Με τις δημοσκοπήσεις, στον βαθμό που αυτές μπορεί να θεωρηθούν αξιόπιστες, να εμφανίζουν προβάδισμα των σοσιαλιστών του Έντι Ράμα, έναντι του κεντροδεξιού Δημοκρατικού Κόμματος, η αλβανική πολιτική ζωή έχει εισέλθει για τα καλά στον αστερισμό των βουλευτικών εκλογών της 25ης Ιουνίου.

Αν κάτι εντυπωσιάζει μέχρι στιγμής στην προεκλογική ατμόσφαιρα είναι ο ήπιος πολιτικός λόγος και η δίχως οξύτητες αντιπαραθέσεις κομμάτων και υποψηφίων, πράγμα ασυνήθιστο στα αλβανικά εκλογικά ήθη στη μετά Χότζα εποχή, που χαρακτηρίζονταν ανέκαθεν από πολιτικά μίση και πάθη.

Πολλοί αποδίδουν την προεκλογική ηρεμία στην αδιαφορία των πολιτών, που εμφανίζονται κουρασμένοι από τις άνευ ουσιαστικού πολιτικού περιεχομένου καθημερινές κομματικές αντιπαλότητες, που άγγιζαν τα όρια της πολιτικής βεντέτας.

Μερικοί, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι έπιασαν τόπο οι «συστάσεις», κατ’ άλλους οι φωνές, του Αμερικανού αναπληρωτή υφυπουργού Εξωτερικών Χοϊτ Γι κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στα Τίρανα, προς τους πολιτικούς ηγέτες να χαμηλώσουν προεκλογικά τους τόνους της ρητορικής τους, ώστε να αποφευχθεί ο διχασμός στην κοινωνία.

Εξάλλου, η διαδρομή προς την κάλπη της 25ης Ιουνίου ξεκίνησε με περιπετειώδη τρόπο και χρειάστηκε να σπεύσει στα Τίρανα ο Αμερικανός αξιωματούχος για να αναγκάσει τα κόμματα να συμφωνήσουν στη διεξαγωγή τους.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης με επικεφαλής το κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα, αξίωναν την παραίτηση του πρωθυπουργού Έντι Ράμα και τη διεξαγωγή των εκλογών από υπηρεσιακή κυβέρνηση, αίτημα που απέρριπταν οι σοσιαλιστές.

Μάλιστα το Δημοκρατικό Κόμμα και οι σύμμαχοί του κινητοποίησαν τους οπαδούς τους με καθημερινές διαδηλώσεις στα Τίρανα και άλλες αλβανικές πόλεις, αποχώρησε από το κοινοβούλιο και απειλούσε με αποχή από τις προγραμματισμένες αρχικά για τις 18 Ιουνίου εκλογές.

Καθώς η πολιτική οξύτητα είχε «χτυπήσει ταβάνι» και ο κίνδυνος ανεξέλεγκτων καταστάσεων διαγραφόταν ορατός, εκδηλώθηκε πρωτοβουλία του αμερικανικού παράγοντα με αποστολή στα Τίρανα του βοηθού αναπληρωτή Υφυπουργού Εξωτερικών Χοϊτι Γι.

Ο έμπειρος γύρω από τα βαλκανικά ζητήματα διπλωμάτης, πέτυχε να φέρει στο ίδιο τραπέζι τους πολιτικούς αντιπάλους και να συμφωνήσουν στη διενέργεια των εκλογών μια εβδομάδα αργότερα, στις 25 Ιουνίου δηλαδή, με πρωθυπουργό τον Ράμα, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργούς σε κρίσιμα χαρτοφυλάκια, από την αντιπολίτευση.

Κατόπιν τούτου οι τόνοι έπεσαν και η χώρα οδεύει προς τις εκλογές σε ήρεμη ατμόσφαιρα χωρίς να είναι καθόλου βέβαιο ότι θα φτάσει με «ξαστεριά» στην κάλπη.

