Οι φήμες δίνουν και παίρνουν στο μπαρ Dell'Amicizia, όπου δίνουν ραντεβού οι ψαράδες της Λαμπεντούζα. «Αν ο μετανάστης που έρχεται εδώ είναι πολιτικός πρόσφυγας ή ψάχνει δουλειά, δεν έχω πρόβλημα, αν όμως είναι τρομοκράτης του Ισλαμικού Κράτους, τότε ανησυχώ πολύ για μένα και την οικογένειά μου», λέει ο Πιέρο Μπιλέτσι, ένας από τους πιο τακτικούς θαμώνες. «Σε τελευταία ανάλυση, ποιος ξέρει πόσοι τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους έχουν ήδη περάσει από εδώ;»

Πολλοί είναι οι κάτοικοι του μικρού νησιού της Σικελίας που ανησυχούν με τις πληροφορίες που φτάνουν από την Τρίπολη, την πρωτεύουσα της Λιβύης. Ο βράχος αυτός των 22 τετραγωνικών χιλιομέτρων και των 5.000 κατοίκων βρίσκεται σε απόσταση μόλις 350 χιλιομέτρων από τις λιβυκές ακτές. Και οι πρόσφατοι ισχυρισμοί της Ντέιλι Τέλεγκραφ, ότι ανάμεσα στους μετανάστες κρύβονται υποψήφιοι καμικάζι, έχουν σπείρει τον πανικό.

«Οι πιθανότητες να φτάνουν τρομοκράτες μέσω της θαλάσσιας οδού είναι μικρές», δηλώνει ο Φλάβιο ντι Τζιάκομο, εκπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού για τις Μεταναστεύσεις. «Τα ταξίδια αυτά είναι τρομακτικά, οι άνθρωποι που τα κάνουν διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Δεν είναι λοιπόν πιθανό ένας τζιχαντιστής που εκπαιδεύεται για να διαπράξει επιθέσεις να διαλέξει έναν τόσο επικίνδυνο τρόπο για να εισέλθει στην Ευρώπη».

Αλλά και οι ιταλικές μυστικές υπηρεσίες έχουν αποκλείσει, με έκθεσή τους, τον κίνδυνο διείσδυσης τρομοκρατών μεταξύ των μεταναστών. Η Ρώμη, πάντως, παίρνει πολύ σοβαρά υπ'όψη της την υπόθεση μαζικών αποβιβάσεων τους προσεχείς μήνες, και ενώ η Λιβύη είναι βυθισμένη στο χάος. Από την αρχή του χρόνου, περισσότεροι από 5.600 άνθρωποι έχουν φτάσει δια θαλάσσης στην Ιταλία. Η ευρωπαϊκή υπηρεσία Frontex δεν αποκλείει να σπάσει το ρεκόρ του περασμένου χρόνου, οπότε έφτασαν στις ιταλικές ακτές 170.000 άνθρωποι.

«Οι κρίσεις στις πύλες της Ευρώπης, στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, δημιουργούν τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμών», επισημαίνει ο Φλάβιο ντι Τζιάκομο. «Εδώ και πολλούς μήνες, οι μετανάστες μαρτυρούν ότι η κατάσταση στη Λιβύη έχει γίνει εξαιρετικά δύσκολη, ιδιαίτερα για όσους κατάγονται από την υποσαχάρια Αφρική, που πολύ συχνά απειλούνται και ξυλοκοπούνται. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν άλλη λύση από το να ανεβαίνουν στις βάρκες, σε όλο και πιο τρομακτικές συνθήκες».

Μπροστά στο κέντρο της Λαμπεντούζα, οι Αφρικανοί που περισυνελέγησαν από την ιταλική ακτοφυλακή στα μέσα Μαρτίου επιβεβαίωσαν ότι είχαν πέσει θύματα βίαιων επιθέσεων. «Οι Λίβυοι με απήγαγαν και με κράτησαν για ένα μήνα, απαιτώντας από τη μητέρα μου να τους στείλει 7.000 δολάρια», είπε ο Αμπντενατζίμπ, ένας 14χρονος Σομαλός. Υστερα από περιπλάνηση δύο μηνών στην έρημο, έφυγε μόνος από έναν προσφυγικό καταυλισμό της Κένυας με προορισμό την Ευρώπη. «Οι Λίβυοι είναι βίαιοι, σταματούν τον κόσμο και τον κτυπάνε», τονίζει. Ιδίως εκείνους που, την τελευταία στιγμή, βλέποντας τη θάλασσα φουρτουνιασμένη και τις βάρκες υπερφορτωμένες, αρνούνται να επιβιβαστούν.

«Οι Λίβυοι είναι ωμοί», συμπληρώνει ο 16χρονος Φιλμόν, που κατάγεται από την Ερυθραία. «Δεν μας έδιναν να φάμε. Οι βάρκες στις οποίες μας επιβίβαζαν ήταν σάπιες. Η βάρκα πίσω από τη δική μου βυθίστηκε, είχε 300 ανθρώπους πάνω της, μόνο οι 30 σώθηκαν».

Στις αρχές Μαρτίου, για πρώτη φορά, ένα ταχύπλοο που ερχόταν από τη Λιβύη πλησίασε ένα πλοίο της ιταλικής ακτοφυλακής που προσπαθούσε να σώσει ναυαγούς και υποχρέωσε το πλήρωμα να τους το παραδώσει. «Είμαστε πολύ ανήσυχοι, δεν ψαρεύουμε πια στον Νότο, παρόλο που είναι η ζώνη με τα περισσότερα ψάρια αυτή την περίοδο», λέει ο Πιέρο Μπιλέτσι. «Για λόγους ασφαλείας, πηγαίνουμε μόνο στα δυτικά και τα βόρεια του νησιού».

Ενόψει της επιδείνωσης της κατάστασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πριν από ένα μήνα την παράταση μέχρι το τέλος του χρόνου της επιχείρησης «Triton», με στόχο την ασφάλεια της Μεσογείου. Πάνω από 14 εκατομμύρια ευρώ έχουν ήδη διατεθεί ως βοήθεια προς την Ιταλία. «Η Ιταλία δεν είναι μόνη της, η Ευρώπη βρίσκεται στο πλευρό της», βεβαιώνει ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος.

«Είναι συνέχεια το ίδιο πράγμα», λέει η δήμαρχος της Λαμπεντούζα Τζούζι Νικολίνι. «Η Ιταλία και η Ευρώπη συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχουν προβλήματα στον Νότο. Υστερα, ξαφνικά, αντιλαμβάνονται ότι η κατάσταση είναι επείγουσα. Όμως στη Μεσόγειο η κατάσταση είναι πάντα επείγουσα».