Είναι το ίνδαλμα μιας γενιάς νέων που εναντιώνονται στην κλιματική
αλλαγή. Όμως η Γκρέτα Τούνμπεργκ, υποψήφια για Νόμπελ Ειρήνης, η οποία
τιμήθηκε;ήδη με το "Βραβείο Ορθής Διαβίωσης", γνωστό και ως
"Εναλλακτικό Νόμπελ", χλευάζεται από κάποιους και περιφρονείται από
άλλους που βλέπουν σε αυτήν έναν υπέρμετρο οικολογικό ενθουσιασμό.
Στα 16 της, η νεαρή ακτιβίστρια έχει γίνει η φωνή για εκατομμύρια
ανήσυχους νέους που ανακυκλώνουν τα σκουπίδια τους, καθαρίζουν τις
παραλίες, κόβουν το κρέας από τη διατροφή τους, σταματούν να
ταξιδεύουν με αεροπλάνα και ψηφίζουν πράσινα κόμματα.
Η σουηδέζα έφηβη, από την οποία ξεκίνησαν οι μαθητικές "απεργίες" για
το κλίμα, έχει εμπνεύσει μαθητές σε όλον τον κόσμο για να απέχουν από
τα μαθήματά τους κάθε Παρασκευή με αίτημα την ενίσχυση των δράσεων για
την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πρόεδροι χωρών και επικεφαλής πολυεθνικών έχουν μπει στο στόχαστρό της
και το σύνθημα που είχε γράψει στο πανώ της:"skolstrejk för klimatet"
(σχολική απεργία για το κλίμα) έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες.
Και κυρίως η ίδια δεν είναι μόνη της. Τουναντίον.
Ήδη μαθητές στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Αυστραλία, τη Γαλλία, τη
Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ουγκάντα, την Ταϊλάνδη, την Κολομβία και
την Πολωνία έχουν ακολουθήσει το παράδειγμά της ζητώντας την ανάληψη
δράσης από τις κυβερνήσεις των χωρών τους για την κλιματική αλλαγή.
Μια ημέρα το περασμένο καλοκαίρι, έπειτα από έναν καύσωνα με
θερμοκρασίες ρεκόρ, που έπληξε τη βόρεια Ευρώπη, και τις δασικές
πυρκαγιές που κατέκαψαν εκτάσεις στη Σουηδία, η Γκρέτα αποφάσισε να
προχωρήσει μόνη της. Το ημερολόγιο έδειχνε 20 Αυγούστου 2018.
Και εκείνη ήταν μόλις 15 ετών. Δεν πήγε στο σχολείο, κάθισε στο
πλακόστρωτο έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο και έτσι οδήγησε στη
γέννηση ενός παγκόσμιου κινήματος. Έκτοτε βρισκόταν στο ίδιο σημείο
σχεδόν κάθε Παρασκευή με χιόνι, πάγο, βροχή...
Το "φαινόμενο Γκρέτα" έγινε viral. Οι λογαριασμοί της στο Twitter και
στο Instagram αριθμούν σήμερα περισσότερους από έξι εκατομμύρια
ακολούθους.
Ως ανεπίσημη εκπρόσωπος της γενιάς της, η Γκρέτα θέλει να
κινητοποιήσει τους παγκόσμιους ηγέτες για την υπερθέρμανση του
πλανήτη, όπως φάνηκε και από την πύρινη ομιλία της--"Πώς τολμάτε;
Κλέψατε τα όνειρά μου"--στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα,
στη Νέα Υόρκη.
Όταν ξεκίνησε τη δράση της, η Γκρέτα ήταν ένα εξαιρετικά εσωστρεφές
άτομο, ξύπναγε κάθε πρωί στις 6 για το σχολείο και επέστρεφε στις 3.
Μικροκαμωμένη η ίδια, λέει: "Πάντα υπήρξα το κορίτσι εκείνο που
καθόταν στο τελευταίο θρανίο και δεν μίλαγε. Τίποτα δεν συνέβαινε
ουσιαστικά στη ζωή μου. Νόμιζα ότι δεν μπορώ να κάνω τη διαφορά γιατί
είμαι πολύ μικρόσωμη".