Σε αυτό το κλίμα δέκα οχτώ, τελικά, κόμματα θα διεκδικήσουν την ψήφο των πολιτών για τις εκατόν σαράντα έδρες του κοινοβουλίου. Ανάμεσά τους δεν θα είναι με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο για πρώτη φορά από το 1991, το Κόμμα Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ), που αποτελεί την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της ελληνικής μειονότητας και υποστηρίζεται από την οργανωμένη πολίτική της έκφραση «Ομόνοια».

Οι λόγοι της μη αυτόνομης καθόδου του ΚΕΑΔ έχουν να κάνουν με την εκπνοή των προθεσμιών στις καταθέσεις ψηφοδελτίων των μικρών κομμάτων της αντιπολίτευσης κατά την ταραχώδη προεκλογική περίοδο, ωστόσο υποψήφιοί του θα είναι στη λίστα του Δημοκρατικού Κόμματος.

Πληροφορίες του ΑΠΕ ΜΠΕ αναφέρουν ότι υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών ώστε όσοι εξ αυτών εκλεγούν να δηλωθούν ως βουλευτές του ΚΕΑΔ.

Ένα άλλο, νεόκοπο κόμμα μειονοτικών, το «Μέγκα», που κατεβαίνει σε συμμαχία με τους σοσιαλιστές, θεωρείται ότι δεν έχει πιθανότητα εκλογής βουλευτή.

Σε κάθε περίπτωση Έλληνες μειονοτικοί βουλευτές θα εκλεγούν μέσα από τα ψηφοδέλτια των τριών μεγάλων κομμάτων, Σοσιαλιστικό, Δημοκρατικό και Σοσιαλιστικό Κίνημα Ενσωμάτωσης του Ιλιρ Μέτα και υπολογίζεται ότι θα είναι τουλάχιστον πέντε.

Ως προς την προεκλογική πολιτική αντιπαράθεση κυριαρχούν θέματα οικονομίας, μεταρρυθμίσεων για την πορεία ένταξης της Αλβανίας στην ΕΕ και διαφθοράς με κορυφαίο το ζήτημα των ναρκωτικών για το οποίο η αντιπολίτευση εξαπολύει πυρά εναντίον της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Ράμα προσωπικά.

Αν και στην Αλβανία οι δημοσκοπήσεις απέχουν από το να θεωρούνται αξιόπιστες, φέρουν ως πρώτους τους σοσιαλιστές στελέχη των οποίων μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ εξέφραζαν αισιοδοξία ότι μπορεί το κόμμα τους να κατακτήσει και αυτοδυναμία. Ωστόσο πιο ψύχραιμοι εκλογικοί αναλυτές αλλά και παράγοντες άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης θεωρούσαν μάλλον απίθανο με το υφιστάμενο εκλογικό σύστημα να υπάρξει αυτοδυναμία.

Ως τρίτο κόμμα, πάντως, φέρεται το Σοσιαλιστικό Κίνημα Ενσωμάτωσης, μολονότι ο ιστορικός ηγέτης του, Ιλίρ Μέτα παρέδωσε τη σκυτάλη μετά την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα της χώρας, του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων και με την οργανωμένη ελληνική μειονότητα να πασχίζει να καταγραφεί στη μετεκλογική κοινοβουλευτική πραγματικότητα, η Αθήνα παρακολουθεί διακριτικά και από απόσταση τις εξελίξεις προσδοκώντας σε βελτίωση των σχέσεων.

Μια ευκαιρία να συζητήσουν γύρω από την ελληνοαλβανική ατζέντα είχαν οι πρωθυπουργοί των δυο χωρών Αλέξης Τσίπρας και Εντι Ραμα, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής των ηγετών των κρατών μελών του ΝΑΤΟ.

* Ο Σταύρος Τζίμας είναι δημοσιογράφος του ΑΠΕ -ΜΠΕ.