Όπως μας πληροφορεί η Διεύθυνση Παραγωγής Αξιοποίησης Προϊόντων Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, "στην Ευρωπαϊκή αγορά τα προϊόντα του ιπποφαούς πωλούνται σε υψηλές τιμές. Ενδεικτικά, ο χυμός του ιπποφαούς μπορεί να φτάσει τα 50-55 ευρώ το λίτρο, ενώ αντίστοιχα για το έλαιο του ιπποφαούς οι τιμές μπορεί να φτάσουν και τα 150 ευρώ το κιλό".



Ένα σπάνιο φυτό

Το ιπποφαές, που το όνομά του παραπέμπει ετυμολογικά σε φωτεινό-λαμπερό άλογο (ίππος: άλογο , φαός : λάμψη φως), διαθέτει εξαιρετικές ιδιότητες για τις οποίες υπάρχουν αναφορές σε κείμενα του Διοσκουρίδη, πατέρα της φαρμακολογίας, αλλά και του Θεοφράστου, μαθητή του Αριστοτέλη. Οι καρποί είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες, πρωτεϊνες, οργανικά οξέα, αμινοξέα, βιταμίνες και μέταλλα. Η περιεκτικότητά του, δε, σε βιταμίνη C, είναι ιδιαίτερα υψηλή.

Στην αρχαιότητα, η πιο γνωστή του χρήση σχετιζόταν με τη θεραπεία των άρρωστων αλόγων. Τα φύλλα και οι καρποί του φυτού, καταναλώνονταν από τα τραυματισμένα άλογα του Μεγάλου Αλεξάνδρου για να αποκτούν περισσότερη δύναμη, να αναρρώνουν γρήγορα αλλά και να διαθέτουν λαμπερό τρίχωμα. Στη Μογγολία, σύμφωνα με το θρύλο, τα στρατεύματα του Τζένγκις Χαν, έπιναν χυμό από το ιπποφαές για γρήγορη επούλωση των πληγών τους.



'Αρωμα ανανά

Όλα τα τμήματα του φυτού είναι αξιοποιήσιμα, κάτι που καθιστά την καλλιέργειά του αρκετά προσοδοφόρα. Οι καρποί αποτελούν το εδώδιμο τμήμα του φυτού, είναι αρκετά θρεπτικοί με ένα μοναδικό άρωμα που θυμίζει ανανά. Ωστόσο, δεν συνηθίζεται να καταναλώνονται νωποί, καθώς είναι όξινοι και ελαιώδεις. Έτσι η συνηθέστερη χρήση τους είναι στην παρασκευή μαρμελάδων, χυμών, συντηρητικών, κομποστών και αφεψημάτων. Ευρεία χρήση βρίσκουν τα αιθέρια έλαια των σπόρων, που αποτελούν και το πολυτιμότερο προϊόν από φαρμακευτική άποψη. Συμπληρώματα διατροφής με ιπποφαές, κυκλοφορούν ήδη στην ελληνική αγορά.



Είναι φυτό παντός καιρού

Το ιπποφαές είναι ένας φυλλοβόλος και ανθεκτικός θάμνος, με το ύψος του να φτάνει τα 2-4 μέτρα. Υπάρχει αυτοφυές σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, με τη δημιουργία νέων βελτιωμένων ποικιλιών να έχει ξεκινήσει τα τελευταία 70 χρόνια. Πολλές ποικιλίες του έχουν δημιουργηθεί σε χώρες της πρώην Σοβιετικής 'Ενωσης, τη Γερμανία και τη Φινλανδία, με τις έρευνες να συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. Στην Κίνα συγκομίζονται καρποί από 10 εκατ. στρέμματα αυτοφυών φυτών ενώ καλλιεργούνται άλλα 3 εκατ. στρέμματα. Τα τελευταία χρόνια, το φυτό και τα προϊόντα του έχουν διαδοθεί και στη Βόρεια Αμερική, όπου έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για εξάπλωση της καλλιέργειάς του. Είναι φυτό που αντέχει τόσο σε πολύ χαμηλές όσο και σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (από -43 βαθμούς Κελσίου έως 40 βαθμούς Κελσίου), έχει μεγάλες απαιτήσεις σε φως και λίγες σε νερό. Ανάλογα τώρα με την ηλικία του φυτού, την ποικιλία και τις μεθόδους παραγωγής, κάθε δέντρο "δίνει" 5-18 κιλά προϊόντος. Εκτιμήσεις αναφέρουν, πως το κόστος προετοιμασίας της καλλιέργειας για τον πρώτο χρόνο ανέρχεται σε 800 ευρώ το στρέμμα. Ως προς την στρεμματική απόδοση, αυτή σε γενικές γραμμές κινείται στα 2.000 ευρώ το στρέμμα (οι νωποί καρποί). Από τη βλάστηση μέχρι την έναρξη της καρποφορίας απαιτείται περίοδος 4-5 ετών, με τη μέγιστη παραγωγή να εντοπίζεται στο 7ο-8ο έτος. Από την ανθοφορία μέχρι την ωρίμανση του καρπού μεσολαβούν 12-15 εβδομάδες.



Νέα τάση

Σύμφωνα με την έκθεση της Διεύθυνσης Παραγωγής Αξιοποίησης Προϊόντων Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για την εμπορική εκμετάλλευσή του, την ίδια στιγμή που από αρκετούς θεωρείται η νέα σημαντική τάση στον τομέα των τροφίμων με οφέλη για την υγεία. Στη χώρα μας, η παραγωγή του ιπποφαούς ξεκίνησε προ διετίας περίπου και η πρώτη παραγωγή αναμένεται στο τέλος της φετινής χρονιάς, οπότε και θα κριθεί αν η ποιότητα των προϊόντων είναι κατάλληλη. Σήμερα το ιπποφαές καλλιεργείται στην Κοζάνη, την Πέλλα, την Κρήτη, τη Φθιώτιδα και πιλοτικά ένα στρέμμα στην Εύβοια. Προ των πυλών βρίσκεται και η καλλιέργειά του στη Ροδόπη. Μέχρι στιγμής καλλιεργούνται συνολικά, περισσότερα από 2.200 στρέμματα. Το ιπποφαές, εκτός των χρήσεων που σχετίζονται με την εμπορία των καρπών και των φύλλων του, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για βελτίωση της γονιμότητας υποβαθμισμένων εδαφών, την προστασία των επικλινών εδαφών από τη διάβρωση, τη φύτευση πυρόπληκτων εκτάσεων και την ανάπλαση βιομηχανικών περιοχών.