Πράγματι δεν ήταν ένα συνηθισμένο παιδί. Η μητέρα της, η Μαλένα
Έρνμαν, είναι μία από τις πιο διάσημες τραγουδίστριες της όπερας. Ο
πατέρας της, ο Σβάντε Τούνμπεργκ, είναι ηθοποιός και συγγραφέας. Και η
ίδια η Γκρέτα υπήρξε πάντα εξαιρετικά ευφυής. Πριν από τέσσερα χρόνια
διαγνώστηκε με σύνδρομο Άσπεργκερ.
Η Γκρέτα πάσχει από επιλεκτική αλαλία και εξαιτίας αυτού έχει την τάση
να ανησυχεί περισσότερο από άλλους.
"Σκέφτομαι υπερβολικά πολύ. Κάποιοι άνθρωποι δεν ασχολούνται. Εγώ δεν
μπορώ, ειδικά αν είναι κάτι που με προβληματίζει ή με στενοχωρεί.
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρότερη και στο σχολείο οι δάσκαλοί μας μας
έδειχναν ταινίες με πλαστικά στον ωκεανό, πολικές αρκούδες που
λιμοκτονούσαν και άλλα τέτοια. Έκλαιγα σε όλη τη διάρκεια. Οι
συμμαθητές μου προβληματίζονταν όταν παρακολουθούσαν την ταινία, αλλά
όταν σταματούσε άρχιζαν να σκέφτονται άλλα πράγματα. Εγώ δεν μπορούσα
να το κάνω αυτό. Οι εικόνες αυτές ήταν καρφωμένες στο κεφάλι μου".
Τώρα το έχει αποδεχτεί και το θεωρεί μέρος του εαυτού της. Το έχει
πλέον μετατρέψει σε κινητήρια δύναμη αντί για πηγή κατάθλιψης που σε
παραλύει, κάτι που συνέβαινε παλιά.
Σε ηλικία περίπου οκτώ ετών, όταν για πρώτη φορά πληροφορήθηκε για την
κλιματική αλλαγή, σοκαρίστηκε που οι ενήλικες δεν έδειχναν να παίρνουν
στα σοβαρά το θέμα. Βέβαια δεν ήταν αυτός ο μοναδικός λόγος που λίγα
χρόνια αργότερα εμφάνισε κατάθλιψη, ήταν όμως ένας επιβαρυντικός
παράγοντας.
"Το σκεφτόμουν συνεχώς και αναρωτιόμουν αν θα έχω μέλλον. Και το
κράτησα για τον εαυτό μου γιατί δεν είμαι από αυτούς που τα συζητάνε
και αυτό δεν ήταν υγιές. Έπαθα βαριά κατάθλιψη και σταμάτησα να
πηγαίνω στο σχολείο. Όταν ήμουν στο σπίτι με φρόντιζαν οι γονείς μου
και αρχίσαμε να μιλάμε γιατί δεν είχαμε τίποτα άλλο να κάνουμε. Και
τότε τους μίλησα για τις ανησυχίες μου για την κλιματική κρίση και το
περιβάλλον. Και ένιωσα καλά, γιατί το έβγαλα από μέσα μου".
Οι πρώτοι στους οποίους είχε επίδραση η Γκρέτα ήταν οι ίδιοι οι γονείς
της: για παράδειγμα, ο πατέρας της έγινε χορτοφάγος. Λέει: "Μας
έδειχνε συνέχεια ντοκιμαντέρ και διαβάζαμε μαζί βιβλία. Προηγουμένως
δεν είχα ιδέα. Θεωρούσα ότι το είχαμε λύσει το ζήτημα του κλίματος.
Μας άλλαξε και τώρα αλλάζει πάρα πολύ κόσμο. Δεν έδειχνε κάτι τέτοιο
όταν ήταν παιδί. Είναι απίστευτο. Αν μπορεί να συμβεί αυτό, τότε
μπορούν να συμβούν τα πάντα".
AΠΕ-ΜΠΕ