις μετακινήσεις ξεπερνούν τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Πίσω της στην σχετική κατάταξη είναι η Λιόν (300) και η Πόρτο (250).
Από την Σάντος στην Μπόκα Τζούνιορς
Η Σάντος είναι καλύτερη ομάδα, σε παραγωγή ταλέντων, στη Βραζιλία. Εκεί άρχισε τη καριέρα του, ο Πελέ, αλλά και οι Νεϊμάρ, Ντιέγκο και Ρομπίνιο. Από τις καλύτερες και αυτή της Σάο Πάολο, με ονόματα όπως του Καφού και Κακά. Τη μεγαλύτερη δύναμη στην Αργεντινή έχει η Μπόκα Τζούνιορς, έχοντας στην σχετική λίστα της, Τέβες, Γκαϊτάν και Ρικέλμε.
Πέρα από την Αφρική
Από την περασμένη κιόλας δεκαετία, φήμη που ξεπέρασε τα όρια της χώρας αλλά και της «μαύρης ηπείρου» απέκτησαν οι περίφημες ακαδημίες της Ακτή Ελεφαντοστούν, στο Αμπιτζάν, με εκκίνηση στα χρόνια του '90. Εκεί έκαναν τα μαθήματά τους, έτρωγαν, κοιμούνταν και φυσικά έπαιζαν ποδόσφαιρο. Οι περίφημες ακαδημίες που χαρακτήρισε με την επίβλεψή του ο Ζαν Μαρκ Γκιγιού, ο άνθρωπος που τις γεφύρωσε με το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, μεταφέροντας τα καλύτερα ταλέντα στην ακαδημία της βελγικής ομάδας ποδοσφαίρου της Μπέβερεν. Από την ακαδημία του Αμπιτζάν πέρασαν οι αδερφοί Κόλο και Γιάγια Τουρέ, Σάλομον Καλού, Ζοκορά, Μποκά, Μπακαρί Κονέ και αρκετοί άλλοι ακόμα.
Οι ακαδημίες των ομοσπονδιών
Στην Δανία πάντως, όπως στην Αγγλία, Γαλλία και το Βέλγιο υπάρχουν και ακαδημίες που έχουν δημιουργηθεί από τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες. Εκεί πηγαίνουν παιδιά που συνδυάζουν εκπαίδευση και ποδόσφαιρο, δίνοντας στην συνέχεια την ευκαιρία σε συλλόγους να τους αποκτήσουν με συμβόλαιο, αφού καταβάλουν πρώτα το αντίστοιχο χρηματικό τίμημα στην ομοσπονδία, που βέβαια διαθέτει με την σειρά της αυτά τα έσοδα για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου.
Ανταλλαγή εμπειριών και φιλοξενίας
Εκτός από τις παραδοσιακές δυνάμεις των φυτωρίων, κοντά στο τέλος του περασμένου αιώνα, ομάδες αλλά και ομοσπονδίες «διαβάζοντας» την πορεία της βιομηχανικής εποχής του ποδοσφαίρου και τις σκέψεις UEFA και FIFA, αποφάσισαν να ακολουθήσουν ανάλογο δρόμο, είτε δημιουργώντας από την αρχή επαγγελματικά τμήματα υποδομής, είτε αναζητώντας συμμάχους εντός των δικών τους συνόρων για ανταλλαγή εμπειριών αλλά και φιλοξενίας.
