 |
|
|  |  |  | 
Ανάλυση
--------------
Η εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ένας όλο και πιο περιθωριοποιημένος θεσμός
Βρυξέλλες
Η εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης παραμένει ένας θεσμός
τιμητικός για τις χώρες μέλη , αλλά, έπειτα από τον ορισμό μόνιμου
προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την ισχυροποίηση της ζώνης του
ευρώ, εξελίσσεται σε ένα άχαρο και περιθωριοποιημένο καθήκον.
Η Κύπρος, η οποία ασκούσε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά το
τελευταίο εξάμηνο, θα την παραδώσει την 1η Ιανουαρίου στην Ιρλανδία,
την πρώτη χώρα που ακολουθεί πρόγραμμα διάσωσης της τρόικα
(ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΕ) και αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ.
Η εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ είχε αρχικά ως στόχο να προσφέρει σε
κάθε χώρα μέλος την ευκαιρία να προεδρεύσει επί των ευρωπαϊκών
συζητήσεων, να καθορίσει τις προτεραιότητές της και να προβληθεί
φιλοξενώντας στο έδαφός της τις ευρωπαϊκές συνόδους κορυφής.
Από το 2004, όμως, όλες οι ευρωπαϊκές σύνοδο κορυφής έχουν διεξαχθεί
στις Βρυξέλλες, σε μία παραχώρηση που έγινε στους Βέλγους κατά τη
διάρκεια των δύσκολων διαπραγματεύσεων της συνθήκης της Νίκαιας.
Ομως, "η εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ αποκεφαλίσθηκε από τη συνθήκη
της Λισαβόνας", στο τέλος του 2009, λέει ο Γιαν-Σβεν Ρίτελμάγερ,
ερευνητής του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (Ifri).
Η συνθήκη εισήγαγε τον θεσμό του μόνιμου προέδρου του Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου, με αποστολή την οργάνωση και την εύρυθμη διεξαγωγή των
ευρωπαϊκών συνόδων κορυφής. Στη θέση ορίσθηκε ο Βέλγος Χέρμαν βαν
Ρομπάι.
"Η εκ περιτροπής προεδρία ασχολείται με τις προετοιμασίες των ομάδων
εργασίας, αλλά από τη στιγμή που τα θέματα γίνονται σοβαρά και
επείγοντα, η διαχείρισή τους περνά στον βαν Ρομπάι και τους ευρωπαίους
ηγέτες", επισημαίνει ένας ευρωπαίος διπλωμάτης.
Κατά τη διάρκεια των συνόδων κορυφής, ο ηγέτης της χώρας που ασκεί την
προεδρία έχει το δικαίωμα να καθήσει δίπλα στον βαν Ρομπάι, "αλλά στην
πράξη μόνο τέσσερις ή πέντε ηγέτες παίρνουν τον λόγο, οι
σημαντικότεροι όπως η Αγγελα Μέρκελ, ο Φρανσουά Ολάντ, ο Μάριο Μόντι ή
ο Ντέιβιντ Κάμερον ... Οι 23 υπόλοιποι σιωπούν και ελπίζουν ότι δεν θα
αργήσει πολύ να τελειώσει", συνεχίζει ο ευρωπαίος διπλωμάτης.
Η συνθήκη της Λισαβόνας θέσπισε επίσης της θέση του Υπατου Εκπροσώπου
Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ. Η σημερινή κάτοχος της θέσης, η Βρετανή
Κάθριν Αστον, προεδρεύει των συνόδων των υπουργών Εξωτερικών και
εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή διπλωματία τόσο ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου
όσο και στο εξωτερικό.
Αφού δεν μπορεί να παρίσταται την ίδια στιγμή σε πολλά μέρη, η Κάθριν
Αστον αναθέτει ορισμένα από τα δικά της ραντεβού στην εναλλασσόμενη
προεδρία . "Συμβαίνει να ζητήσει από έναν υπουργό να πάει στις
Βρυξέλλες για μία συνεδρίαση της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του
Ευρωκοινοβουλίου, και όλα αυτά για να μιλήσει για 25 λεπτά στους
ευρωβουλευτές. Είναι ταπεινωτικό", σχολιάζει ευρωπαίος διπλωμάτης.
Η εναλλασσόμενη προεδρία είναι επιφορτισμένη με όλα τα άλλα θέματα,
όπως η οικονομία, οι εσωτερικές υποθέσεις και η δικαιοσύνη, η γεωργία,
το περιβάλλον.
Αλλά και εδώ ο ρόλος της είναι αποδυναμωμένος από τις μεταρρυθμίσεις
στην ευρωζώνη και την ισχυροποίηση του Eurogroup στους κόλπους της
Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με τον Ρίτελμάγερ. Η ανάληψη της προεδρίας
από χώρες μη μέλη της ευρωζώνης, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία,
επιτάχυνε την περιθωριοποίηση του θεσμού.
Εάν η εναλλασσόμενη προεδρία εξακολουθεί να αποτελεί ένα βαρύ φορτίο,
κυρίως για τις μικρές χώρες, οι οποίες συχνά γνωρίζουν να αναλαμβάνουν
τον ρόλο του αμερόληπτου μεσολαβητή, τονίζει ο Γιαν-Σβεν Ρίτελμάγερ.
Η Κύπρος μπορεί να υπερηφανεύεται για παράδειγμα, ότι έθεσε τέλος στην
30ετή διαμάχη για την ευρεσιτεχνία και για την επίτευξη συμφωνίας για
την ενιαία τραπεζική εποπτεία, παρά την παταγώδη αποτυχία στις
διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό 2014-2020.
Αλλά και το Βέλγιο το 2010, βυθισμένο τότε σε πολιτική κρίση, είχε
καλές επιδόσεις στην προεδρία της ΕΕ χάρη στην τεχνογνωσία των
διπλωματών του.
Ακόμη και αποδυναμωμένη, οι χώρες δεν θα θελήσουν ποτέ να
εγκαταλείψουν την εναλλασσόμενη προεδρία, λέει ένας ευρωπαίος
διπλωμάτης. Αποτελεί "το καλύτερο μέσον για την κατανόηση της
ισορροπίας των δυνάμεων στα παρασκήνια" επί των μεγάλων ευρωπαϊκών
θεμάτων. Μία γνώση που στη συνέχεια μπορεί να είναι "πολύ χρήσιμη στην
προώθηση των εθνικών συμφερόντων" κάθε χώρας.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
