Είστε Ουκρανός. Η χώρα σας βρίσκεται ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ρωσία. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν κάνει τα πάντα για να την εντάξει σε μια τελωνειακή ένωση και να την επαναφέρει σε μια αυτοκρατορία από την οποία είχε καταφέρει να ξεφύγει. Από τη μια πλευρά, λοιπόν, έχετε μια δικτατορία. Κι από την άλλη, ένα σύνολο κρατών που προσδιορίζονται από το κράτος δικαίου, την κοινωνική προστασία και τη δημοκρατία.

Τι κάνετε; Αυτό που κάνουν οι περισσότεροι Ουκρανοί. Διαλέγετε την Ευρώπη. Όχι επειδή η κατάσταση εκεί είναι ρόδινη. Η κοινωνική προστασία υποχωρεί. Η δημοκρατία είναι κάθε άλλο παρά τέλεια. Η ανεργία παγιώνεται, καθώς η Ευρώπη έχει αποβιομηχανοποιηθεί. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι ξεπερασμένοι. Υπάρχει όμως κάτι καλύτερο; Όχι βέβαια στην Αφρική, αλλά ούτε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σίγουρα όχι στην Κίνα, τη Ρωσία ή τις αναδυόμενες χώρες. Ίσως στον Καναδά, αλλά πουθενά αλλού.

Το ερώτημα δεν είναι αν η Ένωση λειτουργεί με ανεπαρκή τρόπο. Αυτό είναι βέβαιο. Το ερώτημα είναι πώς θα την ξαναστήσουμε στα πόδια της, με ποιο ρυθμό και σε ποια κατεύθυνση θα προχωρήσουμε, αν θα συνδιαχειριστούμε τις επενδύσεις μας για να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, πώς θα υπερασπιστούμε τα κοινωνικά, βιομηχανικά, στρατηγικά και εμπορικά μας συμφέροντα χωρίς να ξεχνάμε την αλληλεγγύη και την ελευθερία, πώς θα υπερασπιστούμε δηλαδή ένα κοινωνικό και πολιτικό μοντέλο το οποίο οι Ουκρανοί δεν είναι οι μόνοι που ζηλεύουν.

Αυτό είναι το πρώτο μάθημα από την ουκρανική κρίση, γράφει ο Μπερνάρ Γκετά στη Λιμπερασιόν: δεν πρέπει να καταστρέψουμε τα πάντα επειδή πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά.

Το δεύτερο μάθημα είναι εξίσου σημαντικό. Ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς, που αρχικά υπερασπιζόταν την ανατολική Ουκρανία όπου κυριαρχούν οι ρωσόφωνοι, διαπραγματεύτηκε στη συνέχεια μια οικονομική συμφωνία με την ΕΕ, φοβούμενος την υπέρμετρη ρωσική επιρροή στη χώρα του. Και τον Νοέμβριο έκανε στροφή 180 μοιρών και στράφηκε προς τη Μόσχα. Είναι προφανές ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκβίασε την Ουκρανία. Απείλησε ότι θα κλείσει τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου και θα περικόψει τη βοήθεια. Στο κάτω-κάτω, όμως, εκείνος υπερασπίστηκε με τον τρόπο που πιστεύει τα συμφέροντα της χώρας του. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τι έκανε;

Δεν έκανε τίποτα. Η μάλλον έκανε κάτι χειρότερο: δέχθηκε να μισανοίξει την αγορά της σε ουκρανικά προϊόντα που δεν ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους. Πρόσφερε στο Κίεβο την ψευδαίσθηση ότι του ανοίγει την αγκαλιά της, ενώ στην πραγματικότητα απέδειξε ότι δεν έχει πραγματική εξωτερική πολιτική και δεν έχει προχωρήσει σε αρκετό βαθμό προς μια πολιτική ένωση που θα τη βοηθούσε να ασκήσει τη σφαίρα επιρροής της.

Το τρίτο μάθημα από την ουκρανική κρίση, τέλος, είναι ότι η χώρα αυτή δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο μιας μάταιης διαμάχης, αλλά η γέφυρα ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ρωσία. Γιατί μόνο ο διάλογος ανάμεσα στους δύο αυτούς πυλώνες της Ευρώπης μπορεί να εξασφαλίσει τη σταθερότητα της ηπείρου.